Psikodinamik Temelli Bütüncül Çift Terapisi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 15, 55 - 73, 31.01.2025

Şanver Yerebakan

https://doi.org/10.56955/bpd.1570768

Öz

Bireylerin yaşadıkları ruhsal problemleri, kişisel süreçler olmaktan çıkarıp bir ilişki sistemi içerisinde değerlendirmeye odaklanan aile terapilerinin, 1950’li yıllarda ortaya çıktığı görülmektedir. Zaman içerisinde farklı aile terapisi kuramla- rının yanında, eşler arasındaki ilişki problemlerine odaklanan daha özelleşmiş bir alan olarak çift terapisi yaklaşımları gelişmeye başlamıştır. Günümüzde, insanların psikoterapi desteğine en çok ihtiyaç duyduğu konuların başında yakın ilişki problemleri gelmektedir. Yakın ilişki problemleri ile ilgili yürütülen psikoterapi çalışmalarının önemli bir kısmının da çift terapisi uygulamaları şeklinde sürdürüldüğü görülmektedir. Psikodinamik temelli bütüncül çift terapisi yaklaşımı, farklı kuramların (psikodinamik terapiler, sistemik çift terapisi, duygu odaklı çift terapisi, imago çift terapisi, bilişsel davranışçı çift terapisi) teorik bilgisini ve terapi sürecindeki uygulamalarını, çok sistemli bir perspektifte bütünleştir- meye odaklanan bir girişim olarak görülebilir. Bu çalışmada literatür taraması yapılmış, farklı çift terapisi kuramları çok sistemli ve döngüsel bir yapı içerisinde bir araya getirilmiş, diyagram halinde ortaya konmuştur. Bu çalışmanın, çiftlerin yakın ilişki problemlerini değerlendirme, terapi süreci planlama, müdahale alanlarının belirleme, ilişkisel değişimi ve dönüşümü sağlama konusunda çift terapisi uygulayıcılarına katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

çift terapisi, bütüncül çift terapisi, psikodinamik çift terapisi

Psychodynamically Based Integrative Couple Therapy

Öz

It is seen that family therapies, which focus on evaluating the psychological problems experienced by individuals within a relationship system rather than personal processes, emerged in the 1950s. Over time, in addition to different family therapy theories, couple therapy approaches began to develop as a more specialized field focusing on relationship problems between spouses. Today, intimate relationship problems are one of the most common issues that people need psychotherapy support for. It is seen that a significant part of the psychotherapy studies on intimate relationship problems are carried out in the form of couple therapy practices. The psychodynamic-based integrative couple therapy approach can be seen as an attempt to integrate the theoretical knowledge of different theories (psychodynamic therapies, systemic couple therapy, emotion focused couple therapy, imago couple therapy, cognitive behavioral couple therapy) and their applications in the therapy process in a multi-systemic perspective. In this study, a literature review was conducted and different couple therapy theories were brought together in a multi-systemic and cyclical structure and presented in diagram form. It is thought that this study will contribute to couple therapy practitioners in assessing couples’ intimate relationship problems, planning the therapy process, identifying intervention areas, and ensuring relational change and transformation.

