Kazaklara Türkçe Öğretimi ve Söz Edimsel Bir Karşılaştırma

Yıl 2021, Sayı: 97, 1 - 28, 22.04.2021

Mustafa Durmuş , Alp Kaan Kılınç

https://doi.org/10.12995/bilig.9701

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada karşılaştırmalı öğretim yaklaşımı (comparative teaching approach), lehçeler arası öğretim için yararlanılabilecek bir yaklaşım olarak önerilmektedir. Bu yaklaşımda, hedef dile dair izole edilmiş yepyeni dilsel veya dil dışı yapılar inşaa etmek yerine öğrenicilerin mevcut bilgilerinden yola çıkmanın bazı yararları olacağı değerlendirilmektedir: örneğin, öğrenmeyi kolaylaştırabilir, hata analizinde yararlı olabilir ve öte yandan hedef dile ve o dilin de içerisinde yer aldığı kültüre dair daha fazla farkındalık geliştirebilir. Ana dilinin hedef dili öğrenme sürecinde engelleyici etkisi olup olmadığı sorunsalıyla ilgili olumsuzlayıcı görüşler karşısında, bu çalışmada, aslında öğrenicilerin ana dilinin yok sayılması yerine yukarıdaki olumlu etkilerinin yanı sıra stratejik kullanılabilmesi durumunda hedef dilin önemli bir destek unsuru olabileceği görüşü savunulmaktadır. Kazakça ve Türkçe konuşurlarının dilsel ve kültürel unsurları bakımından farklılıklarına ve ortaklıklarına işaret edilen makalede, sözel davranışlar bakımından da bir karşılaştırma örneği sunulmuş; 20 Türk ve 20 Kazak üniversite hazırlık sınıfı öğrencisi ile gerçekleştirilen yazılı çalışmanın sonuçları istek (rica) söz edim tercihleriyle ilgili olarak karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, Türk ve Kazak öğrencilerin istek (rica) strateji tercihlerinde benzerlikler görüldüğü gibi, başta
emir (imperatives) ve istek ifadeleri (want statements) kullanımları olmak üzere çeşitli farklılıklar da tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kazaklara Türkçe öğretimi, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, karşılaştırmalı yaklaşım, istek (rica) söz edimi

Teaching Turkish to Kazakhs and a Speech Act Comparison

Öz

In this study, comparative teaching approach is proposed as a approach that can be used for interdialectal teaching. In this approach, instead of constructing isolated new linguistic or non-linguistic structures related to the target language, it is considered that there will be some benefits of referring to the existing knowledge of the learners: for example, it may facilitate learning, may be useful in error analysis, and may even create more awareness about the target language and its culture. In the face of negative opinions about the problematic of whether the mother tongue has a preventive effect on the learning process of the target language, in this study, it is argued that it actually can be an important support element of the target language when used strategically in addition to the positive effects mentioned above. In this article, the similarities and differences of Kazakh and Turkish speakers in terms of linguistic and cultural elements are pointed out and a comparison example is presented in terms of verbal behaviors. The results of the written study conducted with 20 Turkish and 20 Kazakh university preparatory students were compared with
regard to their use of requests. As a result, while some similarities were observed in Turkish and Kazakh students’ strategy preferences, various differences were
identified, particularly about the use of imperatives and want statements.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish to Kazakhs, teaching Turkish as a foreign language, comparative approach, speech act, request

