Akdağ (Afyon) Yöresinde Kızıl Geyik (Cervus elaphus L.)’ İn Habitat Tercihleri

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 201 - 212, 30.09.2019

Halil Süel , Murat Ercan

https://doi.org/10.30516/bilgesci.590310

Cited By: 1

Öz

Bu tez çalışması Akdağ Yöresinde
yayılış gösteren Kızıl geyik (Cervus
elaphus) türünün yöredeki dağılımında etkili olan faktörleri ortaya koymak,
türün dağılımını modellemek ve haritalamak amacı ile gerçekleştirilmiştir. Bu
amaçla Akdağ Yöresinde 116 örnek alandan Kızıl geyik türüne ait yetişme ortamı
ve var yok verileri toplanmıştır.

Çalışmada istatistiksel süreçte
ilk olarak modellemede kullanılacak değişkenler belirlenmiştir. Bu amaçla ilk
aşamada bioiklim değişkenleri arasından temel bileşenler analizi ile temsilci
bioiklim değişkeni belirlenmiştir. Daha sonra belirlenen temsilci bioiklim
değişkeni de dahil edilerek tüm değişkenler arasından korelasyon analizi
uygulanmıştır. Korelasyon analizi neticesinde 0.85 den büyük pearson değerine
sahip değişkenler modellemeye dahil edilmemiştir.

Değişkenlerin belirlenmesinin
ardından türün dağılımı modellenmiştir. Modelleme işlemi için sınıflandırma
ağacı tekniği (SAT) kullanılmıştır. Elde edilen modelin eğitim veri seti AUC
değeri 0.96, test veri seti ROC değeri 0,68 olarak elde edilmiştir. Modelleme
neticesinde elde edilen ağaç model 5 değişken ile oluşmuştur. Modele katkı yapan
değişkenler sırasıyla, sıcaklık indeksi, yerleşim yerine uzaklık indeksi,
gölgelenme indeksi, pürüzlülük indeksi ve radyasyon indeksi değişkenleri
olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akdağ, habitat tercihi, habitat uygunluk modellemesi, kızıl geyik, sınıflandırma ağacı tekniği

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi

Proje Numarası

4752-YL1-16

Teşekkür

4752-YL1-16 No`lu Proje ile tezimi maddi olarak destekleyen Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı’na teşekkür ederim.

Habitat Preferences Of Red Deer (Cervus elaphus L.) in Akdağ (Afyon) District

Öz

This study was carried out in
order to determine the factors affecting the distribution of the species of Red
deer (Cervus elaphus) in the Akdağ district, to modeling and mapping the
distribution of the species. For this purpose, presence-absence data and site
factors for Red deer species were collected from 116 sample areas in Akdağ
district.

In present study, the variables
that will be used for modeling in the statistical process were determined
firstly. Therefore, the representative bioclimatic variable was determined by
using principle component analysis in the first stage. Then, the determined
representative bioclimatic variable was included and correlation analysis was
applied among all variables. As a result of the correlation analysis, variables
with a pearson value greater than 0.85 were not included in the modeling.

After determining the variables,
classification tree technique (CTT) was used to model the distribution of the
species. The training data set AUC value of the model was obtained as 0.96,
while the test data set AUC was obtained as 0.68. The model obtained as a
result of modeling is formed by 5 variables. The variables that contributed to
the model creating were heat index, settlement-distance, hillshade index,
roughness index and radiation indexrespectively.

Anahtar Kelimeler

Akdağ, habitat preference, habitat suitability modeling, red deer, classification tree technique

