Bitlis İlinde Rutin Olarak Diyaliz Ünitesine Bağlanan Diyaliz Hastalarının Sıkıntı Durumlarının Belirlenmesi

Yıl 2015, , 0 - 0, 22.12.2015

Aziz Aksoy , SEDA Oğur

https://doi.org/10.17798/beufen.21094

Öz

Özet

 

Bu çalışma diyaliz ünitesine rutin olarak bağlanan diyaliz hastalarının sosyal ve psikolojik sıkıntı durumlarını belirlemek için yürütülmüştür. Anket şeklinde hazırlanan 26 soru ile hastaların diyaliz ünitesine bağlanırken yaşadıkları sıkıntı durumları hakkındaki görüş ve düşüncelerini, diyaliz ile ilgili farkındalıklarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Yürütülen çalışma Bitlis Devlet Hastanesi ve Tatvan Devlet Hastanesi’nde toplam 70 diyaliz hastası ile yapılan anket çalışmasının sonuçlarını içermektedir. Elde edilen verilerin istatistiksel analizi IBM SPSS Statistics 20® Paket Programıyla Ki-kare ve Sıklık testleri uygulanarak yapılmıştır. Elde edilen istatistiksel bulgulara göre; hastaların medeni hali ile böbrek nakli için yeterli girişimlerde bulunma durumları, ailesinin maddi destek sağlarken yaşadığı sıkıntı durumları, hastalık nedeni ile sosyal aktivitelerde kısıtlılık ve aile içi ilişkilerde sorun yaşama durumları arasında önemli farklılık olmadığı (p>0,05) görülmüştür. Cinsiyet ile aile içi ilişkilerde sorun yaşanması arasındaki farkın anlamlı (p<0,05) olduğu bulunmuştur. Hastalıklarını öğrendikten sonra hastaların %27,1’i profesyonel destek almıştır. Hastalıklarını ilk öğrendiklerinde ise; %18,6’sı umutsuzluğa kapılmış, %15,7’si gelecek kaygısı yaşamış, %8,6’sı inanamamış, %18,6’sı kabullenememiş, %8,6’sı hiçbir şey hissetmemiş, %2,9’u şok yaşamış, %10,0’u çok üzülmüş, %15,7’si kabullenmiş ve %1,4’ ü de hastalığının ne olduğunu merak etmiştir. Hastaların büyük bir kısmının diyaliz merkezine giderken ulaşımda sıkıntı çekmedikleri belirlenmiştir. Sonuç olarak; diyalize bağlandıkları sürece, hastaların %48,6’sının hiçbir zaman sıkıntı yaşamadığı, %32,9’ unun bazen, %12,9’ unun çoğu zaman, %5,7’ sinin ise her zaman sıkıntı ve dışlanma durumu yaşadığı anlaşılmıştır.

 

 Anahtar Kelimeler: Kronik böbrek hastası, diyalize bağlanma, periton diyalizi.

