6112 Sayılı Kanun ile İnternet Ortamından Yayınlara Uygulanacak Erişim Engelleme Kararlarında RTÜK Yetkisinin Kapsamı

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 75 - 125, 30.06.2023

Rümeysa Aluç Demirel

https://doi.org/10.55009/bilisimhukukudergisi.1255634

Öz

Günümüzde internet bağlantısının olduğu her alanda radyo, televizyon veya isteğe bağlı yayın hizmetine ulaşmak mümkün hale gelmiştir. Böylece geleneksel anlamda televizyon izleme veya radyo dinleme alışkanlıklarında internet teknolojisinin gelişimiyle farklı yayıncılık anlayışlarının ortaya çıktığı ifade edilmelidir. Geleneksel medyanın internet ortamından sunulabilir hale gelmesi toplumları ekonomik, ticari, kültürel ve sosyolojik açıdan etkilemiştir. İnternet ortamından yayıncılık son olarak hukuk zemininde ele alınmıştır. Görsel-işitsel hizmetleri kapsamına alan 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında (“6112 sayılı Kanun”)Kanun’da yapılan bazı değişiklikler ile Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna (“RTÜK”) yeni düzenleyici ve denetleyici görevler tanınmıştır. 2018 yılında kabul edilen 6112 sayılı Kanun’un 29/A yasa hükmü ile birlikte internet ortamından radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın denetim ve düzenleme kapsamına dahil edilmiştir. Bahsi geçen madde hükmünde internet ortamından yayın gerçekleştirmek isteyen medya hizmet sağlayıcı ve platform işletmecisine yönelik erişim engelleme, içerikten çıkarma, yayın durdurma ve para cezası gibi hükümler ihtiva etmektedir. Erişim engelleme yaptırımının önemi ele alındığında söz konusu kararın nasıl, ne şekilde, hangi durumlarda ve kimlere karşı uygulanacağının sınırlarının doğru tespit edilmesi gerekmektedir. Çalışmada erişim engelleme kararlarının hangi yayın kuruluşlarına, hangi durumlarda verilebileceği, söz konusu kararın kimler tarafından doğrudan uygulanır olabileceği üzerinde durulacaktır. Ayrıca çalışmada internet ortamından yayıncılık hususunda yetkisi bulunan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (“BTK”) ve RTÜK arasındaki yetkiler tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

6112 Sayılı Kanun, Erişim Engelleme, İnternet Ortamından Yayın, Yayın Lisansı, Yayın İletim Yetkisi

Law No. 6112 and the Scope of Rtük's Authority in Access Blocking Decisions to be Applied to Broadcasts from the Internet Environment

Öz

It has become possible to reach broadcasting services connected to television or television in every area where internet broadcasts are available on the Internet. Thus, it should be stated that different broadcasting approaches will emerge with the operation of internet technology in traditionally television watching or radio listening cables. The economic, commercial, cultural and cultural uses of the traditional media have affected the societies that have become available on the internet. Publishing on the Internet is finally discussed on the basis of law. RTÜK, which is responsible for regulating audio-visual services, is making some changes in Law No. 6112 by discarding legal information. With the 29/A law provision adopted in 2018, broadcasting from the internet to radio, television and television has been included in the scope of control and regulation. The provisions of the aforementioned article condemn the media service provider and platform operator who want to broadcast on the internet, such as blocking access, removing content, stopping broadcasting and fines. It is necessary to accurately determine the limits of how, in what way, against which points and against whom the said decision will be applied. Although there are results for the organizations that broadcast on the internet by RTÜK, there is no precedent decision put forward by the final judicial organs. In the study, it will be focused on which broadcast media and which limits can be given to blocking decisions, and by whom the decision is directly applied. In addition, the powers between BTK and RTÜK in the broadcasting units on the internet will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Law No. 6112, Access Blocking, Broadcast from the Internet, Broadcast License, Broadcast Transmission Authority

