Av Tüfeklerinde Bulunan Kilit Parçasının Tasarım Optimizasyonu ve Malzeme Özelliklerinin İyileştirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 1316 - 1326, 24.12.2019

Hatice Varol Özkavak , Mustafa Reşit Usal

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.462132

Öz

Genel
olarak av tüfeklerin darbe şeklinde yüke maruz kalan parçalar hasara
uğramaktadır. Bu tür parçalarda meydana gelen hasarlar yanlış malzeme seçimi,
uygun seçilmeyen ısıl işlem parametreleri veya uygunsuz geometri seçiminden
kaynaklandığı belirlenmiştir. Çalışmada Türkiye’de imalatı yapılan av
tüfeklerinde bulunan ve kritik öneme sahip kilit parçasında meydana gelen
kırılma hasarının nedeninin bulunması amaçlanmıştır. Bu amaçla malzeme olarak
piyasada halen kullanılmakta olan AISI 4140 ve AISI 4340 düşük alaşımlı
çelikleri ile AISI 1040 ve AISI 1050 çelikleri seçilmiş olup; bu malzemelere
uygun ısıl işlem uygulanarak mekanik özelliklerde iyileştirme amaçlanmıştır.
Çalışmada ayrıca ANSYS paket programı kullanarak gerilme analizleri
yapılmıştır. Çalışma sonunda en uygun malzemenin normalize; yağda sertleştirme
ve 500C’de temperleme işlemi uygulanmış AISI 4340 düşük alaşımlı çelik olduğu
belirlenmiştir. ANSYS analizleri incelendiğinde geometriden dolayı parçada
gerilme yığılma bölgeleri olduğu belirlenmiştir. Bunu engellemek için tasarımda
iyileştirmenin gerekliliği sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Av tüfeği, Hasar analizi, Isıl işlem

Kaynakça

• 1. Eryürek, B.1993.Hasar Analizi. Birsen Yayınevi, İstanbul,1-171.
• 2. Anonim, 2002.Failure Analysis and Prevention. ASM International, Volume 11,USA.
• 3. URL-1: http://www.efunda.com/materials/alloys/alloy_steels/show_alloy.cfm?ID=AISI_4340&show_prop=all&Page_Title=AISI%204340 (Erişim Tarihi: 08 Temmuz 2016).
• 4. Savaşkan, T,1992.Malzeme Bilgisi ve Muayenesi. Derya Kitapevi,Trabzon.
• 5. Hosford,F.,W.,1997.Mechanical Behaviour of Materials. Cambridge Univercity Pres.
• 6. Özmen, D,Kurt,M, Ekici,B, Kaynak,Y,(2009). Static,Dynamic And Fatigue Analysis of Semi-Automaticgun Locking Block. Engineering Failure Analysis,(16),2235-2244.
• 7. Varol, H. 2008. Av Ve Spor Tüfekleri İçin Kritik Parçaların Hasar Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 128s,Isparta.
• 8. Bayrakçeken, H., Taşgetiren, S., Aksoy, F., 2007. Failures of Single Cylinder Diesel Engines Crank Shafts. Engineering Failure Analysis, 14(4), 725–730.
• 9. Falah, A.H., Alfares, M.A., Elkholy, A.H., 2007. Failure Investigation of A Tie Rod End of An Automobile Steering System. Engineering Failure Analysis, 14(5), 895–902.
• 10. Sz, K., Urquiza, G., Garcia,C., Sierra, E., 2007. Failure Analysis of Steam Turbine Last Stage Blade Tenon and Shroud. Engineering Failure Analysis, 14(8), 1476–1487.
• 11. Das, C.R., Bhaduri, A.K., Ray, S.K., 2005. Fatigue Failure of A Filet Welded Nozzle Joint. Engineering Failure Analysis, 10(6), 667–674.
• 12. Doruk, İ.2010. Yivsiz Setsiz Av Ve Spor Tüfeklerinde Kaliteyi Artırmak Amacıyla Kritik Parçalarda İyileştirme Çalışmaları. Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• 13. Doruk İ, Varol, R, Topçu, M,(2010). Failure Analysis of the Semi-automatic Shotgun Locking Block. Scientific Research and Essays, (Vol. 5(20)), 3134-3140.
• 14. Mourad AHI, Alghafri MJ ,Abu Zeid , OA., Maiti, SK,(2005).Experimental Investitigation on Ductile Stable Crack Growth Emanating From Wire-Notch in AISIS 4340 Steel. Nuclear Engineering and Design,(235),637-647.
• 15. Puchi Cabrera, ES, Statia ., MH, Quinto. DT., Villalobos , G., Perez, EO, 82007). Fatigue Propertie of a SAE 4340 Steel Coated With TiCN by PAPVD. Int J Fatigue,(29),471-480.
• 16. Lawrence, L K, 1990. ANSYS Tutorial Release. SDC Publications, USA.
• 17. Yardım dosyaları. ANSYS Release 10.0. Swanson Analysis Systems, Houston.