Ozon ve Gıda Endüstrisinde Kullanım Alanları

Yıl 2014, , 94 - 101, 01.06.2014

Pınar Oğuzhan Yıldız Filiz Yangılar

https://doi.org/10.17798/beufen.16242

Cited By: 3

Öz

Son yıllarda gıdaların mikrobiyal güvenliğini sağlamak amacıyla radyasyon ve ozon uygulamaları gibi farklı yöntemler uygulanmaktadır. Genellikle düşük konsantrasyonlarda daha kısa temas süresi ile geniş spektrumda mikroorganizma inhibisyonunu sağlayan ozon uygulamaları gıda endüstrisinde başarı ile uygulanabilmektedir. Yüksek reaktivitesi, kendiliğinden parçalanarak ortamda zararlı bileşik bırakmaması ozonun gıdalarda kullanımını güvenilir hale getirmektedir. Ozon son on yıldır pek çok ülkede gıda sanayinde kullanılmakta, özellikle son zamanlarda GRAS (genel olarak güvenilir) kabul edilmesi nedeniyle daha fazla kullanım alanı bulmaktadır. Ozon genellikle içme sularının dezenfeksiyonunda, kırmızı, beyaz et ve deniz ürünlerinin yıkanmasında, depo atmosferinin kontrol edilmesinde, gıda ekipmanlarının dezenfekte edilmesinde kullanılmaktadır. Bu derlemede, ozonun üretimi, kullanım alanları, avantaj ile dezavantajları ve gıda endüstrisindeki uygulama alanlarından bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ozon, Dezenfektan, Raf ömrü, Güvenilir gıda

