The Effect of Financial Development to Economic Growth in Turkey

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 225 - 248, 23.08.2021

Yusuf Demir

https://doi.org/10.33399/biibfad.848340

Öz

The financial system has a vital role in allocating idle resources in the economy, directing them to productive investments and thus economic growth. Increases in the number, use and efficiency of financial institutions and/or instruments in the financial system are explained as financial development, which expresses the growth and change in the structure of the financial system. In this context, in this study, the relationship between financial development and economic growth in Turkey, the ratio of M2 money supply and loans used in the private sector to GDP for the period 2006:Q1-2020:Q3, was investigated GDP per capita data. The analysis was made with the VAR method, and the Johansen cointegration test was applied to determine the long-term relationships. In addition, to see the reaction of the other variables to the shocks to which the variables are exposed, the action-reaction method and the variance decomposition technique were applied. According to the analysis results, there is a significant relationship between the M2 money supply and the loans used by the private sector and per capita national income. In addition, a mutual cause and effect relationship has been reached between the per capita income and the loans given to the private sector from the M2 money supply.

Anahtar Kelimeler

Bank credits, growth, financial development, Granger causality test, Turkey

Türkiye’de Finansal Gelişmenin Büyümeye Etkisi

Öz

Finansal sistem, ekonomide atıl halde bulunan kaynakların tahsisinde, bunların verimli yatırımlara yönlenmesinde dolayısıyla da ekonomik büyümede çok önemli bir role sahiptir. Finansal sistemde yer alan finansal kurumların ve/veya araçların sayısındaki, kullanımındaki, etkinliğindeki artışlar finansal sistemin büyümesini ve yapısının değişmesini ifade edecek şekilde finansal gelişme olarak açıklanmaktadır. Bu kapsamda, bu çalışmada Türkiye’de finansal gelişme ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki 2006:Q1-2020:Q3 dönemine ait M2 para arzının ve özel sektörde kullanılan kredilerin GSYH’ya oranı, kişi başına düşen GSYH verileri ile araştırılmıştır. VAR yöntemiyle analizler yapılmış, uzun dönemli ilişkileri tespit etmek amacıyla da Johansen eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Ayrıca değişkenlerin maruz kaldığı şoklar karşısında diğer değişkenlerin gösterdiği reaksiyonu görmek amacıyla etki-tepki yöntemi ile varyans ayrıştırma tekniği uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, M2 para arzı ile özel sektörün kullandığı krediler ve kişi başına düşen milli gelir arasında anlamlı ilişki vardır. Ayrıca gerek kişi başına düşen milli gelir gerekse de M2 para arzından özel sektöre verilen krediler arasında karşılıklı neden sonuç ilişkisine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Banka Kredileri, büyüme, finansal gelişme, Granger nedensellik testi, Türkiye