Anahtar Kelimeler

couple therapy, psychodynamic couple therapy, ıntegrative couple therapy

Kaynakça

• Anlı İ. (2005). Kendilik Psikolojisine Göre Narsisistik ve Sınır Kişilik Bozukluğu. (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Beck, A. T., Rush A. C., Shaw B. F. ve Emery G. (1979). Cognitive Therapy of Depression. New York: Guildford Press.
• Corey, G. (2008). Psikolojik Danışma, Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları (T. Ergene, Çev.). İstanbul: Mentis Yayıncılık.
• Dattilio, F. (2012) Bilişsel Davranışçı Çift ve Aile Terapisi (M. Benveniste, S. Kızıltaş, P. Turanlı, Çev.). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Erten, Y. (2004). Heinz Kohut’un izini sürmek. Y.Erten, N. Mitrani ve M. Tanık (Ed). Psikanalizi Öteki Yüzü: Heinz Kohut kitabı içinde (s. 9-45) içinde. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Erten, E. (2011). “Psikodinamik psikoterapi”, A. A. Köşkdere (Ed.), Psikanalitik Psikoterapiler kitabı içinde (s. 25-32). Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları.
• Evans, K. R. ve Gilbert M. C. (2012). Bütüncül Psikoterapiye Giriş (E. Tilki, Çev.). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Freud, S. (2000). Ruh Çözümlemesinin Tarihi (E. Kapkın, T. Kapkın Çev.). İstanbul: Payel Yayınevi.
• Freud, S. (2011). Haz ilkesinin Ötesinde, Ben ve İd (A. Babaoğlu Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Goldfried, M. R. (1995). Toward a common language for case formulation. Journal for Psychotherapy Integration, 5(3), 221-4.
• Greenberg L. S., Malberg N. T. &Tompkins M.A. (2020). Psikodinamik Bilişsel Davranışçı ve Duygu Odaklı Psikoterapide Duygularla Çalışmak (M. F. Ateş, Çev.). İstanbul: Psikoterapi enstitüsü yayınları.
• Greenberg L. S. (2015). Duygu Odaklı Terapi: Danışanlara Duygu Koçluğu Yapma (S. Balcı Çelik, Çev.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Greenberg L. S. ve Johnson S. M. (2014). Duygu Odaklı Çift Terapisi (M. Cingi Külük, Çev.). Ankara: Ck Yayınevi.
• Greenberg L. S. ve Warwar S. (2012). Duygu Odaklı Çift Terapisi Atölye Çalışmaları (M. Arık, Çev.), İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Greenberg, L. S. (2004). Emotion-focused therapy. Clinical Psychology and Psychotherapy, 11(1), 3–16.
• Gottlieb. M.R (2015). Klasik psikanaliz, geçmiş ve günümüz (Ö. Gelbal, Çev.). G.O. Gabbard, B. E. Litowits ve P. Williams (Eds.), Psikanaliz Temel Kitabı İçinde (S.3-37). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
• Güven, N. (2017). İmago Yaklaşımına Dayalı Grupla Psikolojik Danışma Uygulamasının Çiftlerin Doyumuna ve Uyumuna Etkisi. Yayınlanmış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hendrix, H. ve Hunt, H. L. (2007). Hakkettiğiniz Aşkı Yaşayın (Z. Dinçerler, Çev.). İstabul: Sistem Yayıncılık.
• Hendrix, H. ve Hannah, M. T.(2013). Case Studies In Couples Therapy: Theory-Based Approaches, Imago Relatinship Therapy, (pp.205-216). Routledge.
• Hunt H.L ve Hendrix, H. (1997). Giving the Love That Heals : A Guide for Parents. New York: Pocket Books. İkizoğlu, G. (2019). Bilişsel davranışçı kuramda çift terapisi. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, Cilt 2(2019), Sayı 4, 59-69.
• Kaban, Z. Y. (1994). Genel sistem teorisi ve sibernetik. Marmara İletişim Dergisi, Sayı: 8 72.
• Klein, M (2011). Haset ve Şükran (O. Koçak, Y. Erten, Çev.). Metis Yayınları. (Orijinal basım tarihi 1957).
• Kernberg, O. F. (2008). Ağır Kişilik Bozukluklarında Psikoterapötik Stratejiler (A. E. Köşkdere, Çev.). İzmir: Odağ Psikanaliz ve Psikoterapi Yayınları.
• Kohut H. (2004). Kendiliğin Çözümlenmesi (C. Atbaşoğlu, B. Büyükkal ve C. İşcan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Kohut H. (2012). Psikanaliz Nasıl Sağaltır (F. B. Helvacıoğlu, Çev.). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
• Lazarus A. A. (2013). Çok Boyutlu Terapi Uygulaması (M. Arık, Çev.). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Messer, S. B. (1992). A critical examination of belief structures in integrative and eclectic psychotherapy. In J. C. Norcross & M. R. Goldfried (Eds.), Handbook of Psychotherapy Integration (pp. 130–165). Oxford: Oxford University Press.
• Norcross, J. C. ve Goldfried, M. R. (2005). Handbook of Psychotherapy Integration. (2nd ed.) New York: Oxford University Press.
• Orcutt, C. (2012). Kişilik Bozukluklarında Travma (E. Gök, Çev.).İstanbul:Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
• Özburun, N. (2018). Genel sistem teorisinden etkilenen aile terapisi modellerinin karşılaştırılması. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 1, 2, 172-188.
• Özakkaş T. (2007). Bütüncül Psikoterapi. İstanbul: Litera Yayınları.
• Özakkaş, T, (2018). Psikoterapi Tarihi ve Bütüncül Psikoterapi. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 1, 1, 1-24.
• Proshaska, J.O.ve Norcross J.C. (2013), Psikoterapi Sistemleri (M.Arık, M. Benveniste, Ö. Kaya, B. Baba, Çev.). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Pinsof W.M ve Lebow J.L. (2013). Aile Psikolojisi (E. Gök, Çev.). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Stricker, G., ve Gold, J. (2005). Assimilative psychodynamic psychotherapy. In J. C. Norcross ve M. R. Goldfried (Eds.), Handbook of Psychotherapy Integration (pp. 221–240). Oxford: Oxford University Press.
• Sarısoy, G. (2016). Winnicott’ın gerçek benlik ve sahte benlik kavramlarının bir vaka ve terapi ilişkisi bağlamında incelenmesi. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 3, 1, 1-15.
• Şahan, B., ve Akbaş, T. (2017). Sistemik psikoterapi temelli grupla psikolojik danışma oturumlarının katılımcıların ayrışma bireyleşmeye yönelik farkındalıkları açısından incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5, 2, 67-95.
• Şar V. (2018). Travmatik Stres ve Bedensel Hastalıklar. Şar V(ed.). Stres ve Bedensel Hastalıklar: Günümüzde Psikosomatik Tıp içinde (s.1-5). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Tabur, S.T. ve Türkçapar, M.H. (2023). Bilişsel davranışcı aile terapisi gelişim ve güncel durum. Kaide Dergisi, 1, 1, 1-13.
• Türkçapar, H. K. ve Sargın A. E. (2012). Bilişsel davranışçı psikoterapiler: tarihçe ve gelişim. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araş- tırmalar Dergisi. 1, 1, 7-14.
• Volkan, D.V. (2007). Psikoterapide Nesne İlişkileri (A.A. Köşkdere, Çev.). İzmir: Odağ Psikanaliz ve Psikoterapi Yayınları.
• Wachtel P. L. (2011). Therapeutic Communication: Knowing What to Say Whan. New York: Guil ford press.
• Winnicot, D.W. (2010). Oyun ve Gerçeklik (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Williams, P. (2015). Nesne ilişkileri (M. Arık, Çev.). G.O. Gabbard, B. E. Litowits ve P. Williams (Eds.), Psikanaliz Temel Kitabı İçinde (S.43-76). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
• Weeks G. R. ve Treat S.R.(2012). Evlilik ve Çift Terapisi (O. Yirun, Çev.). Ankara: Pusula Yayınevi.
• Young J.E., Klosko J.S. &Weishaar M.E. (2008). Şema Terapi (T. V. Soylu, Çev.). İstanbul: Litera Yayınları.