Davranışsal İktisat Çerçevesinde Rasyonel Modern Tüketici Davranışları Üzerinde Medeni Durumun Etkileri : Kocaeli Örneği

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 353 - 381, 30.11.2022

Ferhat Pehlivanoğlu , Çağla Şenveli

https://doi.org/10.54838/bilgisosyal.1166577

Öz

İktisat biliminin inceleme konusu olan tüketici davranışları üzerinde psikolojik faktörlerin etkili olduğu görülmektedir. Tüketicilerin satın alma karar süreçlerine etki eden bu psikolojik faktörler iktisat bilimi içinde yeni bir alanın oluşmasını sağlamıştır. İktisat-psikoloji ilişkisi sosyal bilim dallarının birlikte ele alınarak incelenmesine zemin hazırlamıştır. Bu yeni perspektif davranışsal iktisat olarak kavramsallaştırılmıştır. Davranışsal iktisat, iktisadi hayatta bireylerin davranışlarının anlamlandırılmasına ve açıklanamayan kısımların gerçek sebepleriyle birlikte ortaya konmasını sağlamaktadır.
Amaç - Kocaeli’de yaşamını sürdüren evli ve bekâr tüketicilerin tüketim eğilimlerinin açıklanması amaçlanmaktadır.
Yöntem/Metodoloji/Dizayn- Bu çalışmada bir anket uygulaması yapılmıştır. Anket soruları literatür incelemeleri ile evli ve bekâr tüketicilerin tüketim alışkanlıkları dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Sonuçlar- Tüketici davranışlarında psikolojik faktörlerin etkisinin araştırılmasıyla yeni bir alan olarak doğan davranışsal iktisat, ana akım iktisadi anlayışın katı duruşunun esnek bir hal almasını sağlamıştır. Tüketicilerin tüketim kararlarını verirken medeni durumları bu kararlar üzerinde etkili olmaktadır. Bekâr tüketiciler bir tüketim eğilimine rasyonel tavır sergilerken evli tüketicilerin aynı tüketim eğilimine farklı bir tavır sergilediği görülmektedir. Tam aksi bir şekilde bekâr tüketiciler bir tüketim kararında irrasyonel davranırken evli tüketicilerin rasyonel davranış sergileyebileceği tespit edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal İktisat, İrrasyonel, Rasyonel, Tüketim Davranışları, Medeni Durum

The Effects of Marital Status on Rational Modern Consumer Behaviors in the Framework of Behavioral Economics: The Case of Kocaeli

Öz

It is seen that psychological factors are effective on consumer behavior, which is the subject of economics. These psychological factors, which affect the purchasing decision processes of consumers, have created a new field in economics. The relationship between economics and psychology laid the groundwork for examining the branches of social sciences together. This new perspective is conceptualized as behavioral economics. Behavioral economics provides to make sense of the behaviors of individuals in economic life and to reveal the unexplained parts with their real reasons.
Purpose- It is aimed to explain the consumption trends of married and single consumers living in Kocaeli.
Methodology/Approach/Design- In this study, a questionnaire was applied. The survey questions were prepared by considering the consumption habits of married and single consumers with literature reviews.
Findings-. Behavioral economics, which emerged as a new field with the investigation of the effect of psychological factors on consumer behavior, enabled the rigid stance of the mainstream economic understanding to become flexible. While making consumption decisions of consumers, their marital status is effective on these decisions. It is seen that while single consumers display a rational attitude towards a consumption tendency, married consumers display a different attitude towards the same consumption tendency. On the contrary, it is determined that while single consumers behave irrationally in a consumption decision, married consumers can exhibit rational behavior.

Anahtar Kelimeler

Behavioral Economics, Irrational, Rational, Consumption Behavior, Marial Status

Kaynakça

• Arslan, K. (2003). Otomobil alımında tüketici davranışlarını etkileyen faktörler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, Sayı 3(2), 92.
• Angner, E. & Loewenstein, G. (2006). Behavioral economics. Handbook of the Philosophy of Science, 14(5), 1-18.
• Camerer, C. & Loewenstein, G. (2004). “Behavioral economics: past, present, future”. New York: Princeton University Press.
• Camerer, Colin, Loewenstein G. ve Rabin M., “Advances in Behavioral Economics, New York: Princeton University Press, 2004, ss.5-6.
• Çekiç, S. (2016). Davranışsal iktisat bağlamında cinsiyet farkının tüketici tercihlerine etkisi: Bartın örneği. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü, Bartın.
• Eser, R. ve Toigonbaeva, D. (2011). Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak Davranışsal İktisat, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 289-292.
• Frey, B. S. & Stutzer, A. (2002). What can economists learn from happiness research? Journal of Economic Literature, 40(2), 402.
• Kahneman, D. & Tversky, A. (1984). Choices, values and frames. American Psychologist, 39(4), 341.
• Kahneman, D. (2003). A psychological perspective on economics, The American Economic Review, 93(2), 162.
• Kahneman, D. & Tversky, A. (1979). Prospect theory: An analysis of decision under risk. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 47(2), 263. doi: 10.2307/1914185.
• Karaca, Ö. (2017). Davranışsal İktisat Çerçevesinde Bireylerin Tüketim Davranış Eğilimleri: Kamu Çalışanları Örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Lewis, A., Carrera, S., Cullis, J., Jones, P. (2009). ‘Individual, cognitive and cultural differences in tax compliance: UK and Italy compared’, Journal of Economic Psychology 30(3), 432.
• Ruben, E. & Dumludağ, D. (2015). İktisatta davranışsal yaklaşımlar. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Sent, E. (2004). Behavioral economics: how psychology made its way back into economics. history of political economy, 36 (4), 735-760.
• Shleifer, A. (2000). Inefficientmarkets: an introductionto behavioral finance. Oxford: Oxford University Press.
• Simon, A. H. (1955). A behavioral model of rational choice. The Quartely Journal of Economics, 69(1): 113. Simon, H. (1986). Rationality in psychology and economics. The Journal of Business, 59(4), 209.
• Tarı, R. & Pehlivanoğlu, F. (2007). Kocaeli ilinde tüketici davranışlarının gelir harcama grupları ilişkisi açısından analizi (tüketim harcamaları profili). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (13), 192-210.