ALZHEİMER VE VASKÜLER DEMANSLI HASTALARDA LİPİD PROFİLİ İLE YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ The Evaluation Of Fat Soluble Vitamins and Lipids Among Patients With Alzheimer and Vascular Dementia

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 4, 102 - 110, 15.12.2020

Recep Baydemir , Murat Gültekin Emel Köseoğlu Rahmi Köseoğlu Recep Saraymen

Öz

ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, Alzheimer Demans (AD) ve Vasküler demans (VaD)’lı hastalarda serum lipid düzeyleri
ile yağda eriyen vitamin düzeylerinin demans ile ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya uluslarası kriterlere göre tanıları konulmuş 60 AD, 52 VaD hastası ile 61 kontrol
vakası alındı. Serum lipid profilleri ve yağda eriyen vitamin düzeyleri (D, K) çalışıldı.
Bulgular: Serum D vitamini değerleri AD ve VaD hasta gruplarında, kontrol grubuna göre daha düşük bulundu.
Vitamin K açısından ise anlamlı bir fark görülmedi. Grupların lipid profilleri incelendiğinde total kolesterol(
TK) değerlerinin, her iki hasta grubunda kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu saptandı. Kontrol grubunda,
TK ile D vitamini arasında negatif bir ilişki gözlendi. Hasta gruplarında D vitamini ile ve tüm gruplarda
K vitamini ile lipidler arasında bir ilişki bulunmadı. Yüksek dansiteli lipoprotein (HDL), trigliserid (TG) ve düşük
dansiteli lipoprotein (LDL) değerleri açısından hasta grupları ve kontrol grubu arasında fark bulunmadı.
Sonuç: Vitamin D düşüklüğü ile TK yüksekliği AD ve VaD hastalığı ile birliktelik göstermektedir. Bu iki demans
tipi arasında bu parametreler açısından bir fark saptanmamıştır. Sağlıklı kontrol vakalarında vitamin D ile TK
arasında saptanan ters ilişki demans hastalarında gözlenmemiştir. Verilerimiz; demans hastalarında, vitamin
D ve TK ilişkisinin daha ayrıntılı incelenmesinin gerektiğini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler: Alzheimer; Vasküler Demans; Vitamin D; K; Lipidler
ABSTRACT
Objective: The aim of this study is to determine whether serum lipid levels and fat soluble vitamin levels of
the patients who suffer from Alzheimer’s Dementia (AD) and Vascular Dementia (VaD) is different from the
healthy control group and to examine the relation of these parameters with dementia.
Material and Methods: Sixty AD patients and 52 VaD patients who were diagnosed according to international
criteria and 61 control cases whose ages and sexes were compatible in general were taken to the study.
Serum lipid profiles and fat soluble vitamin levels (vitamin D and vitamin K) were studied.
Results: Serum vitamin D values at the AD and VaD patient groups was found significantly lower than the
control group (p = 0.001). No significant difference was determined with vitamin K values. When the lipid
profiles of the groups were analyzed, total cholesterol values were determined significantly higher at the
two patient groups than the control group (p = 0.001). Moreover, a significantly negative relationship between
total cholesterol and vitamin D was observed at the control group (p < 0.005). No relationship in patient
groups for vitamin D and in all groups for vitamin K was found. No difference between the patient groups
and control groups in terms of high density lipoprotein, triglyceride and low density lipoprotein values was
found.
Conclusion: This study is showed that Vitamin D deficiency and high total cholesterol are associated with AD
and VaD disease. There is no difference between these two dementia types in terms of these parameters.
Moreover, the inverse relation determined between vitamin D and total cholesterol at healthy control cases
is not observed at the dementia patients. All these suggests that a detailed analysis of the relation between
vitamin D and total cholesterol and dementia will be useful.
Keywords: Alzheimer; Vascular Dementia; Vitamin D; K; Lipids.

Anahtar Kelimeler

ALZHEİMER VE VASKÜLER DEMANSLI HASTALARDA, LİPİD PROFİLİ İLE YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLERİN, DEĞERLENDİRİLMESİ

Kaynakça

• 1. Shobab LA, Hsiung GY, Feldman HH. Cholesterol in Alzheimer's disease. Lancet Neurol. 2005 Dec;4(12):841-52. doi: 10.1016/S1474-4422(05)70248-9.
• 2. Grimm MO, Mett J, Hartmann T. The Impact of Vitamin E and Other Fat-Soluble Vitamins on Alzheimer s Disease. Int J Mol Sci. 2016 Oct 26;17(11):1785. doi: 10.3390/ijms17111785.
• 3. Rocca WA, Hofman A, Brayne C, Breteler MM, Clarke M, Copeland JR, et al. The prevalence of vascular dementia in Europe: facts and fragments from 1980-1990 studies. EURODEM-Prevalence Research Group. Ann Neurol. 1991 Dec;30(6):817-24. doi: 10.1002/ana.410300611.
• 4. Venkat P, Chopp M, Chen J. Models and mechanisms of vascular dementia. Exp Neurol. 2015 Oct;272:97-108. doi: 10.1016/j.expneurol.2015.05.006. Epub 2015 May 15. 10.1212/WNL.0b013e31826c197f.
• 5. Balion C, Griffith LE, Strifler L, Henderson M, Patterson C, Heckman G, et al . Vitamin D, cognition, and dementia: a systematic review and meta-analysis. Neurology. 2012 Sep 25;79(13):1397-405. doi: 10.1212/WNL.0b013e31826c197f.
• 6. Cankurtaran M, Yavuz BB, Halil M, Dagli N, Cankurtaran ES, Ariogul S. Are serum lipid and lipoprotein levels related to dementia? Arch Gerontol Geriatr. 2005 Jul-Aug;41(1):31-9. doi: 10.1016/j.archger.2004.10.008. Epub 2004 Dec 25.
• 7. Solfrizzi V, Panza F, D'Introno A, Colacicco AM, Capurso C, Basile AM, et al. Lipoprotein(a), apolipoprotein E genotype, and risk of Alzheimer's disease. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2002 Jun;72(6):732-6. doi: 10.1136/jnnp.72.6.732
• 8. Suryadevara V, Storey SG, Aronow WS, Ahn C. Association of abnormal serum lipids in elderly persons with atherosclerotic vascular disease and dementia, atherosclerotic vascular disease without dementia, dementia without atherosclerotic vascular disease, and no dementia or atherosclerotic vascular disease. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2003 Sep;58(9):M859-61. doi: 10.1093/gerona/58.9.m859.
• 9. Raygani AV, Rahimi Z, Kharazi H, Tavilani H, Pourmotabbed T. Association between apolipoprotein E polymorphism and serum lipid and apolipoprotein levels with Alzheimer's disease. Neurosci Lett. 2006 Nov 6;408(1):68-72. doi: 10.1016/j.neulet.2006.08.048
• 10. Afzal S, Bojesen SE, Nordestgaard BG. Reduced 25-hydroxyvitamin D and risk of Alzheimer's disease and vascular dementia. Alzheimers Dement. 2014 May;10(3):296-302. doi: 10.1016/j.jalz.2013.05.1765