Türkiye’de Kamu Eğitim Harcamalarının Suç Oranları Üzerindeki Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 108 - 118, 30.09.2022

Serkan Işık , Beliz Su Sezgin , Mehtap Öksüz

Öz

Eğitim seviyesi, ülkelerin refah seviyesinde önemli bir belirleyicidir. Eğitimin ülkelerin refahını yükseltmesinde; işgücü piyasasının etkinliğini arttırarak ekonomik kalkınmaya yaptığı faydalardan toplum düzenini sağlayan sosyal faydalara kadar birçok neden bulunmaktadır. Toplumların gelişmesine ve değişmesine olan faydaları ile eğitim, devletlerin başlıca görevleri arasında yer almaktadır. Günümüzde eğitim seviyesi yüksek, gelişmiş ülkelerde yüksek güven ortamının sağlanmış olduğu dikkat çekmektedir. Bu husus, toplumun refahının öncelikli belirleyicilerinden biri olan eğitime yapılan kamu harcamalarının suç oranları ile ilişkisini değerlendirmeye elverişli bir konu haline getirmektedir. Çalışma, Türkiye’de yapılan eğitim harcamalarının suç oranları üzerindeki etkilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda çalışmada 1983-2020 dönemine ait kamu eğitim harcamalarının milli gelire oranı ile suç oranını göstermek üzere hükümlü sayılarının nüfusa oranı arasındaki ilişki, kesirli frekanslı Fourier Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif (ARDL) sınır testiyle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, Türkiye’de kamu eğitim harcamalarının suç oranları üzerinde etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Literatürde eğitim ve suç ilişkisini ele alan çalışma sayısı oldukça fazla olmasına karşın, eğitim harcamalarının suç oranlarına etkilerini değerlendiren ampirik çalışmaların sayısı oldukça azdır. Çalışmanın eğitim harcamaları ve suç ilişkisini ele alan ampirik bir çalışma olması sebebiyle literatüre katkı sunması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Harcamaları, Suç Oranları, Türkiye, Kesirli Frekanslı Fourier Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Sınır Testi