Proje Numarası

4752-YL1-16

Kaynakça

• Adrados, C., Baltzinger, C., Janeau, G.& Pépin, D., (2008). Red deer Cervus elaphus resting place characteristics obtained from differential GPS data in a forest habitat. European Journal of Wildlife Research, 54(3), 487-494.
• Aertsen, W., Kint, V., Van Orshoven, J., Özkan, K.& Muys, B., (2010). Comparison and ranking of different modelling techniques for prediction of site index in Mediterranean mountain forests. Ecological Modelling, 221, 1119-1130.
• Aksan, Ş., Özdemir, İ.& Oğurlu, İ. (2014). Modeling the Distributions of Some Wild Mammalian Species in Gölcük Natural Park: Biological Diversity and Conservation. ISSN 1308-8084. 7/1, Turkey.
• Anderson, G. B., Bell, M. L. & Peng, R. D. (2013). Methods to Calculate the Heat Index as an Exposure Metric in Environmental Health Research. Environmental Health Perspectives, 121, 10.
• Aslım, G., Yiğit, A., İzmirli, S. & Yaşar, A. (2012). Hayvan koruma kavramı ve biyoetik çerçevesinde yaban hayatı koruma ve yaban hayatı geliştirme sahaları. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18(4), 657-662.
• Austrheim, G., Gunilla, E., Olsson, A. & Grontvedt, E., (1999). Land – use impact on plant communities in semi-natural sub-alpine grasslands of Budalen, central Norway. Biological Conservation, 87, 369-379.
• Avcı, M., Oğurlu, İ. & Sarıkaya, O., (2005). Kasnak Meşesi Tabiatı Koruma Alanı Faunası Üzerine Araştırmalar. Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Fakültesi, 8-10 Eylül, Bildiri Kitabı, 599-607, Isparta.
• Baddeley, J. C., (1985). Assesment of Wild Animal Abundance, F. R. I. Bulletion, No 106, Protection Forestry Division, Forest Research Institute, 44 pp.
• Beşkardeş V., (2016). Yedigöller yaban hayatı geliştirme sahasındaki iri cüsseli memeli hayvanlar ve sonbahar dönemi habitat tercihleri. Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 1, 137- 144.
• Birecikligil, S., Çelekli, F., Çelekli, A. & Çiçek, E., (2013). Karagöl Mevkiinde (Nurdağı, Gaziantep) Doğaya Salınan Kızıl Geyik (Cervus elaphus)’ların İzleme Programı. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(1), 26-33.
• Brown Jr., S., R., Ahl, R., S. 2011. The region 1 existing vegetation mapping program (VMap) beaverhead-deerlodge methodology. Region One Vegetation Classification, Mapping, Inventory and Analysis Report, No:11- 02, 1-18.
• Cazorzi, F. & Fontana, G. D. (1996). Snowmelt modelling by combining air temperature and a distributed radiation index. Journal of Hydrology, 181, 169-187.
• Chang, H. & Xıao, Q., (1988). Selection of winter habitat of red deer in dailing region. [J]. Acta Theriologica Sinica, 8(2), 81-88.
• Çakmakoğlu, A., (1986). Çivril-Banaz-Sandıklı-Dinar Arasındaki Bölgenin Jeolojisi “Ön Rapor”, MTA Rapor No: 8062 Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.
• Dönmez, Y., (1984). Umumi Klimatoloji ve İklim Çalışmaları, İstanbul Üniversitesi. Coğrafya Enstitü Yayıları, (102).
• Duman, H., Aytec, Z., Ekici, M., Karaveliogullari, E. A., Donmez, A. & Duran, A. (1995). Three new species (Labiatae) from Turkey. Flora Mediterranea, 5, 221-8.
• Erik, S., Tarıkhaya, B. & (2004), Türkiye Florası Üzerine, Kebikeç. 17, 139-163.
• Ertuğrul, E. T., Mert, A. & Oğurlu, İ., (2017). Burdur Gölü Havzasında bazı yaban hayvanlarının habitat uygunluk haritalaması. Turkish Journal of Forestry, 18(2), 149-154.
• Ewald, J., (2000). The partial influence of Norway spruce stands on understorey vegetation in Montane forests of the Bavarian Alps. Mountain Research and Development, 20(4), 364-371.
• Frair, J. L., Nielsen, S. E., Merrill, E. H., Lele, S. R., Boyce, M. S., Munro, R. H. & Beyer, H. L., (2004). Removing GPS collar bias in habitat selection studies. Journal of Applied Ecology, 41(2), 201-212.
• Frair, J. L., Merrill, E. H., Visscher, D. R., Fortin, D., Beyer, H. L. & Morales, J. M., (2005). Scales of movement by elk (Cervus elaphus) in response to heterogeneity in forage resources and predation risk. Landscape ecology, 20(3), 273-287.
• Georgii, B., (1981). Activity patterns of female red deer (Cervus elaphus L.) in the Alps. Oecologia, 49(1), 127-136.
• Godvik, I. M. R., Loe, L. E., Vik, J. O., Veiberg, V., Langvatn, R. & Mysterud, A., (2009). Temporal scales, trade‐offs, and functional responses in red deer habitat selection. Ecology, 90(3), 699-710.
