Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Köklendirme Özellikleri Üzerine Optimum IBA Dozlarının Saptanması

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 592 - 598, 15.06.2020

Mehmet Necat İzgi

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.618519

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma; perlit köklendirme ortamında farklı
IBA dozlarının (kontrol, 1000, 1500, 2000,
2500, 3000, 3500, 4000, 4500, 5000 ve 5500 ppm) Lavanta, (Lavandula
angustifolia Mill.), yağ gülü (Rosa
damascena Mill.), kadıntuzluğu (Berberis thunbergii DC) ve biberiye (Rosmarinus
officinalis L.) bitkilerinin çelikle köklendirilmeleri üzerine etkisini belirlemek
amacıyla yürütülmüştür. Mardin Büyükşehir Belediyesi Fidanlığından 2018 yılında
anaç bitkilerden alınan çelikler, 11 farklı IBA dozunda 5’ er saniye maruz
bırakılarak perlitte, sera ortamında dikimleri yapılmıştır. Ortalama 75 gün
köklendirmeye bırakılan çeliklerde; kök sayısı, kök uzunluğu ve köklenme
oranları hesaplanmıştır. Çalışmada; IBA dozlarının kadıntuzluğu bitkisinde
köklenme oranları ve biberiye bitkisinde kök uzunlukları üzerine etkisi önemsiz, 4 farklı tıbbi bitki çelikleri üzerine etkileri istatistiksel
yönden önemli bulunmuştur. En yüksek kök sayısı lavanta bitkisinde 25.10
adet/bitki ile 4500 ppm, yağ gülü bitkisinde 24.86 adet/bitki ile 4000 ppm,  kadıntuzluğunda 15.95 adet/bitki ile 3000 ppm
ve biberiyede 33.31 adet/bitki ile 5000 ppm IBA dozu uygulamalarından elde
edilmiştir. Kök uzunluğu değerleri biberiye hariç olmak üzere lavantada 24.80
cm ile 4000 ppm, yağ gülünde 23.99 cm ile 3000 ppm ve kadıntuzluğu bitkisinde
13.75 cm ile 4000 ppm IBA dozlarında tespit edilmiştir.  En yüksek köklenme oranlarının lavantada 3500
ve 4000 ppm IBA dozlarında % 90.00, yağ gülünde 4500 ppm IBA dozunda  %76.67 ve biberiyede 5000 ve 5500 IBA
dozlarında %93.33 olduğu saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Perlit, IBA dozu, köklenme oranı, kök sayısı, kök uzunluğu