Kaynakça

• AÇIKGÖZ, R. (2015). “Yoksulluk ve Suç: Doğrusal Olmayan Bir İlişki”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1): 251-265.
• ATEMS, B. & BLANKENAU, W. (2021). “The ‘Time-Release’, Crime-Reducing effects of Education Spending”. Economic Letters, 209: 1-5.
• BELL, B. & COSTA, R. & MACHIN, S. (2016). “Crime, Compulsory Schooling Laws and Education”. Economics of Education Review, 54: 214-226. https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2015.09.007
• BERRITTELLA, M. (2018). “Organized Crime and Public Spending: a Panel Data Analysis”. Economics of Governance, 19: 119–140. https://doi.org/10.1007/s10101-018-0206-3
• BÜYÜKDÜVENCİ, S. (2019). “Yaşamboyu Eğitim, Felsefesi Üzerine”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 16(2): 225-242. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000984
• ÇÖTOK, N.A. (2006). Sanayileşme Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş Sürecinde Eğitim Olgusu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• DİNÇER, M. (2003). “Eğitimin Toplumsal Değişme Sürecindeki Gücü”. Ege Eğitim Dergisi, 1(3): 102-112.
• FLEISHER, B. M. (1966). “The Effect of Income on Delinquency”. The American Economic Review, 56(2): 118-137.
• FREEMAN, R. B. (1996). “Why Do So Many Young American Men Commit Crimes and What Might We Do About It?”. Journal of Economic Perspectives, 10(1): 25-42.
• GÖRGÜLÜ, T. & ÖNTAŞ, Ö. C. (2013). “Hükümlülerin Suç Davranışının Nedenlerine ve Suç Davranışı Risk Faktörlerine İlişkin Düşünceleri”. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2): 59-82.
• GÜNKÖR, C. (2017). “ Eğitim ve Kalkınma İlişkisinin İncelenmesi”. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 3(1): 14-32.
• HAZMAN, G. G. & KÜÇÜKİLHAN, M. (2016). “Yarı Kamusal Mal ve Hizmet Olarak Temel Eğitim Hizmetleri: Sorunlar ve Çözüm Önerilerine Bölgesel Bir Bakış”. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(2): 63-80.
• KIZMAZ, Z. (2004). “Öğrenim Düzeyi ve Suç: Suç- Okul İlişkisi Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2): 291-319.
• LOCHER, L. (2010). “Education and Crime”. The Economics of Education (Second Edition): 109-117. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-815391-8.00009-4
• LOCHER, L. & MORETTI, E. (2004). “The Effect of Education on Crime: Evidence from Prison Inmates, Arrests, and Self-Reports”. The American Economic Review, 94(1): 155-189.
• MACHIN, S. & MARIE, O. & VUJIC, S. (2011). “The Crime Reducing Effect of Education”. The Economic Journal, 121: 463-484. https://doi.org/10.1111/j.1468-0297.2011.02430.x
• MALİYE BAKANLIĞI (1996a). 1996 Mali Yılı Bütçe Gerekçesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• MALİYE BAKANLIĞI (1996b). 1997 Mali Yılı Bütçe Gerekçesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• MALİYE BAKANLIĞI (1998). 1999 Mali Yılı Bütçe Gerekçesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• MALİYE BAKANLIĞI (1999). 2000 Yılı Bütçe Gerekçesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• MALİYE BAKANLIĞI (2000). 2001 Yılı Bütçe Gerekçesi. Ankara.
• MALİYE BAKANLIĞI (2005). 2006 Yılı Bütçe Gerekçesi. Ankara: Gurup Matbaacılık A.Ş.
• MALİYE BAKANLIĞI (2006). 2007 Yılı Bütçe Gerekçesi. Ankara: Gurup Matbaacılık A.Ş.
• MALİYE BAKANLIĞI (2012). 2013 Yılı Bütçe Gerekçesi. https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/04/2013-ButceGerekcesi_2013.pdf, 15.05.2022
• MALİYE ve GÜMRÜK BAKANLIĞI (1988). 1988 Mali Yılı Bütçe Gerekçesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• MALİYE ve GÜMRÜK BAKANLIĞI (1990). 1991 Mali Yılı Bütçe Gerekçesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• MEGHIR, C. & PALME, M. & SCHNABEL, M. (2012). “The Effect of Education Policy on Crime: An Intergenerational Perspective”. NBER Working Paper Series, 18145: 1-57.
• MERT, M. & ÇAĞLAR, A. E. (2019). Eviews ve Gauss Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• MOORE, M. (2011). “Psychological Theories of Crime and Delinquency”. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 21: 226–239.
• NAZLIOĞLU, Ş. & GÖRMÜŞ, N. A. & SOYTAŞ, U. (2016). Oil Prices and Real Estate Investment Trusts (REITs): Gradual-shift Causality and Volatility Transmission Analysis. Energy Economics, 60: 168-175.
• OECD (2019). PISA 2018 Insights and Interpretations. https://www.oecd.org/pisa/publications/pisa-2018-results.htm, 05.06.2022
• OECD (2022). “Public spending on education, Primary to tertiary, % of GDP”. https://data.oecd.org/chart/6P9M, 05.06.2022
• ÖZTEKİN, A. (2016). “Devletin Asli ve Sürekli Görevleri (Temel Kamu Hizmetleri) ve Özellikleri”. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (30), s. 10-19.
• ÖZTÜRK, A. & KALAYCI, S. & KORKMAZ, N. (2017). “Türkiye’de Eğitim Harcamalarının İktisadi Büyümeye Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(7): 17-29.
• SELÇUK, S. (2014). Suç, Suçun Öz Nitelikleri ve Tanımı. Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan içinde (s. 85-106) İstanbul: Beta Yayınevi.
• SMITH, E. E. T. & WILSON, S. J. & LIPSEY, M. W. (2012). Risk Factor and Crime. Cullen, F. T. ve Wilcox, P. (Ed.), The Oxford Handbook of Criminological Theory in (s. 89-111). https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=5FlpAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PA89&dq=crime+factors&ots=VZxuZN5rWK&sig=m1JGaOjvMHC7RGG7NedCmF1A3fo&redir_esc=y#v=onepage&q=crime%20factors&f=false, 07.06.2022
• STRATEJİ ve BÜTÇE BAŞKANLIĞI (2020). 2021 Yılı Bütçe Gerekçesi. Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/02/2021_Yili_Butce_Gerekcesi.pdf, 15.05.2022
• STRATEJİ ve BÜTÇE BAŞKANLIĞI (2021a). Ekonomik ve Sosyal Göstergeler. https://www.sbb.gov.tr/ekonomik-ve-sosyal-gostergeler/, 15.05.2022
• TAŞÇI, F. (2022). Sosyal/ Toplumsal Refah. Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/sosyal_toplumsal_refah, 17.06.2022
• TUNCA, H. (2019). “ Suçun Sosyo-ekonomik Belirleyicileri: Panel Veri Analizi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (4): 2767-2784.
• TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (2022a). Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=adalet-ve-secim-110, 15.05.2022
• TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (2022b). Nüfus Projeksiyonları ve Tahminleri, Yıl Ortası Nüfus. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Nufus-ve-Demografi-109, 15.05.2022
• WILLIAMS, T. & SICKLES, R. C. (2002). “An Analysis of the Crime as Work Model: Evidence from the 1958 Philadelphia Birth Cohort Study”. The Journal of Human Resources, 37(3): 479-509.
• WORLD BANK (2019). WEF Safety and Security Pillar, 1-7 (best). https://tcdata360.worldbank.org/indicators/tour.safety?country=BRA&indicator=3536&viz=line_chart&years=2015,2019, 19.05.2022
• YAVUZ, E. & SUSAM, N. (2022). “Eğitim ve Suç İlişkisi: OECD Ülkelerinde Ortaöğretim Eğitim Harcamaları ve Hırsızlık Suçları Arasında Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme”. Sosyoekonomi, 30(52): 257-282. http://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2022.02.14
• YILANCI, V. & BOZOKLU, S. & GÖRÜŞ, M. Ş. (2020). Are BRICS Countries Pollution Havens? Evidence from a Bootstrap ARDL Bounds Testing Approach with a Fourier Function. Sustainable Cities and Society, 55: 102035. https://doi.org/10.1016/j.scs.2020.102035
• YILDIZ, O. & YILDIZ, T. (2016). “Türkiye Cumhuriyeti Eğitim Politikaları”. Journal of Research in Education and Society, 3(1): 24-42.
• YILDIZ, R. & OCAL, O. & YILDIRIM, E. (2013). “The Effects of Unemployment, Income and Education on Crime: Evidence from Individual Data”. International Journal of Economic Perspectives, 7(2): 32-40.
• YILDIZ, Z. (2004). “Eğitim Düzeyi ile Suç Türü Arasındaki İlişkinin Araştırılması”. Kuram ve Uygulamalarla Eğitim Yöntemi, 38: 278-291.