• Guisan, A. & Zimmermann, N. E., (2000). Predictive Habitat Distribution Models In Ecology. Ecological modelling, 135(2), 147-186.
• Hernández, L. & Laundré, J. W., (2005). Foraging in the ‘landscape of fear’and its implications for habitat use and diet quality of elk Cervus elaphus and bison Bison bison. Wildlife Biology, 11(3), 215-221.
• Huebner, C. D. & Vankat, J. L. (2003). The importance of environment vs. disturbance in the vegetation mosaic of Central Arizona. Journal of Vegetation Science, 14, 25-34.
• Iğırcık, M., (2008). Kazdağı Yöresinde Yaban Hayatı Kaynaklarının Yaban Hayatı Kaynaklarının Yönetim Çalışmalarına İlgili Kesimlerin Katkı ve Katılımlarının Araştırılması. Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü-Teknik Bülten, s:41, İzmir
• Jayakody, S., Sibbald, A. M., Gordon, I. J. & Lambin, X., (2008). Red deer Cervus elephus vigilance behaviour differs with habitat and type of human disturbance. Wildlife biology, 14(1), 81-92.
• Latham, J., Staines, B. W. & Gorman, M. L. (1996). The relative densities of red (Cervus elaphus) and roe (Capreolus capreolus) deer and their relationship in Scottish plantation forests. Journal of Zoology, 240(2), 285-299.
• Latham, J., Staines, B. W. & Gorman, M. L., (1997). Correlations of red (Cervus elaphus) and roe (Capreolus capreolus) deer densities in Scottish forests with environmental variables. Journal of Zoology, 242(4), 681-704.
• Licoppe, A. M., (2006). The diurnal habitat used by red deer (Cervus elaphus L.) in the Haute Ardenne. European Journal of Wildlife Research, 52(3), 164-170.Liu, Z., Cao, L., Zhai, H., Hu, T. & Wang, M., (2003). Winter habitat selection by red deer (Cervus elaphus alxaicus) in Helan Mountain, China. Zoological research, 25(5), 403-409.
• Mengüllüoğlu, D. & Bilgin, C.C., (2010). Ankara Civarında Bir Kızıl Geyik (Cervus elaphus L.) Populasyonunun Mevsimlere Göre Günlük Aktivitesi Ve Predatör Ve Evcil Sürülerle İlişkisi. Ankara.
• Mert, A. & Yalçınkaya, B., (2016). The relation of edge effect on some wild mammals in Burdur-Ağlasun (Turkey) district. Biological Diversity and Conservation, ISSN, 1308-8084.
• Millspaugh, J. J., Raedeke, K. J., Brundige, G. C., & Willmott, C. C., (1998). Summer bed sites of elk (Cervus elaphus) in the Black Hills, South Dakota: considerations for thermal cover management. The American Midland Naturalist, 139(1), 133-141.
• Moisen, G., G. & Frescino, T., S., (2002). Comparing five modelling techniques for predicting forest characteristics. Ecological Modelling, 157, 209-225.
• Mysterud, A., Larsen, P.K., Ims, R.A. & Østbye, E., (1999): Habitat selection by roe deer and sheep: does habitat ranking reflect resource availability? Canadian Journal of Zoology, 77, 776-783
• Nugent, G., Parkes, J. P. & Tustin, K. G., (1987). Changes in the density and distribution of red deer and wapiti in northern Fiordland. New Zealand journal of ecology, 11-21.
• Oğurlu, İ. (1992). Çatacık koruma-üretme sahasında geyik populasyon ekolojisi üzerine araştırmalar. Karadeniz Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 250s, Trabzon.
• Oğurlu, İ., (2001). Yaban Hayatı Ekolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, 19, Isparta.
• Oğurlu, İ., (2003). Yaban Hayatında Envanter. TC Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı Matbaası, 208s, Ankara.
• Oğurlu, İ., (2004). Ormancılıkta Yaban Hayatı Ders Notu. Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Fakültesi.
• Oğurlu, İ., (2008). Yaban Hayatı Kaynaklarımızın Yönetimi Üzerine. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, (A:2), ISSN:1302-7084, 35-88.
• Oğurlu, İ. & Yavuz, H., (1999). A Computer Programme for Determining Habitat Preference Based on Dung Frequencies of Some Herbivore Mammals. Turkish Journal of Zoology, 23(EK1), 241-248.
• Oruç, M. S., Mert, A. & Özdemir, İ., (2017). Eskişehir Çatacık Yöresinde, Çevresel Değişkenler Kullanılarak Kızılgeyik İçin (Cervus elaphus L.) Habitat Uygunluğunun Modellenmesi. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 1(2), 135-142.
• Oruç, M.S., (2017). Eskişehir-Çatacık yöresinde, uydu verileri ve çevresel değişkenler kullanılarak kızılgeyik için (Cervus elaphus L.) habitat uygunluğunun modellenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, 114s.