Kaynakça

• Akkurt, Sinan Sami. Sosyal Medyada Gerçekleşen İhlaller Karşısında Kişilik Haklarının Korunması. Ankara: Seçkin Hukuk, 2020.
• Alaca, Bahaddin. “Ülkemizde Bilişim Suçları ve İnternetin Suça Etkisi (Antropolojik Ve Hukuki Boyutları İle)”. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2008.
• Altunay, Alper. “Geleneksel medyadan yeni medyaya: Görüntü yüzeyi.” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 27 (2012): 33-44.
• Ardıçoğlu, M. Artuk. "Türk İdare Hukukuna Yeni Bir Katkı: Erişim Sağlayıcıları Birliği". İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5 (2016): 119-138.
• Avrupa Birliği Komisyonu. AB Genişleme Politikasına İlişkin 2022 Bilgilendirmesi (2022 Türkiye Raporu). Brüksel, 10 Ekim, 2022. SWD 333 Nihai Gayriresmi Tercüme, 38. Erişim tarihi 11 Aralık, 2022.
• BBC. “Netflix and disney+ among streamers facing tighter regulation in UK.” Nisan 2022. Erişim tarihi 20 Kasım, 2022. https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-61249056.
• Cojocariu, Eugen. “Clarification Regarding The Video Section Of An Online Publication.” Iris Merlin. Erişim tarihi 20 Kasım, 2022. https://merlin.obs.coe.int/article/9302.
• Council of Europe. Media Regulatory Authorities and Protection of Minors. COE, Strasbourg, 2019. Erişim tarihi 17 Kasım, 2021. https://rm.coe.int/media-regulatory-authorities-and-protection-of-minors-serbian-/168096847b.
• Çalık Göçümlü, B. “RTÜK: Tidal'ın lisans başvurusu yapmaması nedeniyle mahkeme erişimin engellenmesine karar verdi.” Anadolu Ajansı, 2020. Erişim tarihi 9 Ocak, 2023. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/rtuk-tidalin-lisans-basvurusu-yapmamasi-nedeniyle-mahkeme-erisimin-engellenmesine-karar-verdi/2058486.
• Çaycı, Berk. “Aşırı İzlemeyle Değişen Dizi İzleme Biçimlerinin İzleyiciler Üzerindeki Etkileri.” Turkish Online Journal of Design Art and Communication 11, no. 2 (2021): 403-423. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tojdac/issue/60863/865137.
• Değirmenci, Olgun. “Netflix’in Sonu mu? Düzenleme- Sansür Sarkacında “Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik Taslağı.” Terazi Hukuk Dergisi 14, no. 149 (2019): 108-117.
• DHA Hürriyet. “RTÜK Başkan Yardımcısı Uslu’dan ‘Ebeveyn Kontrolü’ hatırlatması.” Son güncelleme tarihi 7 Şubat, 2021. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/rtuk-baskan-yardimcisi-usludan-ebeveyn-kontrolu-hatirlatmasi-41734897.
• Doğan, Binali. “Basın yayın girişimlerinde amaç, kamu yararı ve yasal düzenlemeler gereğinin irdelenmesi üzerine.” Öneri Dergisi 4, no. 15 (2001): 17-24. https://doi.org/10.19145/gumuscomm.283117.
• Dülger, Murat Volkan. “RTÜK denetimi internete yeni bir yasak mı getiriyor? RTÜK'e eklenen 29/a maddesinin 5651 sayılı kanun kapsamında değerlendirilmesi (Is RTUK control bringing a new banon the internet? evaluation of article 29 / a attached to the RTUK within the scope of law no. 5651).” Erişim tarihi 5 Mayıs, 2022. https://ssrn.com/abstract=3792257 veya http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3792257.
• Dülger, Murat Volkan. Bilişim Suçları ve İnternet İletişim Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2022.
• Ekici, Şerafettin. Bilişim ve Teknoloji Hukuku. Ankara: Seçkin Hukuk, 2022.
