BAŞARISIZ TEDAVİNİN OLASI SORUMLUSU: P GLİKOPROTEİNLER Reason for the Ineffective Treatment: P Glycoproteins

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 3, 81 - 88, 10.09.2017

Serap Ünübol Aypak , Aslıhan İnci

Öz

ÖZET

P glikoprotein (P-gp) birçok ilaca karşı geliştirilen dirençten sorumlu MDR1 geninin ürünü olan

bir efluks pompasıdır. Karaciğer, böbrek, ince bağırsak, kolon, beyin, kalp, periferal sinirler, plasenta,

adrenal bezler ve testis gibi birçok dokudan izole edilmiştir. Kan-beyin ve kan-testis bariyeri

gibi kan-doku bariyerlerinde, ince bağırsak, santral sinir sistemi, karaciğer ve böbrek gibi ilaç

emilimi, dağılımı ve atılımında rol oynayan dokularda yüksek oranda bulunmakta olup ilaçların

farmakokinetiğinde-toksikokinetiğinde kritik bir rol oynamaktadır. P-gp’in substratları olarak antimikrobiyaller,

antineoplastikler, immünsupresanlar, HIV proteaz inhibitörleri, kardiyovasküler

sistem ilaçları sayılabilir. P-gp’ler özellikle bazı kanser türlerinde görülen çoklu ilaç direncine sebep

olmakta ve tedavi başarısızlıkla sonuçlanmaktadır. Bu derlemede P-gp’in yapısı, işlevi, sentezlenmesini

etkileyen faktörler ve inhibitörleri özetlenmiştir. P-gp’in yapısı ve işlevinin anlaşılması

bu ilaçlarla tedavi edilecek hastaların tedavi yaklaşımının planlanmasında faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler: P-gp; MDR1; P-gp inhibitörleri

ABSTRACT

P glycoprotein (P-gp) is an efflux pomp that is production of MDR1 gene, responsible for

resistance against lots of drug. P-gp is isolated from many tissues such as liver, kidney, small

intestine, colon, brain, heart, peripheral nervous system, placenta, adrenal glands and testis.

P-gp occurs highly on small intestine, central nervous system, liver, kidney, blood-tissue

barriers and it plays a critical role in pharmacokinetics and toxicokinetics. Antimicrobials,

antineoplastics, immunosuppressants, HIV protease inhibitors, cardiovascular system drugs are

accepted as P-gp substrates. P-gp’s cause multiple drug resistance, especially in some types

of cancer, and treatment fails. Structure of P-gp, its function, its inhibitors and factors which

affects its synthesis are summarized in this review. Disclosing structure of P-gp and its function

can be useful for planning treatment of the patients to be treated with these drugs.

Keywords: P-gp; MDR1; P-gp inhibitors

Anahtar Kelimeler

BAŞARISIZ TEDAVİNİN OLASI SORUMLUSU: P GLİKOPROTEİNLER Reason for the Ineffective Treatment: P Glycoproteins

Kaynakça

• 1. Juliano RL, Ling V. A surface glycoprotein modulating drug permeability in Chinese hamster ovary cell mutants. Biochim Biophys Acta. 1976;455(1):152-162. 2. Fromm MF. The influence of MDR1 polymorphisms on P-glycoprotein expression and function in humans. Adv Drug Deliv Rev. 2002;54(10):1295-1310. 3. Huls M, Russel FG, Masereeuw R. The role of ATP binding cassette transporters in tissue defense and organ regeneration. J Pharmacol Exp Ther. 2009;328(1):3-9. 4. Çetin G, Traş B. İlaç Davranışında P-glikoprotein'in Rolü. Turkiye Klinikleri J Vet Sci. 2011;2(3):196-204. 5. Kaplan YC, Gelal A. Farmakokinetik ve Toksikokinetikte P-Glikoprotein'in Rolü. Turkiye Klinikleri J Surg Med Sci. 2006;2(46):33-8. 6. Kara PZ, Öztürk N, Öztürk D, Okyar A. ABC Taşıyıcı Proteinleri: Sirkadiyan Ritimler ve Cinsiyete Bağlı Farklılıkları. MÜSBED. 2013;3(1):1-13. 7. Padowski JM, Pollack GM. Pharmacokinetic and pharmacodynamic implications of P-glycoprotein modulation. Methods Mol Biol. 2010;596:359-384. 8. Schinkel AH, Jonker JW. Mammalian drug efflux transporters of the ATP binding cassette (ABC) family. Adv Drug Deliv Rev. 2003;55(1):3-29. 9. Klaassen CD, Aleksunes LM. Xenobiotic, bile acid, and cholesterol transporters: function and regulation. Pharmacol Rev. 2010;62(1):1- 96.