• Osborne, B. C., (1984). Habitat use by red deer (Cervus elaphus L.) and hill sheep in the West Highlands. Journal of Applied Ecology, 497-506.
• Özkan, K., (2009). Yaban Hayatı Ekolojisi'nde Analitik Değerlendirme Açısından Uygun Envanter Metodu Üzerine Bir Öneri. Turkish Journal of Forestry, 2, 160-169.
• Özkan, K., (2012). Sınıflandırma ve regresyon ağacı tekniği (SRAT) ile ekolojik verinin modellenmesi. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 13, 1-4.
• Pal Axel, O., Linda-Maria, M. & Hans Henrik, B., (2009). Acidification of sandy grasslands – consequences for plant diversity. Applied Vegetation Science, 12, 350-361.
• Parker, K. C. (1988). Environmental relationships and vegetation associates of columnar cacti in the northern Sonoran Desert. Vegetatio, 78, 125-140.
• Patthey, P., (2003). Habitat and corridor selection of an expanding red deer (Cervus elaphus) population.
• Pérez-Barbería, F. J., Hooper, R. J. & Gordon, I. J., (2013). Long-term density-dependent changes in habitat selection in red deer (Cervus elaphus). Oecologia, 173(3), 837-847.
• Peterson, A., T., Papeş, M. & Eaton, M., (2007). Transferability and model evaluation in ecological niche modeling: a comparison of Garp and Maxent. Ecography, 30, 550–560.
• Putman, R. J. & Staines, B. W., (2004). Supplementary winter feeding of wild red deer Cervus elaphus in Europe and North America: justifications, feeding practice and effectiveness. Mammal Review, 34(4), 285-306.
• Sevgi, O., (2013). Orman (-lar), ormanlık alan ve orman alanı terimleri: kullanım sorunları ve öneriler. Avrasya Terim Dergisi, 1(1), 59-73.
• Soyumert, A., Tavşanoğlu, Ç., Macar, O., Kaynaş, B. Y. & Gürkan, B., (2010). Presence of large and medium-sized mammals in a burned pine forest in southwestern Turkey. Hystrix Italian Journal of Mammalogy, 21(1), 97-102.
• Straus, L. G., (1981). On the habitat and diet of Cervus elaphus. Munibe, 33(3-4), 175-182.
• Süel, H., (2014). Isparta-Sütçüler Yöresinde Av Türlerinin Habitat Uygunluk Modellemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı. Doktora Tezi, 151s., Isparta.
• Szemethy L., Heltaı M., Mátraı K. & Petã Z., (1998). Home ranges and habitat selection of red deer (Cervus elaphus) on a lowland area. Gibier Fauna Sauvage 15, 607–615.
• Szemethy, L., Mátrai, K., Katona, K. & Orosz, S., (2003). Seasonal home range shift of red deer hinds, Cervus elaphus: are there feeding reasons?. Folıa Zoologıca-Praha-, 52(3), 249-258.
• Telesco, R. L., Manen, F. T. V., Clark, J. D. & Cartwrıght, M. E., (2007). Identifying Sites For Elk Restoration In Arkansas. Journal of Wildlife Management, 71(5), 1393- 1403.
• Thornthwaite, C. W., (1948). An approach toward a rational classification of climate. Geographical review, 55-94.
• Tramem, (2016). http://www.tramem.org/memeliler=Kızıl geyik Erişim tarihi: 05.03. 2019
• Turan, N., (1984). Türkiye’nin av ve yaban hayvanları, memeliler. Ongun Kardeşler Matbaacılık Sanayi, 178 s, Ankara.
• Vanderpuye, A., W., Elvebakk A. & Nilsen L., (2002). Plant communities along environmental gradients of high-arctic mires in Sassendalen, Svalbard. Journal of Vegetation Science, 13, 875-884.
• Wei, X., Z., Jiang, M., X., Huang, H., D. & Yang, J., Y., Yu, J., (2010). Relationships between environment and mountain riparian plant communities associated with two rare tertiary-relict tree species, Euptelea pleiospermum (Eupteleaceae) and Cercidiphyllum japonicum (Cercidiphyllaceae). Flora, 205, 841-852.
• Welch, D., Staines, B. W., Catt, D. C. & Scott, D., (1990). Habitat usage by red (Cervus elaphus) and roe (Capreolus capreolus) deer in a Scottish Sitka spruce plantation. Journal of Zoology, 221(3), 453-476.
• Wolf, M., Frair, J., Merrill, E. & Turchin, P., (2009). The attraction of the known: the importance of spatial familiarity in habitat selection in wapiti Cervus elaphus. Ecography, 32(3), 401-410.
• Yavuz, M., (2011). Afyonkarahisar-Sandıklı İlçesi Akdağ Tabiat Parkı’nın Ekoturizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilimdalı, Yüksek Lisans Tezi, 186s, Afyon.
• Zeleny, D.& &Chytry, M., (2007). Environmental control of the vegetation pattern indeep river valleys of the Bohemian Massif. Preslia, 79, 205-222.