Kaynakça

• Kuşçu A., Pazır F. 2004. Gıda Endüstrisinde Ozon Uygulamaları. Gıda, 29 (2): 123-129.
• Mahapatra A. K., Muthukumarappan K., Julson J. L. 2005. Applications of Ozone, Bacteriocins and Irradiation in Food Processing: A Review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 45(6): 447– 461.
• Çatal H., İbanoğlu Ş. 2010. Gıdaların Ozonlanması. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 5(3): 47-55.
• Jacqueline I. K. 1981. Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Tecnology. 3rd ed. John Wiley & Sons.
• Meunier L., Canonica S., Von Gunten U. 2006. Implications of Sequential Use of UV and Ozone for Drinking Water Quality. Water Research, 40: 1864-1876.
• Boci V. 2004. Ozone as Janus: This Controversial Gas can be Either Toxic or Medically Useful. Mediators Inflammation., 13 (1): 3-11.
• Güzel-Seydim Z. B., Grene A. K., Seydim A. C. 2004. Use of Ozone in The Food Industry. Lebensmittel-Wissenschaft und Technologie, 37: 453-460.
• Anonim. 2005. Ozon nedir? http://ozontek.com/turkish/ (Erişim tarihi: 16.09.2013)
• Ekici L., Sağdıç O., Kesmen Z. 2006. Gıda Endüstrisinde Alternatif Bir Dezenfektan: Ozon. Gıda
• Teknolojileri Elektronik Dergisi, 1: 47-57.
• Ersoy D., Sanver S. 1994. Çevre Dergisi, Ocak-Şubat-Mart,10.
• Özler M, Öter Ş, Korkmaz A. 2009. Ozon Gazının Tıbbi Amaçlı Kullanılması. TAF Preventive
• Medicine Bulletin, 8: 59-64.
• Anonim. 2013a. Ozon tedavisi nedir? www.medikalozon.com (Erişim tarihi: 26.09.2013)
• Valacchi G., Fortino V., Bocci V. 2005.The Dual Action of Ozone on The Skin. British Journal of Dermatology, 153: 1096-1100.
• Mahapatra A. K., Muthukumarappan K., Julson J. L. 2005. Applications of Ozone, Bacteriocins and Irradiation in Food Processing: A Review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 45 (6): 447– 461.
• Rice R. G., Robson C. M., Miller G. W., Hill A. G. 1981. Uses of Ozone in Drinking Water Treatment. Journal of the American Water Works Association, 73 (1): 44–57.
• Anık A. 2007. İklimlendirme Sistemlerinde Ozon Kullanımının İncelenmesi. Gazi Üniversitesi,
• Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, 102 s, Ankara.
• Kayhan M. 2007. Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye. I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi Bildiri Kitapçığı, 81-83.
• Pascual A., Llorca I., Canut A. 2007. Use of Ozone in Food Industries for Reducing the Environmental Impact of Cleaning and Disinfection Activities. Trends in Food Science and Technology, 18: 29-35.
• Greene A. K., Few B. K., SeraŞni J. C. 1993. Ozonated vs Chlorinated Sanitization of Stainless
• Stell Surfaces Soiled with Milk Spoilage Organisms. Journal of Dairy Science, 76: 3617–3620.
• Khadre M. A., Yousef A. E., Kim J. G. 2001. Microbiological Aspects of Ozone Applications in Food: A Review. Journal of Food Science, 66 (9): 11243-1252.
• Rubin M. B. 2001. The History of Ozone. Bulletin History Chemistry, 26 (1): 40-56.
• Boci V. 2002. Oxygen-Ozone Therapy: A Critical Evaluation. Springer, 1-8.
• Nagayoshi M., Fukuizumi T., Kitamura C., Yano J., Terashita M., Nishihara T. 2004. Efficacy of Ozone on Survival and Permeability of Oral Microorganisms. Oral Microbiology Immunology, 19: 240– 246.
• Ketteringham L., Gausseres R., James S. J., James C. 2006. Application of Aqueous Ozon for Treating Pre-Cut Green Peppers (Capsicum annuum L.). Journal of Food Engineering, 76 (1): 104-111.
• Kılıçer T. 2006. Malatya 1. Organize Sanayi Bölgesi Atık Suyunun Aktif Karbon, Zeolit ve Ozon Ku
• llanılarak Arıtımının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans
• tezi, 84 + ix s, Malatya.
• Öztekin S., Zorlugenç B., Zorlugenç F. K. 2006. Effects of Ozone Treatment on Microflora of Dried figs. Journal of Food Engineering 75 (3): 396-399.
• Anonim. 2009a. http://www.alarko-leroy.com.tr/ichaber.asp?no=1028 (Erişim tarihi: 16.09.2013). 37. Anonim. 2009d.
• http://www.ozonoks.com.tr/ozon-ile-ilgili-sorulari.gida-endustrisinde-ozon
• uygulamalari (Erişim tarihi: 16.09.2013). 38. Anonim.
• 2010a. Ozonun uygulama alanları. http:// www.mikronozon.com /ozon_
• uygulama_alanlari.html (Erişim tarihi: 16.09.2013).
• Anonim. 2011.Ozone: Its Properties and Industrial Uses www.nutech-o3.com, Ozone: Its Properties and Industrial Uses. Jan.12, 2011. (Erişim tarihi: 24.09.2013).
• Uzun S. 2011. Su Kalitesinin İyileştirilmesinde Ozon Kullanımı ve Kimyasal Etkileri. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 68 (2): 105-113.
