LİSELERDE ÖRGÜT KÜLTÜRÜ: AMASYA İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 238 - 248, 11.01.2025

Yeliz Cankurtaran

https://doi.org/10.70754/biibfd.1605662

Öz

Bu çalışmanın amacı, Amasya Şehit Gültekin Tırpan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde görev yapan öğretmenlerin örgüt kültürü hakkında görüşlerinin betimlenmesidir. Bu amaca yönelik araştırmada “Örgüt kültürü kavramı nedir?”, “Liselerde kültürel boyutlara ilişkin öğretmen görüşleri öğretmenlerin kıdemlerine göre farklılık göstermekte midir?’ ‘’Örgüt kültürünü oluşturan öğeler nelerdir?’ ve ‘’Kurumunuzun örgüt kültürünü nasıl değerlendirirsiniz?’’ sorularına yanıt aranmıştır. Bu araştırma nitel araştırma yöntemi doğrultusunda olgu bilim deseni kullanılarak yapılmıştır. Amasya Şehit Gültekin Tırpan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde görev yapan 12 öğretmen çalışma grubunu oluşmaktadır. Araştırmacı yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle verileri toplamıştır. Toplanan veriler betimleyici bakış açısı kullanılarak analiz edilmiştir. Buna göre katılımcılar örgüt kültürü kavramını; örgütün çevrede tanınması, paylaşılan temel değer, ortak anlayış, ekip ve bütünsellik şeklinde ifade ederken, liselerde kültürel boyutlara ilişkin öğretmen görüşlerinin öğretmenlerin kıdemlerine göre farklılık gösterip göstermediğine yönelik görüşlerini; farklılık göstermez, farklılık gösterir şeklinde belirtmişlerdir. Katılımcılar, kurumlarının örgüt kültürünü nasıl değerlendirdiklerine yönelik görüşlerini az gelişmiş, eş güdümlü, gelişmiş şeklinde ifade etmişlerdir. Bu doğrultuda, katılımcılar öğretmen alım sınavlarında mesleki yeterlilik, sosyal ve psikolojik raporların dikkatli bir şekilde düzenlenmesi, hizmet içi eğitim ve sosyal etkinlikler düzenlenmesi gibi önerilerde bulunmuşlardır.
Anahtar Kelimeler: Örgüt, kültür, örgüt kültürü, okul kültürü

Anahtar Kelimeler

örgüt,, kültür,, örgüt kültürü,, okul kültürü,

Etik Beyan

Amasya Üniversitesi Bilim Etik Kurulu Sosyal Bilimler Etik Kurulu’ndan (31.05.2023 tarihli ve Sayı: E-30640013-108.01-135157) izin alınmıştır.

