TBDY-2018’deki Yerel Zemin Koşullarının Çelik Yapı Deprem Davranışına Etkisi Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 1125 - 1139, 17.09.2021

Fatma Ülker Peker , Ercan Işık

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.915996

Cited By: 3

Öz

Depremlerin, yapılar üzerindeki etkilerini azaltmak adına yapı-zemin-deprem etkileşiminin gerçekçi olarak ortaya konulabilmesi önemlidir. Bu çalışma kapsamında, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğinde yer alan beş farklı yerel zemin koşulu dikkate alınarak sekiz katlı örnek bir çelik yapı için yapısal analizler gerçekleştirilmiştir. Bu güncel yönetmelik ile birlikte bölgesel bazda kullanılan tasarım spektrumları yerini sahaya özgü spektrumlara bırakmıştır. Bu değişimin yapısal analizlere etkisini koymak adına, 24 Ocak 2020 Sivrice (Elazığ) (Mw=6.8) depremin en çok etkilediği iki yerleşim birimi olan Sivrice (Elazığ) ve Pütürge (Malatya) için elde edilen tasarım spektrumları kullanılarak, her iki yerleşim birimi için de yerel zemin koşulları için analizler ayrı ayrı gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ayrıca iki yerleşim biriminin de içerisinde yer aldığı Doğu Anadolu Bölgesinin depremselliği ve son deprem hakkında bilgiler verilmiştir. Bu çalışma sahaya özgü tasarım spektrumlarının ve yerel zemin koşullarının çelik yapılardaki etkisini ortaya koymak adına yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

