TÜRK VE İRAN HALILARININ MORTON FELDMAN’IN ESERLERİNE ETKİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 87 - 99, 15.04.2022

Mehmet Fatih Turan , Akın Araboğlu

https://doi.org/10.47956/bmsd.1085307

Öz

Bu çalışmada, 20. yüzyıl Amerikalı New York okulu bestecisi Morton Feldman’ın, besteci Bunita Marcus ile Türkiye ve İran’da yapmış oldukları geziler sonrası aldıkları kilim ve halıların Feldman’ın müzikal görüşlerinde ve notasyon biçimlerinde yapmış olduğu yenilikler incelenmiştir.
Morton Feldman, müzik literatürüne pek çok yeni fikir ve yeni notasyon tekniği kazandırmıştır. Bu kazandırmış olduğu yeniliklerin kaynaklarından birinin de Türk ve İran halıları ile bağıntısının gün yüzüne çıkartılması, Feldman’ın müziğine ve nota diline getirdiği yeniliklerin irdelenmesi ile bu araştırmanın pek çok müzisyene yol gösterici olması amaçlanmıştır.
Morton Feldman, Türkiye ve İran gezilerinde almış olduğu kilim ve halılardaki simetrik ve asimetrik desenlerden etkilenip, daha sonra “Spring of Chosroes”, “Why Patterns?”, “Patterns in a Chromatic Field”, “Crippled Symmetry” adlı eserleri bestelemiş ve müzik literatürüne yeni bir besteleme tekniği kazandırmıştır.
Bu araştırma, Morton Feldman’ın adı geçen eserlerinin daha kolay anlaşılmasını, eserlerinin daha geniş müzisyen kitlelerce icra edilmesinin teşvikini sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Feldman, halı, notasyon, simetri, desen

Kaynakça

• Amir Ahmad JAVADI, M. F. (2020). A Study on the Rug Patterns and Morton Feldman’s Approach. Faculty of Design, Kyushu University.
• ANVARI, S. (2014). Composing Music Based on Carpet. Royal Conservatoire in The Hague, 49-58. FRIEDMAN, B. (2017). Sekizinci Caddeye Selamlar. Lemis Yayın.
• HALL, T. (2007). Notational Image, Transformation and the Gridin the Late Music of Morton Feldm.
• MARCUS, B. (2010). The Square Knot - A Memoir.
• ROCKWELL, J. (tarih yok). Morton Feldman (and Crippled Symmetry). Cnvill: https://www.cnvill.net/mfrockwl.htm adresinden alındı
• ULMAN, E. (2010). On Patterns in a Chromatic Field. University of California San Diego.
• WILHOITE, M. (2004). Coptic symmetry and conceptual continuation in Morton Feldman's for John Cage. Florida State University.