Kaynakça

• Erek E. 2005. Nefroloji. Nobel Tıp Kitapevleri, 5. Baskı, 463s, Ankara.
• Akpolat T, Utaş C. 1997. Hemodiyaliz Hekimi El Kitabı. Erciyes Üniversitesi Matbaası, Kayseri, Bölüm 1-3, 22.
• Selçuk NY. 1999. Renal Replasman Tedavileri İçin Hasta Seçme Kriterleri, Türk Nefroloji Dergisi, 2: 51-55.
• Kotanko P, Kuhlmann KM, Levin WN. 2010. Hemodialysis: Principles and Techniques, in Comprehensive Clinical Nephrology, Edited by Fleoge J., Johnson RJ., Freehally J. Elsevier Limited, 4nd edition Philadelphia, Pennsylvania, USA, 1053–1059.
• Eczacıbaşı-Baxter. 2006. Periton Diyalizi Tedavisi Eğitimi. http://www.eczacibasi-baxter.com.tr/DynamicPage.aspx?Id=21 (Erişim Tarihi: 29.08.2014).
• Sorkin MI, Diaz-Buxo JA. 1994. Physiology of Peritoneal Dialysis, in Handbook of Dialysis. Edited by Daugirdas JT, Ing TS, Little Brown and Company, Boston, 92-120.
• Erek E, Süleymanlar G. 1996. Renal Hastalıklara İlişkin Renal Fizyoloji, Temel İç Hastalıkları. Editörler: Biberoğlu K, Akalın S, Süleymanlar G, Cilt 1, Güneş Kitap Evi, Ankara, 685-920.
• Aydın Z. 2001. Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi, Hemodiyaliz Hemşire El Kitabı (3. Baskı), Güzel Sanatlar Matbaası, İstanbul, 126-160.
• Remuzzi G, Bertoni T. 1998. Pathophysiology of Progressive Nephrophaties. New England Journal of Medicine, 339: 1448-1156.
• Baysal A, Aksoy M, Bozkurt N, Merdol T, Pekcan G, Keçecioğlu S, Besler HT, Mercanlıgil S. 2002. Diyet El Kitabı, 4. Baskı, Hatipoğlu Yayınları, 592s, Ankara.
• Anand S, Shivashankar R, Ali MK, Kondal D, Binukumar B, Montez-Rath ME, Ajay VS, Pradeepa R, Deepa M, Gupta R, Mohan V, Venkat Narayan KM, Tandon N, Chertow GM, Prabhakaran D. 2015. Prevalence of chronic kidney disease in two major Indian cities and projections for associated cardiovascular disease. Kidney Int. doi: 10.1038/ki.2015.58. [Epub ahead of print]
• Süleymanlar G, Utaş C, Arinsoy T, Ateş K, Altun B, Altiparmak MR, Ecder T, Yilmaz ME, Çamsari T, Başçi A, Odabas AR, Serdengeçti K. 2011. A Population-Based Survey of Chronic Renal Disease in Turkey--the CREDIT Study. Nephrol. Dial. Transplant, 26 (6): 1862-1871.
• Süleymanlar G, Serdengeçti K, Altiparmak MR, Jager K, Seyahi N, Erek E. 2011. Trends in Renal Replacement Therapy in Turkey, 1996-2008. Am. J. Kidney Dis. 57 (3): 456-465.
• Heimbürger O, Qureshi AR, Blaner WS, Berglund L, Stenvinkel P. 2000. Hand-Grip Muscle Strength, Lean Body Mass and Plasma Proteins as Marker of Nutritional Status in Patients with Chronic Renal Failure Close to Start to Dialysis Therapy. Am. J. Kidney Dis., 36: 1213-1225.
• Yenicesu M. 2009. Hemodiyalizde Damara Ulaşım. Hekimler İçin Hemodiyaliz Kaynak Kitabı. Ed: Arık N, Ateş K, Süleymanlar G, Tonbul HZ, Türk S, Yıldız A, Ankara, Güneş Tıp Kitabevi.
• Özdemir Ü, Taşcı S. 2013. Kronik Hastalıklarda Psikososyal Sorunlar ve Bakım. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1): 57-7.
• KDIGO BP Work Group. 2012. KDIGO clinical practice guideline for the management of blood pressure in chronic kidney disease. Kidney inter., Suppl. ; 2: 337–414.
• El Nahas M. 2005. The Global Challenge of Chronic Kidney Disease. Kidney Int., 68 (6): 2918-2929
• Obrador GT, Pereira BJG. 2012. Epidemiology of Chronic Kidney Disease and Screening Recommendations. Up To Date, 19: 2.