Kaynakça

• Akıncı, A. & Tuncer, G. (2016). Türkiye’de sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki. Sayıştay Dergisi, (102), 47-61.
• Akkay, C. (2012). Finansal entegrasyon sürecinde finansal gelişme ekonomik büyüme arasındaki nedenselliğin Türkiye açısından dönemsel olarak araştırılması. Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 55-70.
• Aktaş, C. & Yılmaz, V. (2008). Gümrük birliği sonrası Türkiye’nin ihracat fonksiyonunun tahmini. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 89-104.
• Al-Zubi, K., Al-Rjoub, S. & Abu-Mhareb, E. (2006). Financial developmentand economic growth: a new empirical evidence from the MENA Countries 1989-2001. Applied Econometrics and International Development, 6(3), 137-150.
• Altıntaş, H. & Ayrıçay, Y. (2010). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisinin sınır testi yaklaşımıyla analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 71-98.
• Aslan, Ö, & Korap, H. (2006). Türkiye’de finansal gelişme ekonomik büyüme ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 1-20.
• Atay, E. (2020). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği (1961-2015). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 3(2), 305-326.
• Avcı, Ö. B. (2017). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (75), 171-182.
• Ayad, H. & Belmokaddem, M. (2017). Financial development, trade openness and economic growth in MENA countries: TYDL panel causality approach. Theoretical and Applied Economics, 1(1610), 233-246.
• Balaam, D.N. & Dillman, B. (2015). Uluslararası Ekonomi Politiğe Giriş. N. Uslu (çev.). Ankara: Adres Yayınları (orijinal baskı tarihi 2011).
• Bozdağlıoğlu, E. & Özpınar, Ö. (2011). Türkiye'ye gelen doğrudan yabancı yatırımların Türkiye’nin ihracat performansına etkilerinin var yöntemi ile tahmini. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(3), 39-63.
• Bozoklu, Ş. & Yılancı, V. (2013). Finansal gelişme ve iktisadi büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: gelişmekte olan ekonomiler için analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 161-187.
• Brigham, E. F. & Houston, J. F. (2014). Finansal Yönetimin Temelleri. N. Aypek (çev.). Ankara: Ankara: Nobel Yayın Dağıtım (orijinal baskı tarihi 2012).
• Ceylan, S. & Durkaya, M. (2011). Türkiye’de kredi kullanımı-ekonomik büyüme ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 21-35.
• Çağlan, E. & Çeli̇k, Ş. (2018). Türkiye’de finansal gelişmişlik ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: sistematik bir tarama. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 25-41.
• Çeştepe, H. & Yıldırım, E. (2016). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(12), 12-26.
• Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressivetime series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 37(3), 424-438.
• Işık, H. & Bi̇lgin, O. (2016). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi Türkiye örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 1757-1765.
• Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-54.
• Kandır, D., İskenderoğlu, A. & Önal, P. (2007). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin araştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 311-326.
• Karaca, O. (2012). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme: Türkiye için bir nedensellik analizi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 6(2), 85-111.
• Karahan, Ö., Yılgör, M. & Özekin, A. A. (2018). Türkiye’de banka kredilerindeki genişleme ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55(636), 25-36.
• Karhan, G. (2019). Portföy yatırımları için finansal gelişme mi yoksa finansal istikrar mı?. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 399-413.
• Kılıç, M., Gürbüz, A. & Ayrıçay, Y. (2019). Finansal gelişmenin ekonomik büyümeye etkisi: Türkiye örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 53-68.
• King, R. G. & Levine, R. (1993). Finance and growth: Schumpeter might be right. Quarterly Journal of Economics, 108(3), 717-737.
• Kurihara, Y. (2013). International trade openness and ınflation in Asia. Research in World Economy, 4(1), 70-75.
• Levine, R. & Zervos, S. (1998). Stock markets, banks, and economic growth. American Economic Review, 88(3), 537-558.
• Levine, R. (2004). Finance and growth: Theory and evidence. Working Paper 10766, http://www.nber.org/papers/w10766.
• Lynch, D. (1996). Measuring financial sector development: a study of selected asiapasific countries. The Development Economies, 34(1), 1-27.
• Özcan, B. & Arı, A. (2011). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin ampirik bir analizi: Türkiye örneği. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 121-142.
• Pata, U. K. & Ağca, A. (2018). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Osmaniye Korku Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 115-128.
• Phillips, P. & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrica, 75, 335-346.
• Samargandi, N., Fidrmuc, J. & Ghosh, S. (2013). Is the relationship between financial development and economic growth monotonic for middle ıncome countries?. Economics and Finance Working Paper Series, Working Paper No. 13-21.
• Schumpeter, J. A. (1911). The Theory of Economic Development, Cambridge: Harvard University Press.
• Sevüktekin, M. & Nargeleçekenler, M. (2010). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi Eviews Uygulamalı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica, 48(1), 1-48.
• Tapşın, G. (2012). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (57), 103-118.
• Tarı, R. (2015). Ekonometri. İstanbul: Kocaeli Üniversitesi Vakfı Yayınları.
• Temelli, F. & Şahin, D. (2019). Yükselen piyasa ekonomilerinde finansal gelişme, ekonomik büyüme ve teknolojik gelişmenin çevresel kalite üzerine etkisinin analizi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 577-593.
• Topuz, A. & Dağdemir, P. (2016). Finansal gelişme ve gelir eşitsizliği: bir panel veri analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 19-34.
• Tunalı, H. & Onuk, P. (2017). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Journal of Economic Policy Researches, 4(1), 1-15.
• Türkoğlu, M. (2016). Türkiye’de finansal gelişmenin ekonomik büyümeye etkileri: nedensellik analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 6(1), 84-93.