Farklı Düzeylerdeki Vermikompost Uygulamasının Atdişi Mısırın (Zea mays L. indentata) Verim ve Verim Karakterlerine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 4, 1324 - 1333, 31.12.2021

Muhammed Reşit Özel , Ayşe Gülgün Öktem

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.936420

Cited By: 3

Öz

Bu araştırma ile farklı düzeylerdeki vermikompost uygulamasının atdişi (Zea mays L. indentata) mısırda verim ve verim karakterlerine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrrürlü olarak ikinci ürün koşullarında 2017 yılında Şanlıurfa’da yürütülmüştür. Denemede bitkisel materyal olarak Famoso mısır çeşidi kullanılmıştır. Vermikompost (VK) dozları O (kontrol), 250 kg da-1 VK, 500 kg da-1 VK, 750 kg da-1 VK, 1000 kg da-1 VK, 1250 kg da-1 VK ve 1500 kg da-1 VK şeklinde oluşturulmuştur. Vermikompost dozları ekim öncesinde toprak yüzeyine serpilerek, karıştırılmıştır. Araştırma sonucunda, toprağa uygulanan farklı dozlardaki vermikompost uygulamalarının tepe püskülü çiçeklenme süresi ve sap kalınlığı hariç, bitki boyu, bitkide yaprak sayısı, bin tane ağırlığı, tane verimi, protein oranı, koçanda sıra sayısı ve tek koçan ağırlığı değerlerine etkisi istatistiki olarak önemli bulunmuştur. En yüksek tane verimi 750 kg da-1 vermikompost uygulamasından elde edilmiştir (1561 kg da -1).

Anahtar Kelimeler

At dişi mısır, tane verimi, Şanlıurfa, vermikompost

Destekleyen Kurum

Harran Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Birimi

Proje Numarası

K19160

Teşekkür

Bu çalışma, Doç. Dr. Ayşe Gülgün ÖKTEM danışmanlığında, Muhammed Reşit ÖZEL’in yüksek lisans çalışmasının bir bölümüdür.

