Sağlık Kurumlarına Müracaat Eden Hasta Bireylerin Hak ve Sorumluluk Bilgi Düzeyi Ölçeği’nin Geliştirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 621 - 630, 31.12.2019

Rıfat Bilgin , Hülya Diğer

Öz

Bu çalışmada sağlık kurumlarına müracaat eden hasta
bireylerin hakları ile sorumlulukları konusundaki bilgi düzeylerini geçerli ve
güvenilir bir şekilde ölçen bir “Sağlık Kurumlarına Müracaat Eden Hasta
Bireylerin Hak ve Sorumluluk Bilgi Düzeyi Ölçeği” geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Geliştirilen bu ölçek sağlık kurumlarından hizmet alan hastaların hasta hak ve
sorumluluklarına yönelik bilgi düzeyini ve tutumlarını belirlemeyi
amaçlamaktadır. Ölçek iki boyutlu likert tipi bir bilgi düzeyi ölçeğidir.
Ölçeğin ön uygulama formu Tokat ilinde bulunan bir hastaneden hizmet alan 247
hastaya uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğine ilişkin olarak yapılan faktör
analizi sonucunda 18 maddenin yer aldığı birinci kısımda bulunan hasta hakları
konusundaki faktör yükü değerlerinin ,74 ile ,54 arasında değiştiği, 6 maddenin
yer aldığı ikinci kısımda bulunan ve hasta sorumlulukları konusundaki faktör
yükü değerleri ise ,82 ile ,68 arasında değişmektedir. Hem hasta hakları hem
hasta sorumluklarını içeren tutum ölçmeye yönelik faktörlerin toplam varyansın
%50’sini açıkladığı görülmüştür. Ölçeğin güvenirliğine ilişkin güvenirlik
katsayısı ,93 bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Hasta, Hastalık, Hasta Hakları

Kaynakça

• Aydemir, İ. & Işıkhan, V. (2012). “Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Hastanelerde Hasta Hakları Uygulamalarının Değerlendirilmesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (2), 67-86.
• Bolsoy, N. & Sevil, Ü. (2006). “Sağlık-Hastalık ve Kültür Etkileşimi”, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9 (3), 78-87.
• Canpolat, S. (2002). Hasta Hakları ve Etik, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi.
• Costello, A.B., Osborne, J. W. (2005). “Best Practices In Exploratory Factor Analysis: Four Recommendations For Getting The Most From Your Analysis”, Practical Assessment Research & Evaluation, 10 (7), 1-9.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem; Cemalcılar, Zeynep. (2014) Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş, İstanbul: Evrim Yayınları.Sağlık Bakanlığı, (1998). “Hasta Hakları Yönetmeliği”, Resmi Gazete, 01.08.1998, Sayı: 23420.
• Kocaman, N. Özkan, M. Armay, Z. & Özkan, S. (2007). “Hastalık Algısı Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 271-280.
• Özdamar, K. (2015). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi. Ankara: Nisan Kitapevi.
• Yıldırım, İ. & Kızmaz, Z. (2018). “Ortaöğretim Öğrencilerine Yönelik Aile İçi Şiddet Ölçeği: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”, Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 10 (3), 1135-1153.
• Yılmaz Karabulutlu, E. & Okanlı, A. (2011). “Hemodiyaliz Hastalarında Hastalık Algısının Değerlendirilmesi”, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14 (4), 25-31.