The Relation Between Religion and Science and Instrumentality of Conflict

Yıl 2019, , 1057 - 1084, 30.04.2019

Cüneyt Coşkun

https://doi.org/10.28949/bilimname.532720

Cited By: 5

Öz

Culture is a historical accumulation of substance and meaning. This accumulation has a characteristic in the historical process with its continuity, factuality, dynamics and subject to change. Although it is possible to talk about community-specificity in culture, different experiences, experiences and achievements, it is inclusive with its being a human product, its determinism and its common phenomenon of humanity. It is a cognitive and mental integrity that encompasses every unit of human and human beings, from the purest folk tale to the most complicated mathematical theorem, mythology, magic, religious belief, political perception to artistic creativity. Religion and science, the two main dynamics of social structure, are the most important milestones of this unity.  These two elements, which are sub-parts of culture, have been the main problem of every study subject of social sciences. In particular, the relationship between these two elements was pushed into a complicated discussion by the cultural mentality that built the modern era. Both conceptual and factual contents of both elements have been deliberately dragged into the quagmire of conflict and conflict. The natural and scientific contents of the religion and science duo, which consist of coordination of definition, purpose and function, are distorted by the intervention of external factors. The psychic state of the human being founded on knowing and believing, the mind of the ideologue, theologian and scientists has been thrown into the world designs. The absolute rational attitude starting with the Enlightenment and the intellectual stance that provided the circulation of this attitude, shouted the triumph of science, applauded the religionlessness of religion in the public sphere, declared the quest for two truths which are right except for the difference of method. It is the case that this disease is an important subject of discussion, especially in the construction of classical secularism, and that these debates are still in favor of secularism. Evolutionary theories of ethnological, anthropological and analogical contexts, which evaluate the historical turning points of human beings, on an evolutionary line consisting of magic, religion and science, are indexed to the intellectual development of human beings. According to the evolutionist theories that dealt with such scientists as Hill Tout (1858-1944) and Franz Boas (1858-1942), in particular, in the ethnological, anthropological and analogical contexts developed by J. George Frazer (1854-1941), the emphasis on consensus or partnership is completely problematic. In this problem, the ontological, epistemological and methodological differences of both concepts are accepted as the main arguments for the absolute discrepancy of this relationship. The results of the conflict thesis are the product of this perspective.
Conflict thesis has the characteristic of transforming the differences of opinion into chaos, reducing the beliefs or beliefs to absurdities and producing false truths. Conflict has evolved into a means by which the human being is preoccupied as a social element, evoked as a social element, which leads to a blurring of ideas. Therefore, it is an articulation to the relationship between religion and science. This articulation is not the natural color or part of the relationship in the context of the definition, purpose and function of the two concepts. It is also clear that the scam is patching. Because, firstly, the relationship is dealt with only in the triangle of science-faith and the other connections are in the shade. However, the connection of this relationship with political, social and cultural policies is so important that it cannot be ignored. Also, portraying the relationship directly in the mind with the metaphor of war is a contradiction in itself. It is obvious that the experiences and resources that show that there is a closeness between the two cases are deliberately pushed out of the thesis. The most problematic and dangerous side of the deception is not preparing the environment for a social structure that does not originate from competition, but dissolves the disputes that depend on the difference and contrast in its own structure, but draws on the conflict by articulating a conflict and pushing into a blurring. The most active way of using this group is undoubtedly the power and institutions. The meaning of this conflict for power is an important device that will create incidents and parties that do not contradict with the political, economic, social and cultural strategies that are compatible with the need to manage the masses more easily.
The aim of this article is to consider the ontological and epistemological content and sources of these two phenomena, and the process of transformation of conflict thesis into instrumentality, articulation and ultimately deception, without considering the factor of power, the specificity of the concepts of religion and science.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Religion, Religion, Science, Conflict, Instrumentation

Din-Bilim İlişkisi ve Çatışmanın Araçsallığı

Öz

Düşünce tarihinin en çetrefilli problemlerinden biri, din-bilim ilişkisidir. Bu ilişkinin özellikle klasik sekülarizmin inşasında önemli bir tartışma konusu olduğu ve bu tartışmaların yine sekülarizm lehine sonuçlandığı vakıadır. Özellikle beşerin tarihsel dönüm noktalarını, insanın entelektüel gelişimine endeksli büyü, din ve bilimden oluşan bir evrimsel silsile üzerinden değerlendiren etnolojik, antropolojik ve analojik bağlamlı evrimci teoriler, bu tartışmaya ciddi bir arka plan oluşturmuştur. Her iki kavramın ontolojik, epistemolojik ve metodolojik farklılıkları, din ve bilim ilişkisinin mutlak uyuşmazlığı için ana argümanlar olarak kabul edilmiştir. Çatışma tezinin sonuçları da bu perspektifin ürünüdür. Bu sonuçları en verimli şekilde kullananlar ise kuşkusuz, iktidar ve onun kurumları olmuştur. Bir başka ifadeyle çatışmanın iktidar için anlamı, kitleleri daha kolay yönetebilme ereğiyle uyumlu siyasi, ekonomik, toplumsal ve kültürel stratejilerle çekişmeyen ve çelişmeyen olaylar ve taraflar yaratmak için önemli bir aygıt olmasıyla doğrudan ilişkilidir. Bu makalenin amacı da bu iki olgunun hem ontolojik hem de epistemolojik içerikleri ve kaynakları dikkate alınarak, çatışma tezinin araçsallık, eklemlenme ve nihayetinde aldatmacaya dönüşme süreci, iktidar faktörü de göz ardı edilmeden, din ve bilim kavramlarının özgünlüğünden hareketle değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Din, Bilim, Çatışma, Araçsallık, Din Felsefesi, Araçsallık

