A SURVEY ON THE RURAL WOMEN COOPERATIVES ACTIVE IN E-COMMERCE PLATFORMS IN TURKEY

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 265 - 279, 01.06.2022

Özgür Burçak Gürsoy

https://doi.org/10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.265-279

Öz

Information technologies have radically changed economic system by the new century. Through this change, pandemic conditions have led to a sudden boom in e-commerce which contains almost all of the goods and services markets. In addition to the general impact of this boom, several new studies have emerged to dicuss the opportunities created by e-commerce for the development of women empowerment and entrepreneurship. These studies show that institutional support, education, good governance and opening of new markets have a real importance on the development of good e-commerce practices while there are also business-related, spatial, infrastructural and socio-cultural obstacles. This article aims to trace the changes that e-commerce practices have created and can create in rural women cooperatives in Turkey. This study presents the current conditions of rural women cooperatives active in two biggest e-commerce platforms by showing which cooperative is selling what type of goods through these sites and what kind of comments they are getting. Both frequency and content analysis is used to answer the research questions. One of the findings is the very few number of rural women cooperatives visible in these e-commerce platforms. Although their product scale is relatively large, both the sale volume and comments and reviews they have taken are low enough to be counted one by one. There are some striking statements in customer comments and reviews, which show a buying behaviour filled with a motivation of “supporting women cooperatives.” This notion of a general positive attitude towards women cooperatives can be taken into account in the following efforts to develop these organizations and rural areas. In conclusion, this article contributes to the literature by both presenting the current situation in Turkey and deriving conclusions for the development of women cooperatives through e-commerce.

Anahtar Kelimeler

E-commerce, Women Cooperatives, Rural Development, Turkey

TÜRKİYE’DE E-TİCARET PLATFORMLARINDA SATIŞ YAPAN KIRSAL KADIN KOOPERATİFLERİNİN İNCELEMESİ

Öz

Yeni yüzyılla birlikte bilgi teknolojilerindeki gelişimin ekonomik sistemin işleyişi üzerinde köklü değişimler yarattığı bilinen bir gerçektir. Özellikle pandemi sırasında ve sonrasında dünyada bir e-ticaret patlaması yaşanmış, tüm mal ve hizmet piyasalarını içine alan bir dönüşüm sağlamıştır. Genel etkisine ek olarak, e-ticaretin kadın girişimlerinin gelişmesi açısından yarattığı olanaklar ile kadının ekonomik ve sosyal açıdan güçlendirmesindeki rolü ilgili yazında daha sık tartışılır hale gelmiştir. Bu bağlamda, iyi e-ticaret pratiklerinin geliştirilmesinde kurumsal desteğin, iyi yönetimin, toplumsal katılımın, eğitimin ve piyasa erişiminin genişlemesinin önemi vurgulanmıştır. Öte yandan, bu gelişim, iş, mekânsal dezavantaj, altyapı eksiklikleri ve sosyo-kültürel özellikler kaynaklı engeller ile de karşılaşmaktadır. Bu makale, e-ticaretin yarattığı bu değişimin izlerini Türkiye’deki özellikle kırsal kadın kooperatifleri açısından sürmek amacını taşımaktadır. Araştırmada, ülkemizin en büyük iki e-ticaret platformunda kadın kooperatiflerinin durumu, hangi kırsal kadın kooperatiflerinin ne tür ürünlerin satışını yaptığı ortaya konmuştur. Ayrıca, bu kooperatiflerden yapılan satışlara tüketicilerin getirdiği yorum ve değerlendirmeler, sıklık ve içerik analizi yoluyla irdelenmiştir. Ortaya çıkan bulgulardan biri, sayıca çok az kadın kooperatifinin bu platformlarda görünür olduğudur. Ürün skalası göreli olarak fazla olsa da gerçekleşmiş satışların ve tüketici yorum ve değerlendirmelerinin niceliksel azlığı dikkat çekmektedir. Bu yorum ve değerlendirmelerde “kadın kooperatifine destek” olma nosyonunu içeren kimi çarpıcı ifadeler mevcuttur, ki bu nosyon bundan sonrasındaki gelişim faaliyetleri açısından önemsenmesi gereken bir unsur olarak belirmektedir. Sonuçta bu makale, hem Türkiye örneğinin güncel bir incelemesini hem de kırsal kadın kooperatiflerini dijital imkanlarla buluşturma hedefindeki somut durumu analiz ederek literatüre katkı sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