Kaynakça

• Abuarrah, S. Sufyan et al. “Cross Cultural Pragmatics Requests’ Use of Strategy and Level of Directness in Palestinian Arabic and British English.” An- Najah University Journal for Research (Humanities), no. 27, 2013, pp. 1109-1144.
• Alaoui, Sakina M. “Politeness Principle: A Comparative Study of English and Moroccan Arabic Requests, Offers and Thanks.” European Journal of Social Sciences, vol. 20, no. 1, 2011, pp. 7-15.
• Asmalı, Mehmet, ve Aysun Yavuz. “The Apology Strategies of Turkish, Polish and Latvian Prospective English Teachers.” International Journal of Language Studies, vol. 8, no. 3, 2014, ss. 55-84.
• Atkinson, David. “The Mother-tongue in the Classroom: A Neglected Resource?.” ELT Journal, vol. 41, no. 4, 1987, pp. 241-247.
• Aydın, Özgür. “Azeri, Kazak, Özbek ve Türkmen Öğrencilerde Türkçe Öğrenim Sorunları II: Sözdizimine İlişkin Yanlışlar.” Dil Dergisi, no. 20, 1994, ss. 32-43.
• Blum-Kulka, Shoshana, and Elite Olshtain. “Requests and Apologies: A Cross-Cultural Study of Speech Act Realization Patterns (CCSARP).” Applied Linguistics, vol. 5, no. 3, 1984, pp. 196-213.
• Brown, Penelope, and Stephen C. Levinson. Politeness: Some Universals in Language Usage 4. Cambridge University Press, 1987.
• Butzkamm, Wolfgang. “We Only Learn Language Once: The Role of The Mother Tongue in FL Classrooms: Death of a Dogma.” Language Learning Journal, vol. 28, no. 1, 2003, pp. 29-39.
• Butzkamm, Wolfgang. “Monolingual Principle.” Routledge Encyclopedia of Language Teaching and Learning, ed. M. Byram ve A. Hu, Routledge Taylor & Francis Group, 2017, pp. 471-474.
• Chen, Rong. “Responding to Compliments A Contrastive Study of Politeness Strategies Between American English and Chinese Speakers.” Journal of pragmatics, vol. 20, no. 1, 1993, pp. 49-75.
• Cook, Vivian. “Going Beyond the Native Speaker in Language Teaching Author.” TESOL Quarterly, vol. 33, no. 2, 1999, pp. 185-209.
• Cook, Vivian. “Using the First Language in The Classroom.” The Canadian Modern Language Review, vol. 57, no. 3, 2001, pp. 402-423.
• Dodson, Charles J. Language Teaching and the Bilingual Method. Pitman, 1972.
• Dogancay-Aktuna, Seran, ve Sibel Kamish. “Linguistics of Power and Politeness in Turkish.” Linguistic Politeness Across Boundaries: The case of Greek and Turkish. John Benjamins Publishing Company, Amsterdam, 2001, ss. 75-104.
• Durmuş, Mustafa. Yabancılara Türkçe Öğretimi. Grafiker Yayınları, 2013.
• Durmuş, Mustafa, ve Harun Yılmaz. “Son Yirmi Yılda Türkiye’nin Orta Asya’ya Yönelik Dış Politikası ve Bölgedeki Faaliyetleri.” Bağımsızlıklarının Yirminci Yılında Orta Asya Cumhuriyetleri Türk Dilli Halklar - Türkiye ile İlişkiler, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 2012, ss. 485-586.
• Ebadi, Saman, and Narges Seidi. “Iranian EFL Learners Request Strategies Preferences across Proficiency Levels and Gender.” Journal of Applied Linguistics and Language Research, vol. 2, no. 4, 2015, pp. 65-73.
• Ebsworth, Miriam et al. “Cross-cultural Realization of Greetings in American English.” Speech Acts Across Cultures: Challenges to Communication in a Second Language, Mouton de Gruyter, 1995, pp. 89-108.
• Ercilasun, Ahmet Bican. “Türk Lehçelerinin Anlaşılmasında Dikkat Edilecek Noktalar.” Türk Dünyası Üzerine Makaleler-İncelemeler, Akçağ Yayınları, 1993, ss. 76-99.
• Erdem, Mevlüt. “Türk Dili Tipolojisi Üzerine”. Alkış Bitiği Kemal Eraslan Armağanı, TKAE Yayınları, 2015, ss. 67-76.
• Geis, Michael, and Linda L. Harlow. “Politeness Strategies in French and English.” Speech Acts Across Cultures, 1996, pp. 129-135.
• Gökmen, Seda, ve Nilay Çağlayan Dilber. “Türkçe Derslerinde Söz Edimlerin Öğretimi Üzerine Bir Değerlendirme.” Dil Dergisi, no. 154, 2011, ss. 44-60.
• Han, Xiuping. “A Contrastive Study of Chinese and British English Request Strategies Based on Open Roleplay.” Journal of Language Teaching & Research, vol. 4, no. 5, 2013, pp. 1098-1105.
• Holthouse, John. “The Role of The Mother Tongue in EFL Classrooms.” Gaikokugokyoiku Forum, no. 5, 2006, pp. 27-37.