Kaynakça

• [1] Anonymous 1, 2019. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC
• [2] Anonymous 2, 2019. https://www.nass.usda.gov/Data_and_Statistics/index.php
• [3] Aygün Y., Acar M. 2004, Organik gübreler ve önemi. Hasat Dergisi, 228: 68-72.
• [4] Demir H, Polat E, Sönmez İ, 2010. Ülkemiz için yeni bir organik gübre: solucan gübresi. Tarım Aktüel 14 : 54-60.
• [5] Maltaş A.Ş., Tavalı İ.E., Uz İ, Kaplan M. 2017. Kırmızı Baş Lahana (Brassica oleracea var. capitata f. rubra) Yetiştiriciliğinde Vermikompost Uygulaması. Mediterranean Agricultural Sciences, 30 : 155-161.
• [6] Alam M.N., Jahan M.S., Ali M.K., Ashraf M.A., Islam M.K. 2007. Effect of Vermicompost And Chemical Fertilizers On Growth, Yield And Yield Components Of Potato İn Barind Soils Of Bangladesh. Journal Of Application Science Research 3(12): 1879-1888.
• [7] Ali M., Griffiths A.J., Williams K.P., Jones D.L. 2007. Evaluating The Growth Charecteristics Of Lettuce İn Vermicompost And Green Waste Compost. European Journal of Soil Biology 43: 316-319.
• [8] Singh R., Sharma R.R., Kumar S., Gupta R.K., Patil R.T. 2008. Vermicompost Substitution İnfluences Growth, Physioligical Disorders, Fruit Yield And Quality Of Stawberry (Fragaria x ananassa Duch). Bioresource Technology 99: 8507-8511.
• [9] Rangarajan A, Leonard B, Jack A, 2008. Cabbage Transplant Production Using Organic Media on Farm. In: Proceedings of National Seminar on Sustainable Environment. N. Sukumaran (Ed). Bharathiar University, Coimbatore, India , 45-53.
• [10] Çıtak S., Sönmez S., Koçak F., Yasin S. 2011. Vermikompost Ve Ahır Gübresi Uygulamalarının Ispanak Bitkisinin Gelişimi Ve Toprak Verimliliği Üzerine Etkileri. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 28(1): 56-69 .
• [11] Ferreira M.E., Cruz M.C.P., Cruz M.C.P. 1992. Effects of Compost From Municipal Wastes Digested by Earthwarms on the Dry Matter Production of Maize and an Soilproperties, Cientifica Japoticabol, 20(1) : 217-226.
• [12] Jat R.S., Ahlawat I.P.S. 2006. Direct and Residual Effect Of Vermicompost, Biofertilizers Phophorus On Soil Nutrient Dynamics And Productivity Of Chickpea-Fodder Maize. Journal of Sustainable Agriculture 28 : 41-54.
• [13] Prasanna K., Halepyati A.S., Desai B.K., Pujari B.T. 2007. Effect of İntegrated Nutrient Management on The Productivity and Nutrient Uptake by Maize (Zea mays L.). Karnataka Journal of Agricultural Sciences 20(4) : 833-834.
• [14] Anonim, 2017. Şanlıurfa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü kayıtları, Şanlıurfa.
• [15] İdikut, L., Kara, S.N. 2013. Tane Ürünü İçin Yetiştirilen İkinci Ürün Mısır Çeşitlerinin Bazı Verim Öğeleri İle Tane Nişasta Oranlarının Belirlenmesi. KSÜ Doğa Bil. Derg., 16(1): 8-15.
• [16] Öktem A., Toprak A. 2013. Çukurova Koşullarında Bazı Atdişi Mısır (Zea mays L. indentata) Genotiplerinin Verim Ve Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. HR.Ü.Z.F. Derg., 2013, 17(4): 15-24.
• [17] Erdal Ş, Pamukçu M, Ekiz H, Soysal M, Savur O, Toros A, 2009. Bazı silajlık mısır çeşit adaylarının silajlık verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22: 75.81.
• [18] Üzen S, 2020. Şanlıurfa Koşullarında Bazı Atdişi Mısır (Zea mays L. indentata) Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisan Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 1-87
• [19] Bakış B., 2018. Mardin Ekolojik Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Tanelik Mısır (Zea mays L. indentata) Çeşitlerinin Verim ve Bazı Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi Siirt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Siirt,1- 87.
• [20] Demiray Y.G., Kılıç H. 2015. Bingöl Ekolojik Şartlarına Uygun Tane Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi. 11. Tarla Bitkileri Kongresi. Kongre kitabı, 255-258. 7-10 Eylül, Çanakkale.
• [21] Babaoğlu M., 2003. Farklı Kökenli Mısır (Zea mays L.) Genotiplerinin Çeşitli Agronomik ve Kalite karakterleri bakımından Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne. 1-108 s.
• [22] Şekeroğlu N., Dede Ö., Deveci M., Kara Ş.M. 2000. Melez Mısır Populasyonlarında Verim ve Verim Unsurları Arasındaki İlişkilerin Path Analizi İle Belirlenmesi. Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 2000 17 (1): 79-82.
• [23] Vartanlı S. 2006. Ankara Koşullarında Hibrit Mısır Çeşitlerinin Verim Ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış).
• [24] Yılmaz N., Han E. 2016. Giresun Ekolojik Koşullarında Bazı Mısır Çeşitlerinin Tane Verimi ve Verim Ögelerinin Belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3): 171-176.
