Türk Diasporası Kavramına Eleştirel Bir Bakış: Türk Diasporası Var mı?

Yıl 2019, Sayı: 91 - Türk Konseyi'nin 10. Yılı Özel Sayısı, 53 - 80, 22.10.2019

Fırat Yaldız

https://doi.org/10.12995/bilig.9103

Cited By: 7

Öz

Bu makalede, Türkiye’nin siyasi, bürokratik ve akademik hayatında sıklıkla kullanılan Türk Diasporası kavramının içeriği tartışılmaktadır. Özellikle Türk kavramının, vatandaşlık ve soydaşlık arasında, anayasal düzenlemelerin de ötesine geçerek kullanılması, “Türk Diasporası” kavramını sorunlu hale getirmektedir. Çok geniş ve belirsiz bir içerikle kullanılmakta olan bu kavram ile ne ifade edildiği ve kimlerin Türk diasporasının öznesi olduğu belli değildir. Üstelik Türkiye’nin diaspora olarak adlandırdığı toplumlara ilişkin dış politik beklenti ve uygulamaları her geçen gün daha sorunlu ve önemli bir hale gelmekte; ancak bu konuya ilişkin yeterli seviyede akademik araştırma bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Migration, diaspora, Türk, Türk diasporası, soydaş, vatandaş

A Critical Approach to the Term Turkish Diaspora: Is there ‘the’ Turkish Diaspora?

Öz

In this article, the content of the term of Turkish Diaspora which is frequently being used in political, bureaucratical and academic life is being discussed. Particularly, usage of the term Turkish in between citizenship and kinship meanings, and out of the scope of the constitutional and legal definition makes the term Turkish Diaspora more problematic. It is unclear what is meant by the term Turkish diaspora that is being broadly and indefinitely used, and who are the subjects of Turkish diaspora. Moreover, Turkey’s expectations and implications in her foreign policy regarding the societies which she defines them as diaspora is getting more problematic and important day by day. Despite the enormous scope of the problem, relatively little academic research has been conducted on this subject. This article, with the social constructionist perspective will discuss the phenomenon of Turkish Diaspora.

