Turistik Tüketicilerin Seyahat Motivasyonlarının Eudaimonik ve Hedonik Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 28 - 42, 30.06.2022

Hacı Mehmet Yıldırım , Ezgi Can Uşak , Ferah Özkök

Öz

Seyahat motivasyonları ve turistlerin seyahat etme amaçları uzun yıllardan beri merak edilen ve araştırılan bir konu olmuştur. Ancak hedonizm ve eudaimonizm gibi turizmi ve pozitif psikolojiyi ele alan çalışmalar yeni bir araştırma konusudur. Bu çalışmanın amacı turist motivasyonlarına farklı bir perspektiften bakmaktır. Bu amaç doğrultusunda, düzenli seyahat eden turistlerin motivasyonlarında hedonik ve eudaimonik faktörlerin etkilerini ortaya koymaktır. Araştırmada kolayda örnekleme yöntemi ile düzenli seyahat ettiğini ifade eden 206 katılımcıya ulaşılmıştır. Yapılan betimsel analizler ve t testi sonucunda, katılımcıların çoğunluğunun deniz-kum-güneş turizmini tercih ettiği ve rahatlama, yeni yerler keşfetme ve hayatın rutininden uzaklaşma motivasyonlarıyla seyahat ettikleri tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların demografik özelliklerine göre hedonik ve eudaimonik faktörler için farklılıklarına yönelik yapılan analizlerde, katılımcıların yalnızca cinsiyetine göre hedonik motivasyon faktörlerde farklılığa rastlanmıştır. Buna göre; kadınların erkeklere oranla daha çok hedonik motivasyonlarla seyahat ettiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hedonizm, Eudaimonizm, Seyahat Motivasyonları