• [25] Turgut İ, 1998. Bursa Koşullarında Bazı Melez Mısır (Zea mays indentata Sturt.) Çeşitlerinde Tane Verimi ve Bazı Verim Öğelerinin Korelasyonu ve Path Analizi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 14: 173-182.
• [26] Müftüoğlu N.M. 2016, Vermikompostun Ispanak Verimi ve Bazı Toprak Özellikleri Üzerine Etkisi. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi (COMU J. Agric.Fac.), 4: 1-5.
• [27] Özkan N, Dağlıoğlu M, Ünser E, Müftüoğlu NM, 2016. Vermikompostun ıspanak (Spinacia oleracea L.) verimi ve bazı toprak özellikleri üzerine etkisi. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (1): 1–5.
• [28] Öktem A.G., Öktem A., Yahlizade B. 2018. Mısır Bitkisinde (Zea mays L. indentata) Vermikompost Uygulamaları. Editör, Nurhan Keskin, Ivpe Yayınları, Karadağ, 355-367.
• [29] Oo A.N., Iwai C.B., Saenjan P. 2015. Soil Properties and Maize Growth in Saline and Non-Saline Soils Using Cassava-İndustrial Waste Compost and Vermicompost with or without Earthworm. Land Degradation and Development, 26: 300–310.
• [30] Ateş, 2016. Endojeik Toprak Solucanının Mısır Bitkisinde Besin Elementi Alımına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 1-57.
• [31] Özkan N, Müftüoğlu N.M. 2015. Farklı Dozlardaki Vermikompostun Marul Verimi ve Bazı Toprak Özellikleri Üzerine Etkisi. VII. Ulusal bahçe bitkileri kongresi, 25-28 Ağustos, Çanakkale. cilt II:121-124.
• [32] Durukan H., Saraç H., Demirbaş A. 2020. Farklı Dozlarda Vermikompost Uygulamasının Mısır Bitkisinin Verimine ve Besin Elementleri Alımına Etkisi. Ziraat Fakültesi Dergisi, Türkiye 13. Ulusal, I. Uluslararası Tarla Bitkileri Kongresi Özel Sayısı: 45-51.
• [33] Köksal SB, Aksu G, Altay, 2017. Vermikompostun Bazı Toprak Özellikleri ve Pazı Bitkisinde Verim Üzerine Etkisi. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (2): 123–128.
• [34] Peyvast G.H., Olfati J.A., Madeni S., Forghani A. 2007. Effect of Vermicompost on the Growth and Yield of Spinach (Spinacia oleracea L.). Journal of Food, Agriculture & Environment 6 : 132-135.
• [35] Taş T. 2020. Şanlıurfa Koşullarında Bazı Atdişi Hibrit Mısır (Zea mays indentata Sturt) Çeşitlerinin Tane Özellikleri İle Tane Verimi Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Journal of Agricultural Sciences, 4 :222-233.
• [36] Aygün İ. 2012. Mısırda Aynı Genetik Tabandan Gelen Tek Melez, Üçlü Melez Ve Çift Melezlerde Tane Verim Ve Bazı Agronomik Özelliklerin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Konya , 1-182.
• [37] Kuşvuran A., Nazlı R.İ. 2014. Orta Kızılırmak Havzası Ekolojik Koşullarında Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Tane Mısır Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Tarım Bilimleri Dergisi. 24 (3) : 233-240.
• [38] Küçükyumuk Z., Gültekin M., Erdal İ. 2014. Vermikompost ve Mikorizanın Biber Bitkisinin Gelişimi ile Mineral Beslenmesi Üzerine Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 9 (1): 51-58.
• [39] Tavalı İ.E., Uz İ.,Orman Ş. 2014. Vermikompost ve Tavuk Gübresinin Yazlık Kabağın (Cucurbita pepo L. cv. Sakız) Verim ve Kalitesi İle Toprağın Bazı Kimyasal Özellikleri Üzerine Etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2): 119-124.
• [40] Kalkan M, 2008. Farklı Mısır Olum Grupları ve Hasat Tarihlerinde Verim, Verim Öğeleri İle Besin Değerleri ve Aflatoksin Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya1-88.
• [41] Koca Y.O. 2009. Aydın Bölgesinde, Birinci ve İkinci Ürün Mısırda (Zea mays l.) Verim, Verim Öğeleri, Fizyolojik ve Diğer Bazı Özellikler Arasındaki Farklılıklar. Doktora Tezi Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın, 1-135.
• [42] Atiyeh R.M., Edward C.A., Arancon N.Q., Metzger J.D. 2002. The Influence of Humic Acids Derived From Earthworm-Processed Organic Wastes on Plant Growth, Bioresource Technology, 84 :(1) 7–14.
• [43] Tomati V., Grappelli A., Galli E. 1988. The Hormone Like Effect of Earthworm Casts on Plant Growth. Biology and Fertility of Soils, 5: 288–294.
• [44] Ashoka P., Anand S.R., Mudalagiriyappa P., Smitha R. 2009. Effect of Macro and Micronutrients with Organics on Growth, Quality, Yield and Economics of Baby Corn (Zea mays L.) in Tungabhadra Command Area. Crop Research (Hisar Journal) 37 : 15-18.
• [45] Büyükfiliz F. 2016. Vermikompost Gübrelemesinin Ayçiçeği (helianthus annus L.) Bitkisinin Verim ve Bazı kalite Parametreleri Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ, 1-62.