E-ticaret, Kadın Kooperatifleri, Kırsal Kalkınma, Türkiye

Kaynakça

• Anadolu Ajansı (2021). “Bakan Yanık: Kooperatif üyesi kadınlarımız internet sitesiyle ürünlerini hem iç hem de dış pazarlara sunabilecekler.” https://www.aa.com.tr/tr/gundem/bakan-yanik-kooperatif-uyesi kadinlarimiz-internet-sitesiyle-urunlerini-hem-ic-hem-de-dis-pazarlara-sunabilecekler/2447270 (Erişim tarihi: 07.02.2022)
• Baz Aktaş, N. , Aktaş, B. & Akbıyık, A. (2021). Koronavirüs'ün (Covid-19) Türkiye'de E-Ticaret MüşteriMemnuniyetine Etkisi: Trendyol Örneği . Journal of Information Systems and Management Research , 3(1) , 39-50. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jismar/issue/63377/898926
• Demircan Yıldırım, P. (2020). “Kırsal Kalkınmada Kadın Kooperatiflerinin Rolü: Ahatlı Kadın KooperatifiÖrneği.” Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0 (11), 159-170. https://dergipark.org.tr/tr/pub/etusbed/issue/56704/773656
• Ghouse, S.M., Durrah, O. and McElwee, G. (2021), "Rural women entrepreneurs in Oman: problems and opportunities", International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, Vol. 27 No. 7, pp. 1674-1695. https://doi.org/10.1108/IJEBR-03-2021-0209
• Gümüşoğlu, F. (2014). “Kadınların Toplumsal Alanda Güçlenmesine Bir Örnek: “Yağlar Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi.” Kadın Araştırmaları Dergisi, 0 (10). https://dergipark.org.tr/tr/pub/iukad/issue/738/7971
• Haji, Karine. (2021). “E-commerce development in rural and remote areas of BRICS countries.” Journal of Integrative Agriculture Volume 20, Issue 4, April 2021, Pages 979-997. https://doi.org/10.1016/S2095-3119(20)63451-7
• Kızılaslan, H. & Gönültaş, H. (2011). Bilişim Teknolojisinin Tarım Ürünlerinin Pazarlamasındaki Konum ve Önemi (E-Pazarlama). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2011 (1), 1-11. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gopzfd/issue/7331/95932
• Maier, Sylvia and Nair-Reichert, Usha (2008). “Empowering Women Through ICT-Based Business Initiatives: An Overview of Best Practices in E-Commerce/E-Retailing Projects”. Information Technologies and International Development 4(2):43-60. DOI:10.1162/itid.2008.00007
• Sayılı, M. & Büyükköroğlu, A. (2012). E-Ticaret Yoluyla Gıda Maddeleri Satın Almaya Yönelik Tüketicilerin Tutumunu Etkileyen Faktörlerin Analizi. Journal of Agricultural Sciences, 18 (3), 246-255. DOI: 10.1501/Tarimbil_0000001212
• Şahin, H. & Topal, B. (2019). Tüketicilerin İnternetten Alışveriş Davranış Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması: Kütahya Örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 314-328. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bitlissos/issue/46641/529830
• Tuncer, İ. & Gündüz, M. A. (2017). Kırsal Kalkınmada Elektronik Ticaretin Rolü Üzerine Teorik Bir İnceleme. Kesit Akademi Dergisi, (7) , 364-373. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kesitakademi/issue/59839/864737
• United Nations (2021). Covid-19 and E-Commerce: A Global Review. https://unctad.org/system/files/official-document/dtlstict2020d13_en_0.pdf (Erişim: 29.03.2022)
• TC Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (2014-2020). https://kkp.tarim.gov.tr/UKKS%20(2014-2020).pdf (Erişim: 24.02.2022)
• TC Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (2021-2023). https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM/Belgeler/UKKS-Strateji-Belgesi.pdf (Erişim: 24.02.2022)
• TC Ticaret Bakanlığı. Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) 2021 Yılı İlk 6 Ay Verileri. https://www.eticaret.gov.tr/dnnqthgzvawtdxraybsaacxtymawm/content/FileManager/Dosyalar/ETI%CC%87CARET%20B%C3%9CLTEN%C4%B0%202021%20%C4%B0lk%206%20ay.pdf (Erişim Tarihi: 28.03.2022)
• TÜSİAD (2022). E-ticaretin Öne Çıkan Başarısı, Tüketici Davranışlarında Değişim ve Dijitalleşme. https://www.eticaretraporu.org/ (Erişim: 21.02.2022)
• World Bank (2015). Türkiye’de Kadın Kooperatifleri’nin Mevcut Durumu. https://www.kedv.org.tr/turkiyedekadin-kooperatiflerinin-mevcut-durum-raporu (Erişim: 04.03.2022)
• Yılmaz, A. E. & Yıldız, A. (2020). Küreselleşme Sürecinde Kobi’lerin Elektronik Ticarete Uyumu. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,4(1),29-50. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fuuiibfdergi/issue/54867/724411