Öz
Yazımız bir varlık analizidir. Analizimiz, Farabi’nin ‘el-mevcud’ ve ‘vücud’ terimleri
ile ‘lafzun müşterek’ terimini kapsamaktadır. Varlıkta ortaklık meselesi, müştereklikle/
ortaklıkla sıfatlanmış varlık (el-mevcud) meselesidir. O nedenle makalemizin birinci
kısmında, Farabi düşüncesindeki ‘varlığın müşterek sıfatı’ belirlenmektedir. Sıfat dilde
‘birçok’ anlamına gelmekte ve eklendiği kavrama bu anlamları kazandırmaktadır.
Dilde iki türlü ortaklık söz konusudur. Birincisi lafızda ortaklık ikincisi anlamda ortaklık.
Farabi düşüncesinde bunlar, müştereklik (mutavâtı’lık, muşekkeklik, musevakalık)
ve müteradiflik meseleleridir. Yazımızın ikinci kısmında ortaklığın mahiyeti analiz
edilmektedir. Onun mahiyeti ya ortaklık, ya birlik, ya süreklilik, ya eşitliktir. Mahiyet
analizinde ‘Şey’, ‘Kategoriler (cevher-araz)’, ‘Zât’ ve ‘Bir’ kavramları örnek olarak alınmaktadır.
‘Şey’, ‘Cevher-Araz’ ve ‘Zât’ kavramları için Farabi’nin Kitabu’l-Hurûf’u, ‘Bir’
kavramı için Kitabu’l-Vâhid ve’l-vahde’si kullanılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Al-Farabi, Al-Hurûf, edited by Muhsin Mehdi, Beyrut 1970.
- Ali Yasin, Cafer, el-Farabi fi hududihi ve rüsumihi, Alemü’l-kütüb, Beyrut 1405/1985, s.646.
- Cihami, Cirar, Mevsûatu müstalahâti’l-Kindi ve’l-Farabi, Mektebetü Lübnan, Beyrut 2002, I, 190.
- Farabi, Kitabu’l-Hurûf, çev. Ömer Türker, Litera Yayıncılık, İstanbul 2008.
- Farabi, Kitabu’l-vâhid ve’l-vahde, Neşr.Muhsin Mehdi, Casablanca 1989.
- Görkaş, İrfan, Farabi Metafiziğinde Varlık (el-Mevcud) ve Eklentileri, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi BOZİFDER, 2017, 11, 67-90. http://dergipark.gov.tr/bozifder/issue/29949/310679
- Kılıç, Cevdet, “Farabi Bir ve Birlik”, Çev. Cevdet Kılıç, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13/2 (2008), ss.441–466.
- Macit, Muhittin, İbn Sinâ’da Metafizik ve Meşşâî Gelenek, Litera Yayıncılık, İstanbul 2012, s.99 vd.
- Şahin, Hatice, “Türkçede Ön Ek”, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bursa 2006/1, Yıl 7, Sayı 10.
- Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, 1993, s.923
- Vural, Mehmet, İslam Felsefesi Sözlüğü, Elis, Ankara 2011.
Öz
Kaynakça
- Al-Farabi, Al-Hurûf, edited by Muhsin Mehdi, Beyrut 1970.
- Ali Yasin, Cafer, el-Farabi fi hududihi ve rüsumihi, Alemü’l-kütüb, Beyrut 1405/1985, s.646.
- Cihami, Cirar, Mevsûatu müstalahâti’l-Kindi ve’l-Farabi, Mektebetü Lübnan, Beyrut 2002, I, 190.
- Farabi, Kitabu’l-Hurûf, çev. Ömer Türker, Litera Yayıncılık, İstanbul 2008.
- Farabi, Kitabu’l-vâhid ve’l-vahde, Neşr.Muhsin Mehdi, Casablanca 1989.
- Görkaş, İrfan, Farabi Metafiziğinde Varlık (el-Mevcud) ve Eklentileri, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi BOZİFDER, 2017, 11, 67-90. http://dergipark.gov.tr/bozifder/issue/29949/310679
- Kılıç, Cevdet, “Farabi Bir ve Birlik”, Çev. Cevdet Kılıç, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13/2 (2008), ss.441–466.
- Macit, Muhittin, İbn Sinâ’da Metafizik ve Meşşâî Gelenek, Litera Yayıncılık, İstanbul 2012, s.99 vd.
- Şahin, Hatice, “Türkçede Ön Ek”, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bursa 2006/1, Yıl 7, Sayı 10.
- Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, 1993, s.923
- Vural, Mehmet, İslam Felsefesi Sözlüğü, Elis, Ankara 2011.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Kasım 2017 |
| Kabul Tarihi | 9 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 6 Sayı: 2 |
