Çocukların Aile İçinde Şiddete Maruz Kalmaları Ve Dindarlıkları Üzerine Ampirik Bir Araştırma

Yıl 2016, Cilt: 2016 Sayı: 32, 109 - 145, 31.12.2016

Yasemin Davarcı , Hasan Kayıklık

Öz

Aile, şiddet ve din kavramları geçmişi insanın varoluşuna kadar uzanan, insan hayatında varlığını ve etkisini tarihin tüm dönemlerinde koruyan unsurlardır. Kimi zaman problem, kimi zaman çözüm olarak karşımıza çıkan bu kavramlar insanın yeryüzünde varoluş sürecine katkı sağlayan önemli olgulardır. Ele alınış ve algılanış biçimleri, rolleri ve işlevleri, sebep ve sonuçları hatta tanımlanmaları bile toplumdan topluma kültürden kültüre zamana ve mekâna göre değişip dönüşmüştür. Bu araştırma çocukların aile içinde şiddete maruz kalmaları ile onların dindarlık durumları arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak üzere planlanmıştır. Çok geniş ve karmaşık bir konu olan şiddet; aile içi şiddet başlığı altında aile içinde çocuğa yönelik şiddet olarak sınırlandırılmıştır. Ebeveynlerinden çocuğa doğru olmak üzere; çocukların aile içinde maruz kaldıkları şiddet ile onların dindarlıkları arasındaki ilişkinin ne olduğu ya da olabileceği, çocukların dini yaşantıları ile maruz kaldıkları şiddet durumları arasında bir ilişkinin olup olmadığı, varsa ne yönde bir ilişki olduğu, bunların birbirini nasıl etkilediği sorularına cevap aranmıştır.

Araştırmanın amaçları doğrultusunda oluşturulan hipotezleri test etmek için IBM SPSS 21 (Statistical Package for Social Sciences) paket programı kullanılmıştır. Ölçeklerin güvenilirliğini ölçmek için Cronbach Alpha analizi, ortaya çıkan değişkenler arasındaki ilişkinin yönü ve anlamlılık düzeyini belirlemek için Paersonkorelasyon testi, ilişkinin yapısını belirlemek için ise regresyon analizi yapılmıştır. Karşılaştırmalar için T-testi ve ANOVA testinden yararlanılmıştır. Adana ilinde lise seviyesinde eğitim öğretim gören 13-18 yaş aralığında bulunan 505 öğrencinin katılımıyla tarama yöntemi ve anket tekniği ile gerçekleştirilen araştırma sonucunda çocuğun dindarlığı ile aile içinde şiddete maruz kalması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Ancak çocuğun dindarlığının inanç boyutu ile aile içinde şiddete maruz kalma düzeyi arasında negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Aile içi şiddet, Çocuğa yönelik şiddet, Dindarlık