Kaynakça

• Referans1 ADIVAR, A. Adnan (2000). Tarih Boyunca İlim ve Din. (6. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Referans2 ALICI, Mustafa (2010). “Din Antropolojisinin Kurucularından James George Frazer (1854- 1941)”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14 (2), 3-31.
• Referans3 ALTHUSSER, Louis (2000). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (4. Baskı). Çev. Yusuf Alp ve Mahmut Özışık. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans4 ARMSTRONG, Karen (2018). Tanrı’nın Tarihi. (6. Baskı). Çev. Oktay Özel, Hamide Koyukan ve Kudret Emiroğlu. İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Referans5 ASLAN, M. Mert (2017). “Lenin Türü Propaganda”. Asos Journal Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (48), 232-241.
• Referans6 AYDIN, Mehmet S. (1986). “Süreç (Proses) Felsefesi Işığında Tanrı-Âlem İlişkisi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 27 (1), 31-87.
• Referans7 BARBOUR, Ian G. (2004). Bilim ve Din Çatışma-Ayrışma - Uzlaşma. Çev. Nebi Mehdiyev ve Mübariz Camal. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Referans8 BÉNÉTON, Philippe (1991). Muhafazakârlık. Çev. Cüneyt Akalın. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans9 BERNAL, J. D. (2009). Tarihte Bilim-1. (2. Baskı). Çev. Tonguç Ok. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Referans10 BİLGİN, Abdülcelil (2014). "Din, Dindar, Dindarlık: Özeleştirel Bir Değerlendirme". Muş Alparslan Üniversitesi̇ Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 75-84.
• Referans11 BUMİN, Tülin (2005). Hegel/ Bilinç Problemi, Köle Efendi Diyalektiği, Praksis Felsefe. 3. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Referans12 CAHOONE, Lawrence E. (2001). Modernliğin Çıkmazı. Çev. Ahmet Demirhan ve Erol Çatalbaş. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Referans13 CEVİZ, Ahmet (2002) . Paradigma Felsefe Sözlüğü içinde, "Gelenek" (s.444). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Referans14 CEVİZCİ, Ahmet (2002). Paradigma Felsefe Sözlüğü içinde, "Olgu” (s. 770). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Referans15 COX, James L. (2004) Kutsalı İfade Etmek. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Referans16 ÇAM, Esat (1994). Siyaset Bilimine Giriş. (3. Baskı). İstanbul: Der Yayınları.
• Referans17 ÇELEBİ, İlyas (2002). "Geçmişten Devralınan Kültürel Miras: Sihir Problemi". Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, (9), 199-254.
• Referans18 ÇETİN, Halis (2003). “Siyasetin Evrensel Sorunu: İktidarın Meşruiyeti Meşruiyetin İktidarı”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58 (3), 61-88.
• Referans19 ÇUBUKÇU, İ. Agâh (t.y). İslam Düşünürleri. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Referans20 DRAPER, J. William (2009). History of the Conflict Between Religion and Science, Newyork: Cambridge University Press.
• Referans21 DURALİ, Ş. Teoman (2009). Felsefe-Bilim Nedir? (2. Baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Referans22 DURKHEİM, Émile (2018). Dini Hayatın İlkel Biçimleri. (3. Baskı). Çev. Fuat Aydın. Ankara: Eski Yeni Yayınları.
• Referans23 ENGİN, Erkan (1995). "Türklerde Dini Danslar". Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 12, 111-121.
• Referans24 FOUCAULT, Michel (2005a). Entelektüelin Siyasi İşlevi/ Seçme Yazılar 1. (2. Baskı). Çev. Işık Ergüden, Osman Akınbay ve Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Referans25 FOUCAULT, Michel (2005b). Özne ve İktidar. (2. Baskı). Çev. Işık Ergüden ve Osman Akınbay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Referans26 FOUILLÉE, Alfred (2009). Descartes. Çev. Atakan Altınörs. Ankara: Eflatun Yayınevi.
• Referans 27 GILSON, Etienne (1999). Tanrı ve Felsefe. (2. Baskı). Çev. Mehmet S. Aydın. İstanbul: Birleşik Yayıncılık.