Kaynakça

• [1] Farooqi A.A., Sreeramu B.S. 2004. Cultivation of Medicinal and Aromatic Crops. Hyderabad: Universities Press (India) Private Limited.
• [2] Hartmann H.T., Kester D.E., Davies F.T., Geneve R.L. 1997. Plant Propagation: principles and practices. New Jersey: Prentice Hall, Inc.
• [3] Bekçi B., Dinçer D., Var M., Yahyaoğlu Z. 2010. Trabzon ve Yöresinde Doğal olarak Bulunan Bazı Meyveli Bitkilerin Yetiştirme Teknikleri ve Peyzaj Mimarlığında Değerlendirilmesi, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Cilt: IV, 1456-1466s.
• [4] İslam A,. 2005. Karayemiş Yetiştiriciliği ve Önemi. Ege Karadeniz Dergisi, Yıl:2, Sayı:4.
• [5] Yılmaz M,. 1992. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği, Çukurova Üniversitesi Basımevi, 151s., Adana.
• [6] Pizzatto M., Junior A.W., Luckman D., Pirola K., Cassol D.A., Sergio M.M. 2011. Effects of IBA concentration, collection time and cutting length on hibiscus cutting propagation. Revista Ceres, v.58, n.4, p.487-492, 2011., doi: 10.1590/S0034 737X2011000400013.
• [7] Pop T.I., Doru P., Bellini C. 2011. Auxin control in the formation of adventitious roots. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici, v.39, n.1, p.307-316., doi: 10.15835/nbha3916101.
• [8] Abu-Zahra T.R., Al-Shadaideh A.N., Abubaker S.M., Qrunfleh I.M. 2013 Influence of auxin concentrations on different ornamental plants rooting. International Journal of Botany, v.9, n.2, p.96-99., doi: 10.3923/ijb.2013.96.99.
• [9] Kulevnova S. 2011. Important medicinal and aromatic plants in South-East Europe in relation with their medicinal and other industrial utilization: Republic of Macedonia. Institute of Organic Chemistry with Centre of Phytochemistry, BAS. Sofia, Bulgaria.
• [10] Blythe E.K. 2012. Current options for using auxin solutions in cutting propagation. Acta Horticulture;1:341-343.
• [11] Boyer N.Z., Graves W.R. 2009. NAA is more effective than IBA for rooting stem cuttings of two Nyssa spp. J Environ Hortic.; 27(3):183-187.
• [12] Taleb R.A., Ahmad N.A. 2013. Influence of auxin concertation on different ornamental plants. International Journal of Botany;9(2):96-99.
• [13] Al-Sagri F., Alderson P.G. 1996. Effect of IBA, cutting type and rooting media on rooting of Rosa centifolia. Journal of Horticultural Science 71: 729-737.
• [14] Bhattacharya S.K., Balakrishna M. 1986. Standardization of propagation of Hibiscus rosa-sinensis L. from stem cutting. South Indian Hort. 34: 158-166.
• [15] Barzgar T.L. 2003. The effects of medium and different concentration of IBA on Ginkgo biloba cuttings. (In Persian) M. Sc. Thesis in Horticulture. Univ. of Tehran, 72p.
• [16] Hoque M.E. 2016. Effect of Indole Butyric Acid on Raising Plants from Stem Cuttings of Tea(Camellia sinensis L.) in The Nursery. The Agriculturists A Scientific Journal of Krishi Foundation 14(2):124-129 ISSN 2304-7321 (Online), ISSN 1729-5211 (Print).
• [17] Gudeva L.K., Trajkova F., Mihajlov L., Troicki J. 2017. Influence of Different Auxins on Rooting of Rosemary, Sage and Elderberry. Annual Research & Review in Biology. 12(5): 1-8; Article no.ARRB.33162. ISSN: 2347-565X, NLM ID: 101632869.
• [18] Saffari M., Saffari V.R. 2012. Effects of media and indole butyric acid (IBA) concentrations on hopbush (Dodoneae viscosa L.) cuttings in green house. Annals of Forest Research. Ann. For. Res. 55(1): 61-68, 2012.
• [19] Xian F.G., Xiling F., Dekui Z., Yan M. 2008. Effect of auxin treatments, cuttings collection date and initial characteristics on Paeonia ‘Yang Fei Chu Yu’ cutting propagation. Scientia Horticulturae, 119: 177-181.
• [20] Fragoso R.O., Stuepp C.A., Rickli H.C., Ribas K.C.Z., Koehler H.S. 2017. Maximum efficiency concentration of indole butyric acid in promoting the rooting of Japanese Flowering Cherry. Ciência Rural, Santa Maria, v.47: 01, e20150894. http://dx.doi.org/10.1590/0103-8478cr20150894. ISSNe 1678-4596.
• [21] Kaşka, N., Yılmaz, M., 1974. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği, Çukurova Üniversitesi Yayını, p:79.
• [22] Güneş T., Yalçın İ. 1990. Rosa (Rosa canina, Rosa hemisphaerica, Rosa heckeliana) Sürgün Çeliklerinde Kök Oluşumu ve Karbonhidrat İçeriği Üzerine Bir Araştırma, Çukurova Üniv. Fen - Edebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 13, p:41-52.
• [23] Güneş T. 1999. An Investigation on Rooting of Juglans regia L. Hardwood Cuttings, Tr. J. of Botany,23, p:367-372.
• [24] Kara N., Baydar H., Erbaş S. 2011. Farklı Çelik Alma Dönemleri ve IBA Dozlarının Bazı Tıbbi Bitkilerin Köklenmesi Üzerine Etkileri. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 28 (2):71-81.