Kaynakça

• AKDUMAN, G., RUBAN, C., AKDUMAN, B. ve KORKUSUZ, İ. (2005). Çocuk ve Cinsel İstismar. Adli Psikiyatri Dergisi, 3 (1), 9‐14.
• ARAL, N. (1991). Ailenin Güçlenmesinde Aile Bireylerinin Sorumlulukları. Ankara Aile Araştırma Kurumu, Egitim‐3, 39.
• AYDIN, Ö. G. (2011). Yaşamı Sürdürmede Dini İnancın Rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BREMNER, R. H.,KOOLE, S. L., & BUSHMAN, B. J.(2011).“Pray for Those Who MistreatYou”: Effects of Prayer onAnger and Aggression.Personality and Social Psychology Bulletin 37(6), 830‐837.
• CENGİZ, M. (2008). Çocukların Aile İçi Şiddete Uğramasına Neden Olan Sosyo‐Ekonomik Faktörler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• ÇHS, Çocuk Hakları Sözleşmesi (1995). 27.01.1995 tarihli Resmi GazeteAnkara: Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü.
• DURKHEIM, E. (2005). Dini Hayatın İlkel Biçimleri (çev. Fuat Aydın) İstanbul: Ataç Yay.
• FINKELHOR, D.,Hotaling, G. T., Lewis, I. A. &Smith, C. (1989). Sexual abuse and its relationship to later sexual satisfaction, marital status, religion, and attitudes. Journal of Interpersonal Violence, 4, 379–399.
• GELLES, R. J. (1985). Family Violence. Annual Review of Sociology, 11, 347‐ 367.
• GÜLMEZ, Ç. (2014). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet, Ahlaki Çözülme ve Dindarlık. Yayınlanmamış Doktora Tezi, 19 Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• HINES, D. A. & Malley, M. K. (2005). Family Violence in the United States: Defining, Understanding and Combating Abuse. Thousand Oaks: Sage Publications, Inc.
• HÖKELEKLİ, H. (2007). Çocuk ve gençlerde şiddet olgusu ve önlenmesine yönelik öneriler. Değerler Eğitimi Dergisi, 5(14), 61‐78.
• KARSLI, N. (2012). Dindarlık ve Öfke Kontrolü İlişkisi Üzerine Tecrübî Bir Araştırma. EKEV Akademi Dergisi, 16(50), Kış, 67.
• KAYIKLIK, H. (2003). Orta Yaş Ve Yaşlılıkta Dinsel Eğilimler. Adana: Baki Kitapevi.
• KAYIKLIK, H. (2011). Din Psikolojisi: Bireysel Dindarlık Üzerine. Adana: Karahan Kitapevi.
• KING, V. (2003). The influence of religion on fathers’ relationships with their children. Journal of Marriage and Family, 65, 382‐395
• KÜNTAY, E. ve Erginsoy, G. (2005). İstanbul’da On Sekiz Yaşından Küçük Ticari Seks İşçisi Kız Çocuklar (s. 94). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• LILLY, M. M., HOWELL, K. H. & BERMANN, S. G. (2015). World Assumptions, Religiosity, and PTSD in Survivors of Intimate PartnerViolence. Violence Against Women 2015, 21(1),87–104.
• MIAN, M. (2004). World Report on Violence and Health: What İt Ortalamas for Children and Pediatricians. The Journal of Pediatrics, 145, 14‐19.
• OVACIK, A. C. (2008). Aile İçi Şiddetin Erkek Çocuğun Şiddet İçeren Suç İşleme Davranışına Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• PARKER, J. A., MANDLECO1, B., ROPER, S. O., FREEBORN, D. & DYCHES, T. T. (2011). Religiosity, Spirituality, and Marital Relationshipsof Parents Raising a Typically Developing Child or a Child With a Disability. Journal of Family Nursing 17(1), 82‐104.
• SARAN, N. (1991) Aile Hayatı ve Toplum. Aile Yazılar:3 Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayını. Ankara: MN Ofset.
• SARIBEYOĞLU, S. N. (2007). Lise Ögrencilerinde Aile İçi Çocuk İstismarı İle Zorbalık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• STRAUS, M. A. (1992). Sociological Research and Social Policy: The Case of Family Violence. Sociological Forum, 7(2), 211‐237.
• TBMM AKR., (2010). Kayıp Çocuklar Başta Olmak Üzere Çocukların Mağdur Olduğu Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Ankara.
• VAHİP, I. ve DOĞANAVŞARGİL, Ö. (2006). Aile İçi Fiziksel Şiddet ve Kadın Hastalarımız. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(2), 107‐114.
• YAPICI, A. (2002). Dini Yaşayışın Farklı Görüntüleri ve Dogmatik Dindarlık. Ç. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, Temmuz‐Aralık
• YAPICI, A. (2007). Ruh Sağlığı ve Din: Psiko‐Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Kitabevi.
• YENİBAŞ R. ve ŞİRİN, A. (2007). Ailede Çocuğun İstismarı veUmutsuzluk (1. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• http1: http://www.cnnturk.com/turkiye/cocuklara‐yonelik‐cinsel‐istismar‐yuzde‐400‐artti erişim: 16.06.2016
• http 2: http://www.mynet.com/haber/guncel/karamandaki‐cinsel‐ istismar‐olayinin‐faili‐buyukturk‐babasi‐olmadigi‐icin‐ona‐ozen-gosterdim‐2490066‐1 erişim: 16.06.2016
• http 3: http://www.memurlar.net/haber/590146/ erişim: 16.06.2016 http 4: http://www.memurlar.net/haber/586174/ erişim:16.06.2016