Sosyolojinin Türkiye’de Şekillenişi: Kuruluş Yılları

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 19 - 24, 30.06.2019

Cansu Dursun

Öz

Sosyoloji çalışmaları Türkiye’de iki farklı siyasi görüşün temsilcisi olan Ziya Gökalp ve Prens Sabahattin ile başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun şekilsel olarak dağılmasıyla birlikte yaşanan toplumsal, siyasal ekonomik sorunlar ve kargaşanın hakim olduğu bir dönemde sosyoloji fark edilmiştir. Türkiye’de Ziya Gökalp’in önderliğinde kurulan sosyoloji, Cumhuriyet’in yeni değerlerle inşa edilmesinde önemli bir kilit noktası olmuştur. Bu noktada sosyoloji toplumu anlama ve çözümlemede bir araç vazifesi görmüştür. Türkiye’de sosyolojiyi ele alırken toplum yapısına ve olaylara bütüncül bakmamız gerekir. Sadece sosyoloji alanındaki değişmeler değil, Türk toplumunda tarihsel şerit içerisinde yaşadığı dönüşümler önemlidir. Bu çalışmada sosyolojinin Türkiye’ye gelişi ve 1940’lara kadar olan dönem göz önüne alınarak, Türkiye’deki sosyoloji çalışmalarına etkileri bağlamında bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk sosyolojisi, Ziya Gökalp, Prens Sabahattin, doğu-batı, meşrutiyet

The Emergences of Sociology in Turkey: Foundation Years

Öz

Sociological studies in Turkey began with two representatives of the different political views Ziya Gokalp and Prince Sabahattin. Sociology was realized at a time when social, political, economic problems and turmoil dominated with the formal disintegration of the Ottoman Empire. Sociology, founded under the leadership of Ziya Gökalp in Turkey, has been a significant key point of the construction of the Republic with new values. At this point, sociology has functioned as a tool for understanding and analyzing the society. While dealing with sociology in Turkey, the structure of society and events should be considered holistically. Not only the changes in the field of sociology, but also the transformations in the historical process of Turkish society are important. In this study, considering the emergence of sociology in Turkey and period up to 1940, an evaluation was made in the context of the effects on the sociology studies in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Turkish, Ziya Gökalp, Prince Sabahattin, doğu-batı, constitution al monarchy

Kaynakça

• Beşirli, H. (2008). “Nurettin Şazi Kösemihal 1909- 1972”. Ç. Özdemir (Der.). Türkiye’de Sosyoloji (İsimler ve Eserler I): Phoenix. İstanbul-Türkiye.
• Durkeim, E. (2004). Sosyolojik Yöntemin Kuralları: Bordo Siyah Klasik Yayınları. İstanbul-Türkiye.
• Gelekçi, C . ( 2 0 0 8 ) . “ Cahit Tanyol 1914”. Ç. Özdemir (Der.). Türkiye’de Sosyoloji (İsimler ve Eserler I): Phoenix. İstanbul-Türkiye.
• Giddense, A. (2005). Sosyoloji: Ayraç Yayınevi. Ankara-Türkiye.
• Güngör Ergan, N. (2008). “Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu 1901 - 197 ” . Ç . Özdemir ( D e r. ) . Türkiye’ de Sosyoloji (İsimler ve Eserler I): Phoenix. İstanbul-Türkiye.
• Kaçmazoğlu, B. H. (2001). Türk Sosyolojisi Tarihine Giriş: Birey Yayıncılık. İstanbul-Türkiye.
• Kaçmazoğlu, B . ( 2 0 1 3 ) . “ Ziya Gökalp ve Prens Sabahattin” . Ç . Özdemir (Der.). Türk Sosyologları: Anadolu Üniversitesi Yayını. Türkiye.
• Kongar, E. (1985). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği: Remzi Kitabevi, İstanbul-Türkiye.
• Le Bon, G. (2016). Kitleler Psikolojisi. H. Can (Çev.): Tutku Yayınevi. Ankara-Türkiye.
• Ozankaya, Ö. (1994). Toplumbilim: Cem Yayınevi. İstanbul-Türkiye.
• Özcan, M. (2008). “Yusuf Akçura 1876-1935 .” Ç. Özdemir (Der.). Türkiye’de Sosyoloji (İsimler ve Eserler I): Phoenix. İstanbul-Türkiye.
• Sağlam, S. (2008). “Ziya Gökalp 1876-1924”. Ç. Özdemir (Der.). Türkiye’de Sosyoloji (İsimler ve Eserler I): Phoenix. İstanbul-Türkiye.
• Tiryakian, E. (1990). “Emile Durkeim”. T. Bottomore, R. Nisbet (Ed.). Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi: V Yayınları. İstanbul-Türkiye.