Anahtar Kelimeler

Migration, diaspora, Turkish, Turkish diaspora, fellow descendants, citizen

Kaynakça

• Anadolu Üniversitesi Yurt Dışı Türkler Uygulama ve Araştırma Merkezi. https:// www.anadolu.edu.tr/universitemiz/merkezler/yurtdisi-turkler-uygulamave-arastirma-merkezi (Accessed: 08.06.2017).
• Ang, Ien (2003). “Together-in-difference: Beyond Diaspora, into Hybridity”. Asian Studies Review 27 (2): 141-154.
• Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. https://atauni.edu.tr/turkiyat-arastirmalari-enstitusu (Accessed: 08.06.2017).
• Aydın, Yaşar (2014). The New Turkish Diaspora Policy. SWP Research Paper. Berlin: SWP Pub.
• Bauman, Martin (2010). “Exile”. Diasporas: Concepts, Intersections, Identities. Ed. K. Knott vd. London: Zed Books. 19-23.
• Bilgili, Özge (2012). “Turkey’s Multifarious Attitude towards Migration and its Migrants”. Migration Policy Centre Research Report 2012/02.
• Bilgin, Pınar (2005). “Uluslararası ilişkiler Çalışmalarında ‘Merkez-Çevre’: Türkiye nerede?”. Uluslararası İlişkiler 2 (6): 10.
• Braziel, J.E. and A. Mannur (2008). “Nation, Migration, Globalization: Points of Contention in Diaspora Studies”. Theorizing Diaspora. Ed. J. E. Braziel vd. Oxford: Blackwell Pub. 1-22.
• Büyük Türkçe Sözlük (1944). (1st Edition) İstanbul: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (1955). (2nd Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (1959). (3rd Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (1966). (4th Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (1969). (5th Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (1974). (6th Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (1983). (7th Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (1988). (8th Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (1998). (9th Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (2005). (10th Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Büyük Türkçe Sözlük (2009). (10th Edition – Facsimile Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay. Büyük Türkçe Sözlük (2011). (11th Edition) Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• “Citizens Abroad Advisory Board”. https://www.ytb.gov.tr/danisma_kurulu.php# (Accessed: 16.06.2017).
• Cohen, Robin (2008). Global Diasporas. Oxford: Routledge Pub.
• “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dünya Türk Girişimciler Kurultayı - 26 Mart 2016”. https://www.youtube.com/watch?v=lIbvf3A3Gcc (Accessed: 08.06.2017).
• Davutoğlu, Ahmet (2012). “A Conference at Administration for Turks Living Abroad and Related Communities”. 12 May.
• Délano, Alexandra and Alan Gamlen (2015). “Comparing and theorising state–diaspora relations”. Diasporas Reimagined Spaces, Practices and Belonging. Ed. N. Sigona vd. Oxford: Oxford Diasporas Programme. 176-179.
• Dufoix, Stephane (2015). “The loss and the link: a short history of the long-term word diaspora”. Diasporas Reimagined Spaces, Practices and Belonging. Ed. N. Sigona vd. Oxford: Oxford Diasporas Programme. 8-11.
• Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü. http://tdae.ege.edu.tr/ (Accessed: 08.06.2017).
• Ekici, Metin (2010). Türk Kültüründe Göç Konferansı. December 9. Gaziantep University.
• Erciyes Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmalar Mekezi. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=8.5.10137&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch= (Accessed: 08.06.2017).
• Erdoğan, M. Murat and Ayhan Kaya (Ed.) (2015). Türkiye’nin Göç Tarihi. İstanbul: İstanbul Bilgi Ünv. Yay.
• Faist, Thomas (2010). “Diaspora and Transnationalism: What kind of dance partners?”. Diaspora and Transnationalism. Ed. R. Bauböck vd. Amsterdam: Amsterdam University Press. 9-34.
• Gilroy, Paul (1994). “Diaspora”. Paragraph 17 (3): 207-212.
• Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. http://www.turkiyat.hacettepe.edu.tr/ (Accessed: 08.06.2017).
• Hurd, Ian (2008). “Constructivism”. The Oxford Handbook of International Relations. Ed. C. Reus-Smit vd. Oxford: Oxford University Press. 298-316.
• Kaya, Ayhan and Ferhat Kentel (2005). Euro-Turks: A Bridge or a Breach, between Turkey and the EU. Brussels: CEPS Publication.
• Kastamonu Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi. https://www.kastamonu.edu.tr/index.php/tr/akademik-birimler-tr/ku-arastirmave-uygulama-merkezleri/anamenu-turkdunyasiuygarsmerkezi-tr. (Accessed:08.06.2017).
• “Mavi Kart (Eski Pembe Kart) Uygulaması”. http://www.mfa.gov.tr/mavi-kart-_eski-pembe-kart_-uygulamasi-.tr.mfa. (Accessed: 08.06.2017).
• Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Yurt Dışı Türk Toplulukları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/11/20151125-11.htm (Accessed: 08.06.2017).
• Necmettin Erbakan Üniversitesi Erol Güngör Türk Diasporası Uygulama ve Araştırma Merkezi. https://www.konya.edu.tr/turkdiasporasi (Accessed: 08.06.2017).
• Özarslan, Bahadır Bumin (2017). “Interview in Ankara”. June 13.
• Sakarya Üniversitesi Diaspora Araştırmaları Merkezi. http://www.diam.sakarya.edu.tr/ (Accessed: 08.06.2017).
• Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. https://www.selcuk.edu.tr/turkiyat/tr (Accessed: 08.06.2017).
• Safran, William (1991). “Diasporas in Modern Societies: Myths of Homeland and Return”. Journal of Transnational Studies 1(1): 83-99.
• Sheffer, Gabriel (2003). Diaspora Politics, at home abroad. Cambridge: Cambridge University Press.
• Smith, Hazel (2007). “Diasporas in International Conflict”. Diasporas in conflict: Peace-makers or peace-wreckers?. Ed. H. Smith vd. Tokyo: UNU Press. 3-16.
• Uludağ Üniversitesi Türk Devletleri ve Akraba Toplulukları Uygulama ve Araştırma Merkezi. http://www.uludag.edu.tr/tudam (Accessed: 08.06.2017).
• Uşak Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=8.5.15928&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch= (Accessed: 08.06.2017).
• Ulusoy, Ergin (2017). “Diaspora Kavramı ve Türkiye’nin Diaspora Politikalarının Modern Teori Çerçevesinde Sosyo-Politik Bir Analizi”. İnsan&Toplum Dergisi 7 (1): 139-160.
• Wendt, Alexander (1992). “Anarchy is what states make of it: the social construction of power politics”. International Organization 46: 391–425.
• Yaldız, Fırat (2013a). “Diaspora Kavramı: Tarihçe, Gelişmeler ve Tartışmalar”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 18: 298-318.
• Yaldız, Fırat (2013b). “Devlet-Diaspora İlişkileri: Diaspora(ya sahip) Olmak”. International Symposium on Language and Communication: Exploring Novelties. Book of Proceedings: 593-605.
• Yaldız, Fırat (2014). “Uluslararası Göç ve Diaspora ile İlişkili Kavramlar”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 2 (3): 43-64.
• Yaldız, Fırat (2018). “Türk Kamu Yönetiminde ‘Soydaş’ Sorunsalı: İç Politikadan Dış Politikaya”. Amme İdaresi Dergisi 51 (4): 1-20.
• Yalvaç, Faruk (2016). “Uluslararası İlişkilerde Teori Kavramı ve Temel Teorik Tartışmalar”. Uluslararası İlişkiler Teorileri. Ed. R. Gözen. İstanbul: İletişim Yay. 31-63.
• “2016 Commission Report on Turkey”, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-%2F%2FEP%2F%2FTEXT%2BREPORT%2BA8-2017-0234%2B0%2BDOC%2BXML%2BV0%2F%2FEN&language=EN (Accessed: 07.07.2017).
• https://www.turkiyeburslari.gov.tr/ (Accessed: 03.07.2017).
• https://www.ytb.gov.tr/diaspora_burslari.php (Accessed: 03.07.2017).