• Referans28 GÜLCAN, N. Yeliz (2015). “Tarihsel Süreçte Dinin Bilimsel Alandaki Etkileri Açısından Din-Bilim İlişkisi”. 38. ICANAS (International Congress of Asian and North African Studies). Ankara, 183-194.
• Referans29 HENRY, John (2010). Science and Religion, (Ed. P. Harrison) içinde, “Religion and the Scientific Revolution” (39-58). Cambridge: Cambridge University Press.
• Referans30 İBN RÜŞD (2012). Felsefe-Din İlişkileri Faslu’l-Makâl El-Keşf An Minhâci’l-Edille. (4. Baskı). Çev. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Referans31 JENSEN, J. Sinding (2014). What is Religion? Newyork: Routledge.
• Referans32 KARADENİZ, Sıtkı (2007). “Gelenek Üzerine Bir Okuma Denemesi ‘Geçmişle Gelecek Arasında Gelenek’”. Milel ve Nihal Dergisi, 4 (35), 29-47.
• Referans33 KESKİN, Y. Mustafa (2004). “Din ve Toplum İlişkileri Üzerine Bir Genelleme”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 4 (2), 7-21.
• Referans34 KOJÈVE, Alexandre (2012). Hegel Felsefesine Giriş. Çev. Selahattin Hilav. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Referans36 MASOOD, Ehsan (2010). İslam ve Bilim. Çev. Şafak Timur. İstanbul: Picus Yayıncılık.
• Referans37 MEGILL, Allan (1998). Aşırılığın Peygamberleri/ Nietzsche, Heidegger, Foucault, Derrida. Çev. Tuncay Birkan. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Referans38 MEYER, Stephen C. (2016). Batı Geleneğinde Bilim ve Din Tarihi. (Ed. Gary B. Ferngren) içinde, “Bilim ve Din Ayrımı” (39-51). Çev. Cihan Alan. İstanbul: Say Yayınları.
• Referans39 ÖNER, Necati (1986). Klasik Mantık. (5. Baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Referans40 ÖZLEM, Doğan (1999). Mantık: Klasik/Sembolik Mantık, Mantık Felsefesi. (6. Baskı). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Referans41 PONDY, Louis R. (1967) “Organizational Conflict, Concepts and Models”. Administrative Science Quarterly, 12 (2), 296-329.
• Referans42 RUSSELL, Bertnard (2018). Din ile Bilim. (5. Baskı). Çev. Akşit Göktürk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Referans43 RUSSELL, Bertnard (1999). İktidar. (3. Baskı). Çev. Mete Ergin. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Referans44 SARIİPEK, Doğa Başar (2017). “ 'İhtiyaç' Kavramı Ekseninde Sosyal Koruma: Temel İhtiyaçlar Yaklaşımı”. İnsan&İnsan, 4 (12), 43-65.
• Referans45 SHAPİN, Steven (2000). Bilimsel Devrim. Çev. Ayşegül Yurdaçalış. İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
• Referans46 SHAYEGAN, Daryush (2017). Yaralı Bilinç/Geleneksel Toplumlarda Kültürel Şizofreni. (5. Baskı). Çev. Haydun Bayrı. İstanbul: Metis Yayınları.
• Referans47 SHILS, Edward (2003). "Gelenek". Çev. Hüsamettin Arslan. Doğu Batı Dergisi, 7 (25), 101-134.
• Referans48 SIMMEL, Georg (1999). Çatışma Fikri ve Modern Kültürde Çatışma. Çev. Ahmet Aydoğan. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Referans49 TANİLLİ, Server (2002). Yaratıcı Aklın Sentezi. (8. Baskı). İstanbul: Adam Yayınları.
• Referans50 TATAR, Taner (2000). “Gelenek ve Gelecek”. Sosyoloji Konferansları (26), 199-215.
• Referans51 TERMEN, Belkıs (1998). "Din Antropolojisi Açısından İnanç ve Din Olgusuna İlişkin Bir Değerlendirme”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 38 (1-2), 301-311.
• Referans52 TOKAREV, S. Aleksandrovich (2006). Dünya Halklarının Dinler Tarihi. Çev. Rauf Aksungur. İstanbul: Ozan Yayıncılık.
• Referans53 TOPAKKAYA, Arslan (2014). Sistematik Felsefe Bağlamında Platon-Aristoteles Karşılaştırması. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Referans54 TÜRER, Celal (2003). “Whitehead’in Tabiatçı Teizmi: Din ve Bilimin Uzlaştırılması”. Felsefe Dünyası, 1 (37), 43-64.
• Referans55 ÜLKEN, Hilmi Ziya (2017). Türk Tefekkür Tarihi. (9. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Referans56 ÜNAL, Ahmet (2003). Hititler Devrinde Anadolu II. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Referans57 WHITE, A. Dickson (2009). A History of The Warfare of Science With Theology in Christendom. Vol. I. Newyork: Cambridge Universty Press.