Kaynakça

• Akyol, B., Tanrısevdi, F., Gidiş, Y., Dumlu, N. N., ve Durdu, İ. (2020). “Üniversitede örgüt kültürü: Bir devlet üniversitesi eğitim fakültesi örneği”. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(1), 18-38.
• Arslan, H., Kuru, M., ve Satıcı, A. (2005). “İlköğretim ve ortaöğretim okullarındaki örgüt kültürünün karşılaştırılması”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 44(44), 449-472.
• Artun, B. (2008) Anadolu lisesi öğretmenlerinin örgütsel adanmışlık düzeylerinin örgütsel değişmeye ilişkin tutumlarına etkisi: Sakarya ili örneği. Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Aslan, M., Niyazi, Ö., ve Bakır, A. A. (2009). “Okul kültürüne ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri: Nitel bir araştırma”. İlköğretim Online, 8(1), 268-281.
• Aydınlı, H. İ. (2003). “Örgüt kültürünün yönetim açısından önemi”. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 79-99.
• Baltacı, A. (2018). “Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme”. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Baltacı, A. (2019). “Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?” Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Başkale, H. (2016). “Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Berberoğlu, G. (1990). “Örgüt kültürü ve yönetsel etkinliğe katkısı”. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 153-161.
• Bilir, P., Ay, Ü., ve Çelik, G. T. (2003). “Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında örgüt kültürü”. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 117-128.
• Çelik, G. (2014). "İlkokul ve ortaokullarda çalışan öğretmen ve yöneticilerin örgüt kültürüne ilişkin algılarının örgütsel değişmeyle ilişkisi İzmir ili örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Demirtaş, H., Aksoy, M., Onur, B., ve Çağlar, Ç. (2019). “İlkokullarda örgüt kültürünün sınıf öğretmenlerinin motivasyonuna etkisi”. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 1-39.
• Durgun, S. (2006). “Örgüt kültürü ve örgütsel iletişim”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 112-132.
• Erdem, F., ve İşbaşi, J. Ö. (2001). “Eğitim kurumlarında örgüt kültürü ve öğrenci alt kültürünün algılamaları”. Akdeniz İİBF Dergisi, 1(1), 33-57.
• Erdem, A. R. (2003). “Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler”. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (4), 55-72. Fralinger, B., ve Olson, V. (2007). “Organizational culture at the university level: A study using the OCAI instrument”. Journal of College Teaching Learning, 4(11), 85-98.
• Güçlü, N. (2003). “Örgüt kültürü”. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 61-85.
• Hasanoğlu, M. (2004). “Türk kamu yönetiminde örgüt kültürü ve önemi”. Sayıştay Dergisi, (52), 43-60.
• Irmak, O. (2017). “Anadolu Lisesi öğretmenlerinin okul kültürü algılarının incelenmesi: Malatya ili Battalgazi ilçesi örneği”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• İşcan, Ö. F., ve Timuroğlu, M. K. (2007). “Örgüt kültürünün iş tatmini üzerindeki etkisi ve bir uygulama”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 119-135.
• Karataş, Z. (2015). “Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri”. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Karcıoğlu, F. (2001). “Örgüt kültürü ve örgüt iklimi ilişkisi”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2).
• Karnak, B. (2020). "Öğretmenlerin mesleki profesyonellikleri ile örgütsel mutlulukları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kandemir, A., ve Nartgün, Ş. S. (2019). “Özel okul öğretmenlerinin örgütsel güven ve örgüt kültürü düzeyleri arasındaki ilişki”. Turkish Studies-Educational Sciences.
• Kocabıyık, O. (2016). “Olgu bilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma”. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1),55-66.
• Korkut, M. (2009). “İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel değişmeye ilişkin görüşleri”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. On sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Koşar, S., ve Çalık, T. (2011). “Okul yöneticilerinin yönetimde gücü kullanma stilleri ile örgüt kültürü arasındaki ilişki”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(4), 581-603.
• Köse, S. , Tetik, S. ve Ercan, C. (2001). “Örgüt kültürünü oluşturan faktörler”. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 8 (1) , 219-242.
• Kurşun, A., ve Yılmaz, E. (2020). “Okul kültürü ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir meta analiz çalışması”. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2), 115-131.
• Lacatus, M. L. (2013). “Organizational culture in contemporary university”. Procedia Social and Behavioral Sciences, (76), 421-425.
• Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2001). Örgütsel davranış. Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları, 149.
• Özgözgü, S. (2016). “Kurumsal imaj, örgüt kültürü ve örgütsel özdeşleşme ilişkisi”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), 581-596.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2003). Örgütsel psikoloji. Furkan Ofset, Bursa.
• Sertel, G. (2016). “Okullarda örgüt kültürünün öğretmenlerin iş motivasyonuna etkisi (Denizli ili Honaz ilçe örneği)”.Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Sevencan, F., ve Çilingiroğlu, N. (2007). “Sağlık alanındaki araştırmalarda kullanılan niteliksel veri toplama yöntemleri”. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(1): 1-6.
• Sönmez, M. A., ve Uzmanı, E. B. (2006). “Meslek liselerinde örgüt kültürü”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 85-108.
• Şahin, A. (2010). “Örgüt kültürü-yönetim ilişkisi ve yönetsel etkinlik”. Maliye Dergisi, 159(2), 21-35.
• Şahin, M. (2023). “Okullarda örgüt kültürü”. Journal of Organizational Behavior Studies, 3(1), 73-90.
• Şimşek, Y. (2014). “Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul kültürü arasındaki ilişki (Eskişehir Örneği)”. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Terzi, A. R. (2005). “İlköğretim okullarında örgüt kültürü”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 43(43), 423-442.
• Türe, G. (2013). “Hazırlık okulu öğrencilerinin zaman yönetimi becerileri ile stres yönetimi becerileri arasındaki ilişkinin araştırılması”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Yağmurlu, A. (1997). “Örgüt Kültürü: Tanımlar ve yaklaşımlar”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 52 (01).
• Yetişkul, Z. T., Demir, M. A., Özdemir, Ö., Ziya, G. Ü. L., ve Bumin, R. (2022). “İkili ve tekli eğitim yapan ilkokullarda örgüt kültürünün karşılaştırılması”. Socrates Journal Of Interdisciplinary Social Studies, 20, 68-81.