Kaynakça

• Arnold, M. J., & Reynolds, K. E. (2003). Hedonic Shopping Motivations. Journal Of Retailing, 79(2), 77-95.
• Bruwer, J., & Alant, K. (2009). The Hedonic Nature Of Wine Tourism Consumption: An Experiential View. International Journal Of Wine Business Research, 21(3), 235-257.
• Cevizci, A. (2008). Etiğe Giriş. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Cohen, E. (1972). Towards A Sociology Of İnternational Tourism. Social Research, 39(1), 164 -182.
• Crompton, J. L. (1979). Motivations for pleasure vacation. Annals of Tourism Research, 6(4), 408-424.
• Çalışkan, O. (2013). Destinasyon Rekabetçiliği Ve Seyahat Motivasyonu Bakımından Gastronomik Kimlik. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(2), 39-51.
• Dann, G. (1981). Tourist Motivation an Appraisal. Annals of Tourism Research, 8(2), 187-219.
• Dann, G. M. (1977). Anomie, ego-enhancement and tourism. Annals of Tourism Research, 4(4), 184-194.
• Diener, E. (1984). Subjective Well-Being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575
• Fadda, D., Scalas, L. F., Meleddu, M., & Morin, A. J. (2017). A bifactor-ESEM representation of the Questionnaire for Eudaimonic Wellbeing. Personality and Individual Differences, 116, 216-222.
• Fodness, D. (1994). Measuring tourist motivation. Annals of Tourism Research, 21(3), 555-581.
• Grinstein, A. (1955). Vacations: A Psychoanalytic Study. International Journal Of Psychoanalysis, 36(3), 177-185.
• Huta, V., & Waterman, A. S. (2014). Eudaimonia and its distinction from hedonia: Developing a classification and terminology for understanding conceptual and operational definitions. Journal of Happiness Studies, 15(6), 1425-1456.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karataş, E. (2011). Hedonic Consumption: Confirmation of The Scale and Analyzing The Effects of Demographic Factors and on Application in İzmir by Using Lisrel. Dokuz Eylül University Graduate School of Social Sciences Unpublished Master Thesis.
• Kardaş, F., & Yalçın, İ. (2019). Türkiye’de İyi Oluş İle İlgili Yapılmış Araştırmaların Sistematik Olarak İncelenmesi. Kastamonu Education Journal, 27(4), 1423-1433
• Kashdan, T. B., Biswas-Diener, R., & King, L. A. (2008). Reconsidering happiness: The costs of distinguishing between hedonics and eudaimonia. The Journal of Positive Psychology, 3(4), 219-233.
• Kim, S. S., Lee, C. K.,& Klenosky, D. B. (2003). The influence of push and pull factors at Korean national parks. Tourism Management, 24(2), 169-180.
• Lee, W., & Jeong, C. (2020). Beyond The Correlation Between Tourist Eudaimonic And Hedonic Experiences: Necessary Condition Analysis. Current Issues İn Tourism, 23(17), 2182-2194.
• Lengieza, M. L., Hunt, C. A., & Swim, J. K. (2019). Measuring Eudaimonic Travel Experiences. Annals of Tourism Research, 74(C), 195-197.
• Lyu, J., Mao, Z., & Hu, L. (2018). Cruise experience and its contribution to subjective well‐being: A case of Chinese tourists. International Journal of Tourism Research, 20(2), 225-235.
• Lyubomirsky, S., Sheldon, K. M., & Schkade, D. (2005). Pursuing Happiness: The Architecture of Sustainable Change. Review of General Psychology, 9(2), 111–131.
• McCabe, S. & Johnson, S. (2013). The Happiness Factor In Tourism Subjective Well- being and Social Tourism. Annals of Tourism Research, 41, 42-65.
• Morgan, N., Pritchard, A., & Sedgley, D. (2015). Social tourism and well-being in later life. Annals of tourism Research, 52, 1-15.
• Özgüneş, R. E., Bozok, D. & Avcıkurt, C. & Güleç E. (2019). Kırsal Turizme Katılan Bireylerin Mental İyi Oluş Halinin Sosyo Demografik Veriler Açısından İncelenmesi. Turizm Akademik Dergisi, 6(1), 161-174.
• Pearce, P. L. & Caltabiano, M. L. (1983). Inferring travel motivation from travelers' experiences. Journal of Travel Research, 22(2), 16-20. Iso-Ahola, S. E. (1982). Toward a social psychological theory of tourism motivation: A rejoinder. Annals of Tourism Research, 9(2), 256-262.
• Pektaş, F. (2017). Seyahat Motivasyonunu Oluşturan İtici ve Çekici Faktörlerin Tüketici Temelli Destinasyon Değeri Üzerine Etkisi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Pieper, A.(2012). Etiğe Giriş (Çev. Veysel Atayman, Gönül Sezer). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Plog, S. C. (1974). Why destination areas rise and fall in popularity. The Cornell H.R.A. Quarterly, 4(4), 55–58.
• Saayman, M., Li, G., Uysal, M., & Song, H. (2018). Tourist satisfaction and subjective well‐being: An index approach. International Journal of Tourism Research, 20(3), 388-399.
• Su, L., Tang, B., & Nawijn, J. (2020). Eudaimonic And Hedonic Well-Being Pattern Changes: Intensity And Activity. Annals Of Tourism Research, 84, 103008.
• Sümbül, G. & Avcıkurt, C. Üniversite Öğrencilerinin Seyahat Motivasyonlarının Belirlenmesi. Turar Turizm & Araştırma Dergisi, 7(2), 59-73.
• Uysal, M. & Jurowski, C. (1994). Testing the push and pull factors. Annals of Tourism Research, 21(4), 844-846.
• Vada, S., Prentice, C. & Hsiao, A. (2019b). The Role Of Positive Psychology İn Tourists’ Behavioural İntentions. Journal Of Retailing And Consumer Services, 51, 293-303.
• Vada, S., Prentice, C., & Hsiao, A. (2019a). The influence of tourism experience and well-being on place attachment. Journal of Retailing and Consumer Services, 47, 322-330.
• Vogt, C., Jordan, E., Grewe, N., & Kruger, L. (2016). Collaborative tourism planning and subjective well-being in a small island destination. Journal of Destination Marketing & Management, 5(1), 36-43.
• Voigt, C., Howat, G., & Brown, G. (2010). Hedonic And Eudaimonic Experiences Among Wellness Tourists: An Exploratory Enquiry. Annals of Leisure Research, 13(3), 541-562.
• Volo, S. (2017). Eudaimonic Well-being of İslanders: Does Tourism Contribute? The Case of The Aeolion Archipelago. Journal of Destination Marketing & Management, 6, 465-476.