• Stein A, Wild J. 2002. Kidney Failure Explained (Class Helath), 136p, London, UK.
• Utaş C, Süleymanlar G, 2002. Nefroloji El Kitabı. 3. Basım, Nobel Tıp Kitabevi, 344s. İstanbul.
• Sezer MT. 2001. Psikiyatrik Sorunlar, Hemodiyaliz Hekimi El Kitabı. Editörler: Tekin Akpolat, Cengiz Utaş. İkinci baskı, Anadolu Yayıncılık. Kayseri.
• Özkan S. 1993. Psikiyatrik Tıp Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi. Roche, 296s. İstanbul.
• Duyan V. 1997. Sosyal Grup Çalışması Uygulamasının Ortopedi Hastalarının Kişisel Ve Sosyal Uyum Düzeylerine Etkisi. Aydınlar Matbaacılık, 168s. Ankara.
• Mutlu E. 2007. Hemodiyaliz Hastalarının Sosyo-Demografik Özellikleri, Sosyal Destek Kaynakları ve Hastalık Sürecinin Benlik Saygısına Etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 132s. Ankara.
• Baykan H, Yargic İ. 2012. Depression, anxiety disorders, quality of life and stres coping strategies in hemodialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. Bulletin of Clinical Psychopharmacology, 22(2): 167-76.
• Sağduyu A, Şentürk V, Sezer S, Emiroğlu R, Özel S. 2006. Hemodiyalize giren ve böbrek nakli yapılan hastalarda ruhsal sorunlar, yaşam kalitesi ve tedaviye uyum. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(1): 22-31.
• Çetinkaya S, Nur N, Ayvaz A, Özdemir D. 2008. Bir üniversite hastanesinde hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarında depresyon, anksiyete düzeyleri ve stresle başa çıkma tutumları. Nöropsikiyatri Arşivi, 45: 78-84.
• Utaş C, Akpolat T. 2001. Böbrek Yetmezliği: Genel Bilgiler, Hemodiyaliz Hekimi El Kitabı. Editörler: Tekin Akpolat, Cengiz Utaş. İkinci baskı, Anadolu Yayıncılık, 1-14. Kayseri,
• Cimilli C. 1994. Hemodiyalizin Psikiyatrik Yönleri. Türk Nefroloji Diyaliz Ve Transplantasyon Dergisi, 3 (3): 88-92.
• Kadayıfçı A. 2003. Dahiliye/UTS Uzmanlar Tus Serisi. Dördüncü Basım, Atlas Yayıncılık, 620s, Ankara.
• Aslan FE, Şelimen D, Turhal NS, Karamanoğlu A. 2001. Onkoloji Hemşireliği Hizmet Içi Eğitim Kursu. Onbir Matbaacılık, 15-49. İstanbul,
• Murray EC, Deighan C, Geddes C, Thomson PC. 2014. Taurolidine-citrate-heparin catheter lock solution reduces staphylococcal bacteraemia rates in haemodialysis patients. QJM, 107(12): 995-1000.
• Öbek A. 1990. İç Hastalıkları, 4. Baskı, Güneş Kitabevi, 907s, Bursa.
• Özgür B, Kürşat S, Aydemir Ö. 2003. Hemodiyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi ile Anksiyete ve Depresyon Düzeyleri Yönünden Değerlendirilmesi. Türk Nefroloji, Diyaliz Ve Transplantasyon Dergisi, 12 (2): 113-116.
• Erengin N, Keçecioğlu N, Güven M, Sarıkaya M, Tuncer M, Özcan S. 1993. Hemodiyaliz ve Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Uygulanan Hastaların Yetiyimi, Depresyon ve Anksiyete Yönünden Karşılaştırılması. Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 3: 137-140.
• Cöngevel M, Evrenkaya T, Ebrinç S, Atasuyu MA, Çetin M, Tülbek MK. 1999. Kronik Hemodiyaliz Hastalarında İntihar Düşüncesi ve Depresyonu Etkileyen Faktörler. Gülhane Tıp Dergisi, 41 (4): 450-458.
• Lloyd AR. 1998. Chronic fatique and chronic fatique syndrome: Shifting boundaries and attributions. Am J Med, 105 (3A): 7-10.
• Carpentino LJ. 1989. Nursing Diagnosis Application to Clinical Practice, Third edition, JB, Lippincott Company, 1016s, Philadephia.