Diyarbakır ilinde mısırda zararlı <em>Zyginidia sohrab</em> Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)’ın biyoekolojisi
Öz
Bu çalışma mısır bitkisinde zararlı yaprakpiresi Zyginidia sohrab Zatchvakin (Hemiptera: Cicadellidae)’ın biyoekolojsinin belirlenmesi amacıyla 2010-2012 yılları arasında Diyarbakır ilinde yürütülmüştür. Bu amaçla, zararlının doğaya ilk çıkış zamanı, alternatif konukçuları, ana ve ikinci ürün mısırdaki popülasyon gelişimi ve yılda verdiği döl sayısı belirlenmiştir. Çalışmalar mart ayından itibaren aralık ayına kadar haftalık olarak mısır ekiliş alanları ve tarım dışı alanlarda yürütülmüştür.
Çalışma sonucunda, Z. sohrab’ın en erken nisan ayı ortasında doğaya çıktığı, dar yapraklı yabancıotlar üzerinde beslenerek en fazla Sorghum halepense (L.) Pers. (Kanyaş)’yi tercih ettiği ve haziran ayı başında ana ürün mısıra geçtiği belirlenmiştir. Ana ürün mısırda Z. sohrab popülasyonunun artarak olgunlaşma döneminde en üst seviyeye ulaştığı, hasattan sonra popülasyonun ikinci ürün mısıra göç ettiği ve ikinci üründe popülasyonun generatif-olgunlaşma döneminde en yüksek seviyeye ulaştığı belirlenmiştir. İkinci ürün mısırda sarı yapışkan tuzaklarda yakalanan ortalama birey sayısının, ana ürüne mısıra göre sekiz kat daha fazla olduğu ve Z. sohrab popülasyon oranının mısır bitkisinde beslenen diğer yaprakpiresi türleri (E. decipiens and A. decedens, P. striatus) içinde %90’ın üzerine çıkarak tek hakim tür haline geldiği belirlenmiştir. Zyginidia sohrab’ın bir yılda beş döl verdiği ve hava sıcaklıklarına bağlı olarak aralık ayında ergin dönemde diyapoza girdiği belirlenmiştir. Zararlı yoğunluğu artıran yabancıotlara karşı etkili bir mücadele ile gerektiği ve kimyasal mücadelede dışında alternatif mücadele yöntemleri ile biyolojik mücadele üzerine çalışmalar yapılması kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Mısır Yaprakpiresi; Zyginidia sohrab; Biyoekoloji; Diyarbakır
Studies on Bio-ecology of <em>Zyginidia sohrab</em> Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae), harmful leafhopper on maize plant in Diyarbakir Province
Öz
This study was carried out in order to determine the bio-ecology of harmful corn leafhopper, Zyginidia sohrab Zatchvakin (Hemiptera: Cicadellidae) on maize plant in Diyarbakir province in the years of 2010 and 2012. For this purpose, its first emergence time to the nature, alternative host plants, population development in main and second crop maize and the number of generations per year were determined. The studies were done weekly from March to December at the maize cultivated areas and non agriculture land.
It was found that Z. sohrab was came out at the earliest in the middle of April to nature, fed on narrow leaf weeds, especially the most preferred as weed was Sorghum halepense (L.) Pers. (Johnson grass), and passed to the main crop maize in the beginning of June. The population of Z. sohrab reached to peak level at the maturity stage on main crop maize, after the harvest, the population of Z. sohrab passed to the second crop maize and reached also to a peak level at the generative and maturity stage on the second crop maize was determined. The mean number of Z. sohrab adults detected on the yellow sticky traps at the second crop maize were eight time more than the main crop maize and it was also determined that the rate of population Z. sohrab became only dominated species by increasing over 90% among the other leafhopper species feeding on the maize plant (E. decipiens and A. decedens, P. striatus). Besides it was determined that Z. sohrab gave five generations per year and entered to diapause period as adult depending on temperature in December. It was concluded that effective control against the weeds increasing density of the pest should be performed and except for chemical control, alternative control methods and biological control must be conducted on Z.sohrab.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mart 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Haziran 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 55 Sayı: 1 |