• Ilgaz-Sümer, Selay, ve M. Mithat Üner. “Türkiye ile Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Arasındaki Psikolojik Mesafe.” bilig, no. 69, 2014, ss. 239-262.
• Iliadi, Paraskevi, L. Lukeria, and Tatiana V. Larina (2017). “Refusal Strategies in English and Russian. RUDN Journal of Language Studies, Semiotics and Semantics, vol. 8, no. 3, pp. 531-542.
• Jalilifar, Alireza. “Request Strategies: Cross-Sectional Study of Iranian EFL Learners and Australian Native Speakers.” English Language Teaching, vol. 2, no. 1, 2009, pp. 46-61.
• Johanson, Lars. Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler. Çev. Nurettin Demir, Türk Dil Kurumu Yayınları, 2007.
• Karibayeva, Buadat, ve Salima S. Kunanbayeva. “Kazakh business discourse: Peculiarities of Kazakh business meetings.” PEOPLE: International Journal of Social Sciences, vol. 2, no. 1, 2016, pp. 1455-1462.
• Kılınç, Alp Kaan. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde/Öğreniminde İstek (Rica) Söz Edimi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, 2019.
• Koike, Dale. “Transfer of Pragmatic Competence and Suggestions in Spanish Foreign Language Learning”. Speech Acts Across Cultures: Challenges to Communication in a Second Language, 1996, pp. 257-281.
• Koneva, Ekaterina. “The Role of Comparative Analysis in Foreign Language Learning (German and Russian languages).” Procedia-Social and Behavioral Sciences, no. 154, 2014, pp. 319-323.
• Kotorova, Elizaveta. “Expressing REQUEST in German and Russian: A Communicative-pragmatic Field Analysis.” Procedia-Social and Behavioral Sciences, no. 206, 2015, pp. 36-45.
• Littlewood, William, and Baohua Yu. “First Language and Target Language In the Foreign Language Classroom.” Language Teaching, vol. 44, no. 1. 2009, pp. 64-77.
• Marti, Leyla. “Indirectness and Politeness in Turkish-German Bilingual and Turkish Monolingual Requests.” Journal of Pragmatics, vol. 38, no. 11, 2006, pp. 1836-1869.
• Nelson, Gayle L. et al. “Egyptian and American Compliments: A Cross-Cultural Study.” International Journal of Intercultural Relations, vol. 17, no. 3, 1993, pp. 293-313.
• Ogiermann, Eva. “Politeness and in-directness across cultures: A comparison of English, German, Polish and Russian requests.” Journal of Politeness Research, Language, Behaviour, Culture, vol. 5, no. 2, 2009, pp. 189-216.
• Özdemir, Azize. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen Öğrencilerin Söz Edimleri Anlama Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, 2016.
• Paradowski, Michal B. “Comparative Linguistics and Language Pedagogy: Concise History and Rationale.” Multilingualism and Applied Comparative Linguistics: Pedagogical Perspectives, ed. Frank Boers, Jeroen Darquennes ve Rita Temmerman, Cambridge Scholars Publishing, 2007, pp. 1-18.
• Polat, Yusuf. Yabancı Dil Öğretiminde Söz Edimleri. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
• Polat, Yusuf. “Fransızca ve Türkçe Öğretmenlerinin Söz Edimi Öğretimine İlişkin Görüşleri”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), vol. 30, no. 4, 2015, ss. 146-159.
• Sarsenbekova, Gülnur. Kazaklara Türkçe Öğretiminde Yalancı Eş Değer Sözcükler. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, 2019.
• Tabar, Mostafa S. “Cross-Cultural Speech Act Realization: The Case of Requests in the Persian and Turkish Speech of Iranian Speakers.” International
• Journal of Business and Social Science, vol. 3, no. 13, 2012, pp. 237-243.
• Uğurlu, Mustafa. “Türk Lehçeleri Arasında Kelime Eş Değerliği.” Bilig, no. 29, ss. 29-40.
• Wolfson, Nessa. “Compliments in Cross‐Cultural Perspective.” TESOL Quarterly, vol. 15, no. 2, 1981, pp. 117-124.
• Yang, Lihong. Speech Act of Request: a Comparative Study of Chinese and American Graduate Students at an American University. PhD Dissertation. Bowling Green State University, 2009.
• Yazdanfar, Shiler, and Alireza Bonyadi (2016). “Request Strategies in Everyday Interactions of Persian and English Speakers.” SAGE Open, vol. 6, no. 4, pp. 1-11.
• Yılmaz, Oğuzhan. “Türkiye Türkçesi Öğrenen Kazakistanlıların Karşılaştıkları Sorunlar”. TÜBAR, no. XXXVII, 2015, ss. 257-275.