• Yıldız D. 2011. Ozon Uygulanan Levrek (Dicentrarchus labrax) Balıklarının +4±2 °C’de
• Depolanması Sırasında Kalitesinde Meydana Gelen Değişimler ve Raf Ömrünün Tespiti. Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, 78s, Muğla.
• Polat H. 2009. Dezenfeksiyon Amaçlı Ozon Kullanımı. SUMAE Yunus Araştırma Bülteni, 9: 2.
• Jurado-Alameda E., Garcia-Roman M., Altmajer-Vaz D., Jimenez-Perez J. S. 2012. Assessment of the Use of Ozone for Cleaning Fatty Soils in the Food Industry. Journal of Food Engineering, 110: 44–52.
• Anonim. 2013b. Ozon nedir? http:// www.aaggrup.comaag.gaz_cozumleriozon _jeneratörleri- _filesozon_bilgileri_pdf (Erişim tarihi: 24.09.2013).
• Trevor V. S. 2004. Ozone Applications for Postharvest Disinfection of Edible Horticultural Crops., Extension Postharvest Specialist, Department of Vegetable Crops, University of California, Davis., Publication 8133 by the Regents of the University of California, Division of Agriculture and Natural Resources.
• Erdem T. 2007. Ozonlu Su İle Yıkanan Kırmızı Pul Biberin Mikrodalga Enerjisi İle Kurutulması. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, 78s, Adana.
• Erkmen O. 2010. Gıda Mikrobiyolojisi. Efil Yayınevi, 1. Basım. Yayın No: 42: 337-340.
• Jaksch D., Margesin R., Mikoviny T., Skalny J. D., Hargunten E., Schinner F., Mason N. J., Mark T. D. 2004. The Effect of Ozone Treatment on the Microbial Contamination of Pork Meat Measured by Detecting the Emissions Using PTR-MS and by Enumeration of Microorganisms. International Journal of Mass Spectrometry, 239: 209-214.
• Anonim. 2009b. Ozonun beyaz et sanayinde kullanımı. http:// www.fulyaturantas.com /Bilimsel /ozonbeyazet.doc (Erişim tarihi: 24.09.2013).
• Nieto J. C., Jimenez-Colmenero F., Pelaez Ma C. 1984. Effect of Ozone on Bacterial Flora in Poultry During Refrigrated Storage. International Journal of Refrigeration, 7 (6): 389-392.
• Sheldon B. W., Brown A. L. 1986. Efficacy of Ozone as a Disinfectant for Poultry Carcasses and Chill Water. Journal of Food Science, 5: 305-309.
• Chen H. C., Huang S. H., Moody M. W., Jiang S. T. 1992. Bactericidal and Mutagenic Effects of Ozone on Shrimp (Penaeus mondon) Meat. Journal of Food Science, 57: 923-927.
• Yang P. P. W., Chen T. C. 1979a. Effects of Ozone Treatment on Microflora of Poultry Meat. Journal of Food Processing and Preservation, 3 (2): 177–185.
• Yang P. P. W., Chen T. C. 1979b. Stability of Ozone and its Germicidal Properties on Poultry Meat Microorganisms in Liquid Phase. Journal of Food Science, 44 (2): 501–504.
• Munter R., Kamenev S., Kalas J., Maripuu L. 1998. Using Ozone in High Quality Drinking Water Production. Critical Reviews in Analytical Chemistry, 28: 81-86.
• Çatal H., İbanoglu E., İbanoglu S. 2008. Gıdaların Ozonlanması. Türkiye 10. Gıda Kongresi, pp 987-990, 21- 23 Mayıs, Erzurum.
• Kaletunç G. 2009. Gıda Endüstrisinde Alışılmamış Yöntemler. Bilim ve Teknik, 60-63s, Eylül.
• Turantaş F. 2013. Ozon Gazının Kırmızı Et Sanayiinde Kullanımı. www.fulyaturantas.com/ Bilimsel/ozon.doc (
• Erişim tarihi: 16.09.2013).
• Xu L. 1999. Use of Ozone to Improve the Safety of Fresh Fruits and Vegetables. Food Technology, 53 (10): 58.
• Badiani M., Fuhrer J, Paolacci A. R., Giovannozzi S. G. 1996. Deriving Critical Levels of Ozone Effects on Peach Trees (Prunus persica L. Batsch) Grown in Open Top Chambers in Central Italy. Fresenius Environmental Bulletin, 5: 594-603.
• Kim J. G., Yousef A. E. 1998. Effective Ozone Delivery for Decontamination of Fresh Lettuce. In Book of Abstracts. Institute of Food Technologists Annual Meeting, Chicago, IL, pp 55-56.
• Achen M., Yousef A. E. 1999. Ozone Treatment of Apples to Reduce Escherichia coli O157:H7 Contamination. In Book of Abstracts. Institute of Food Technologists Annual Meeting, Chicago, IL, p.215.
• Suslow T. V. 2001. Ozone Aplications for Postharvest Disinfections of Edible Horticulture Crops. Division of Agriculture and Natural Resourches, University of California, California.
• Çağatay Ö. 2006. Ozon Uygulamasının Kirazın Soğukta Depolanma Süresi Üzerine Etkisi.
• Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 55s, Isparta. 65. Anonim. 2013c. Tarım ve gıda sektöründe ozon uygulaması. http:// www.abssuaritim.comimagessori_ 937e49eb-ec1b-47fc-9e8b-354f20739077.pdf (Erişim tarihi: 16.09.2013).