• Electronic Frontier Foundation. "An over-the-top approach to ınternet regulation in developing countries." Erişim tarihi 6 Ocak, 2023. https://www.eff.org/deeplinks/2017/10/over-top-approach-internet-regulationdeveloping-countries.
• Ergüney, Merve. “RTÜK’ün İnternet Denetimi: İlgili Mevzuat Üzerine Bir Değerlendirme.” AJIT-e: Academic Journal of Information Technology 11, no. 41 (2020): 96-122. doi: 10.5824/ajite.2020.02.005.x.
• Erol, Mesut. “Kamu hizmetlerinin görülüş usullerinden ruhsat (Lisans, İdari izin, yetkilendirme) yöntemi ve düzenleyici ve denetleyici kurumların lisans konusundaki yetkilerinin Danıştay kararları çerçevesinde değerlendirilmesi.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi 0, no. 90 (2010): 344-378.
• Gezder, Ümit. İçerik Sağlayıcının ve Yer Sağlayıcının Hukuki Sorumluluğu ve Sorumluluk Muafiyeti. İstanbul: Beta Yayınları, 2017.
• Karayaka, Yavuz Selim. "İfade Özgürlüğünün En Yeni İhlali: Wikipedia’ya Erişim Engeli." İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9 (2018): 103-124.
• Kent, Bülent. "Alman Hukukunda Sosyal Ağların Düzenlenmesi Ve Alman Sosyal Ağ Kanunu." Bilişim Hukuku Dergisi 2 (2020): 1-46.
• Kılınç, Barış, and Kılınç, Elif Pınar. “Yeni medya ortamında çocuk birey yeni iletişim teknolojileri ve medya pedagojisinin önemi.” Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 22 (2014): 9-23. https://doi.org/10.31123/akil.441825.
• Kılınç, Doğan. "5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 9/A Maddesi Çerçevesinde Özel Hayatın Korunması." Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 20 (2016): 577-624.
• Kulular İbrahim, Merve Ayşegül, ve Aluç, Rümeysa. "6112 Sayılı Kanun Kapsamında İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumunda Çocukların Korunması." Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 0 (2022): 329-364.
• Kulular İbrahim, Merve Ayşegül. "Sosyal Medya’ya Yönelik Yeni Düzenlemelerin Hukuken Değerlendirilmesi." Bilişim Hukuku Dergisi 4 (2022): 1-32.
• Kurt, Hayrettin. "Erişim Engellemeden Demokratik Toplum Ya Da Kamu Düzenine Eleştirel Bir Bakış." Adalet Dergisi (2021): 151-162.
• Live-Streams der BILD-Zeitung sind zulassungspflichtiger Rundfunk (Nr. 33/2019). Verwaltungsgericht Berlin. Erişim tarihi 22 Aralık, 2022. https://www.berlin.de/gerichte/verwaltungsgericht/presse/pressemitteilungen/2019/pressemitteilung.850121.php.
• Memiş, Tekin. "Erişimin Engellenmesi, Hukuki Sorunlar ve Çözüm Önerileri." Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi XIII (2009): 161-176.
• Oymak, Hasan. “7253 sayılı “İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanunda değişiklik yapılmasına dair Kanun”un getirdikleri.” Yeni Medya 9 (2020): 129-141. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yenimedya/issue/58796/848561.
• Özdoğan, Mehmet. Türk anayasalarında egemenlik anlayışının dönüşümü. Ankara: SAGE Matbaacılık, 2019.
• Özkepir, Ramazan, Kocaman, Salih Zeki, and Kart, Erkal Hilmi. Sosyal medya ve basın hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2020.
• Öztekin, Alp. Teori ve Uygulamada Türk internet hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2021.
• Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik. (2019). T.C Resmî Gazete, 30849, 1 Ağustos, 2019.
• Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun. (2011). T.C Resmî Gazete, 27863, 15 Şubat, 2011.
• RTÜK. "İnternet Ortamından Yayın Lisansı Almadan Yayın Hizmeti Yapıldığı Tespit Edilen İnternet Alan Adı" Duyuru. Erişim tarihi 16 Aralık, 2022. https://www.rtuk.gov.tr/duyuru/4421.
• RTÜK. İnternet Ortamında Yayın İletim Yetkisi Bulunan Kuruluşlar. Erişim tarihi 9 Ocak, 2023. https://www.rtuk.gov.tr/internet-ortaminda-yayin-iletim-yetkisi-bulunan-kuruluslar/4007.
• RTÜK. İnternet Yayın Lisansı Olan Kuruluşlar Listesi. Erişim tarihi 2 Şubat, 2022. https://www.rtuk.gov.tr/internet-yayin-lisansi-olan-kuruluslar-listesi-rd-tv-ibyh/1758.
• RTÜK. Sektörü Oluşturan Kuruluşlar. Erişim tarihi 9 Ocak, 2023. https://www.rtuk.gov.tr/internet-ortaminda-yayin-iletim-yetkisi-bulunan-kuruluslar/4007.
• RTÜK. Toplantı No. 2020/36 ve Karar No. 7, Ağustos 2020. Erişim tarihi 22 Aralık, 2023. https://www.rtuk.gov.tr/UstKurulKarar/Detay/14406.
• RTÜK. Duyurular, “dw.com.” Son güncelleme tarihi 21 Şubat, 2021.
• RTÜK. Duyurular, “tr.euronews.com.” Son güncelleme tarihi 21 Şubat, 2021. https://www.rtuk.gov.tr/duyuru/4221. RTÜK. “Haberler.” Kamuoyu bilgilendirmesi. Son güncelleme tarihi 1 Temmuz, 2022. https://www.rtuk.gov.tr/kamuoyunun-dikkatine-/4346.
• Samet Can Kocagür. “Türkiye’deki Dijital Platformlar Ve Değişen İçerik Biçimi: Tek Sezonluk Diziler.” Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi 20 (2022): 70-91.
• Sarı, Ümit, and Türker, Halil. “Dijital platform kullanıcılarının izleme alışkanlıklarına yönelik bir araştırma: Netflix örneği.” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21, no. 1 (2021): 59-80. https://doi.org/10.18037/ausbd.902558.
• Söyler, Yasin. “Kamu hukuku açısından internet içeriğinin düzenlenmesi ve bu alanda devletin idari yaptırım uygulama yetkisi.” Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, 2013.
• T.C Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı. Ulusal Genişbant Stratejisi ve Eylem Planı 2017-2020. Erişim tarihi 18 Kasım, 2022. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/lxlRY+Ulusal_Genisbant_Stratejisi_ve_Eylem_Plani_2017-2020.pdf.
• Taşkın, Şaban Cankat. İnternete erişim yasakları. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2016.
• TBMM. Mevzuat Bilgi Sistemi, 82’nci Madde Taslak Gerekçesi 1’inci fıkra. Erişim tarihi 16 Aralık, 2022. https://mevzuat.tbmm.gov.tr/mevzuat/faces/kanunmaddeleri?pkanunlarno=223534&pkanunnumarasi=7103.
• TÜİK. Yayım Tarihi: August 26, 2022, Sayı: 45587. “Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2022”. Erişim tarihi 16 Aralık, 2022.
• Uşaklıoğlu, Ahmet Yavuz. Dijital Hukuk. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2021.
• Yiğit, Tuncay, Sığla, Murat, Aksungur, Nurten, Erbağ, Saliha, and Palaz, Ümmiye. “Çocuklar İçin İnternet Güvenliği: Bir Ebeveyn Kontrol Aracı.” IX. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Dumlupınar Üniversitesi, 31 Ocak – 2 Şubat , 2007, 45-50.
• Yurduneri, Doğa. “‘Tidal’ İçin Getirilen Erişim Engeli Kalktı!” Tekno Safari, Aralık 2020. Erişim tarihi 22 Aralık, 2022. https://teknosafari.net/tidal-icin-getirilen-erisim-engeli-kalkti/.