TBDY_2018, sahaya özgü, spektrum, çelik, yerel zemin koşulları

Kaynakça

• Çetin K. Yunatçı A. 2007. Olasılıksal Sismik Tehlike Analizleriyle Tümleştirilmiş, Sahaya Özel Sismik Tepki ve Zemin Sıvılaşması Değerlendirmesi. Altıncı Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı, İstanbul, Türkiye.
• Cornell CA. 1968. Engineering seismic risk analysis. Bulletin of the Seismological Society of America, 58(5):1583-1606.
• McGuire RK 2004. Seismic hazard and risk analysis. Earthquake Engineering Research Institute.
• Işık E. Sağır Ç. Tozlu Z. Ustaoğlu ÜS. 2019. Determination of Urban Earthquake Risk for Kırşehir, Turkey. Earth Sciences Research Journal, 23(3):237-247.
• Karaşin İB. Işık E. Demirci A. Aydın MC. 2020. Coğrafi Konuma Özel Tasarım Spektrumlarının Betonarme Yapı Performansına Etkisi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 11(3):1319-1330.
• Işık E. Ekinci YL. Sayıl N. Büyüksaraç A. Aydın MC. 2021. Time-dependent Model for Earthquake Occurrence and Effects of Design Spectra on Structural Performance: a Case Study from the North Anatolian Fault Zone, Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences, 30(2):215-234.
• Akkar S. Kale Ö. Yakut A. Ceken, U. 2018. Ground-Motion Characterization for the Probabilistic Seismic Hazard Assessment in Turkey. Bulletin of Earthquake Engineering, 16(8):3439-3463.
• Akkar S. Eroğlu Azak T. Çan T. Çeken U. Demircioğlu MB. Duman T. ... & Zülfikar, Ö. 2014. Türkiye Sismik Tehlike Haritasının Güncellenmesi. AFAD, Proje No: UDAP-Ç-13-06.
• Özmen B. 2012. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritalarının Tarihsel Gelişimi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 55(1):43-55.
• Çeken U. Dalyan İ. Kılıç N. Köksal TS. Tekin BM. 2017. Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması. 4. In Proceedings of the International Earthquake Engineering and Seismology Conference, Bucharest, Romania.
• Işık E. Büyüksaraç A. Ekinci YL. Aydın MC. Harirchian E. 2020. The Effect of Site-Specific Design Spectrum on Earthquake-Building Parameters: A Case Study from the Marmara Region (NW Turkey). Applied Sciences, 10(20):7247.
• Borcherdt RD. Glassmoyer G. 1992. On the Characteristics of Local Geology and their Influence on Ground Motions Generated by the Loma Prieta Earthquake in the San Francisco Bay Region, California. Bulletin of the Seismological Society of America, 82(2):603-641.
• Calvi GM. 2018. Revisiting Design Earthquake Spectra. Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 47(13):2627-2643.
• Işık E. Kutanis M. Bal İE. 2016. Displacement of the Buildings According to Site-specific Earthquake Spectra. Periodica Polytechnica Civil Engineering, 60(1):37-43.
• Chávez-García FJ. Monsalve Jaramillo H. Gómez Cano M. Vila Ortega JJ. 2018. Vulnerability and Site Effects in Earthquake Disasters in Armenia (Colombia). I—Site Effects. Geosciences, 8(7):254.
• Strukar K. Sipos TK. Jelec M. Hadzima-Nyarko M. 2019. Efficient Damage Assessment For Selected Earthquake Records Based on Spectral Matching. Earthquake and Structures 17:271-282.
• Kutanis M. Ulutaş H. Işik E. 2018. PSHA of Van Province for Performance Assessment Using Spectrally Matched Strong Ground Motion Records. Journal of Earth System Science, 127(7):99.
• Işık E. Kutanis M. 2015. Determination of Local Site-Specific Spectra Using Probabilistic Seismic Hazard Analysis for Bitlis Province, Turkey. Earth Sciences Research Journal, 19(2):129-134.
• Bulut F. 2017. Doğu Anadolu Fayı boyunca Sismik ve A-sismik Tektonik Hareketler: Hazar Gölü Doğu’sunda Sismik Boşluk mu yoksa Krip mi?. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(1):257-263.
• Lei J. Zhao D. 2007. Teleseismic Evidence for a Break-off Subducting Slab under Eastern Turkey. Earth and Planetary Science Letters, 257(1-2):14-28.
• Nalbant SS. McCloskey J. Steacy S. Barka AA. 2002. Stress Accumulation and Increased Seismic Risk in Eastern Turkey. Earth and Planetary Science Letters, 195(3-4):291-298.
• Utkucu M. Durmuş H. Yalçın H. Budakoğlu E. Işık E. 2013. Coulomb Static Stress Changes before and after the 23 October 2011 Van, Eastern Turkey, Earthquake (M W= 7.1): Implications for the Earthquake Hazard Mitigation. Natural Hazards and Earth System Sciences, 13(7):1889-1902.
• Okay AI. Tüysüz O. 1999.Tethyan Sutures of Northern Turkey. The Mediterranean Basins: Tertiary Extension within the Alpine Orogen. Geol. Soc. Lond. 156:475–515.
• USGS. Porphyry Copper Assessment of the Tethys Region of Western and Southern Asia; Scientific Investigations Report 2010-5090-V; U.S. Geological Survey: Reston, VA, USA, 2010.
• Ekinci YL. Ertekin C. Yiğitbaş E. 2013. On the Effectiveness of Directional Derivative Based Filters on Gravity Anomalies for Source Edge Approximation: Synthetic Simulations and a case Study from the Aegean Graben System (Western Anatolia, Turkey). Journal of Geophysics and Engineering, 10(3):035005.
• Ekinci YL. Yiğitbaş E. 2015. Interpretation of Gravity Anomalies to Delineate Some Structural Features of Biga and Gelibolu Peninsulas, and their Surroundings (North-west Turkey). Geodinamica Acta, 27(4):300-319.
• Kalafat D. 1998. Anadolu’nun Tektonik Yapıların Deprem Makanizmaları Açısından İrdelenmesi. Deprem Araştırma Bülteni, 25(77):1-217.
• Utkucu M. Pınar A. Alptekin Ö. 2003. Uzak Alan P dalga Şekillerinin Sonlu-Fay Ters Çözümünden 22 Mayıs 1971 Bingöl Depremi Kırılma Sürecinin İncelenmesi. Yerbilimleri, 24(28):65-79.
• Arpat E. Şaroğlu F. 1972. Doğu Anadolu Fayı ile İlgili Bazı Gözlemler ve Düşünceler. MTA Dergisi, 78:33-39.
• Haktanırı T. Elcuman H. 2007. Bingöl İli ve Çevresinde Kaydedilmiş Yıllık Ekstrem Depremlerin İstatistiksel frekans Analizi ve Yörenin Depremselliği. Altıncı Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı, Türkiye.
• Aksoy E. Inceoz M. Koçyiğit A. 2007. Lake Hazar Basin: A Negative Flower Structure on the East Anatolian Fault System (EAFS), SE Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences, 16(3):319-338.
• Isik E. Aydin MC. Buyuksarac A. 2020. 24 January 2020 Sivrice (Elazığ) Earthquake Damages and Determination of Earthquake Parameters in the Region. Earthquakes and Structures, 19(2):145-156.
• AFAD, 2020, https://www.afad.gov.tr/basin-duyurusu---30-elazig-ve-malatyada-mudahale-ve-iyilestirme-calismalari-suruyor.(Accessed 02 February 2020).
• Duman TY. Emre Ö. 2013. The East Anatolian Fault: geometry, segmentation and jog characteristics. In A.H.F. Robertson, O. Parlak, & U.C. Ünlügenç (Eds.), Geological Development of Anatolia and the Easternmost Mediterranean Region, 372, 495–529. Geological Society, London, Special Publications.
• https://deprem.afad.gov.tr/tarihseldepremler. (Accessed 02 February 2020).
• http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri /tarihsel-depremler/(Accessed 02 February 2020).
• Köküm M. Özçelik F. 2020. A Case Study on Reassessment of Historical Earthquakes: 1789 Palu (Elazığ) Earthquake, Eastern Anatolia, Turkey. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 161:157-170.
• Sancar T. Akyuz HS. 2014. Paleoseismology of the Ilipinar Segment (Karliova, Bingol), The North Anatolian Fault Zone. Turkıye Jeolojı Bultenı-Geologıcal Bulletın of Turkey, 57(2):35-52.
• KOERİ,2020. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/24-ocak-sivrice-elazig-depremi-2/ (Accessed 02 February 2020).
• Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara, 2018.
• Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması, https://tdth.afad.gov.tr/ ,2018.
• Computer and Structures Inc. 2020: SAP 2000 V22.1.0 (Software), Berkeley, CA.
• Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik (RG no. 29614), Turkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara, 2016.