AVRUPA BİRLİĞİ’NİN TÜRKİYE’YE YÖNELİK MALİ YARDIMLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN ÖNEMİ

Yıl 2017, Sayı: ICOMEP 2017 ÖZEL SAYISI, 222 - 241, 31.12.2017

Haydar Efe

Öz

ÖZET:Son dönemde, Türkiye-AB ilişkilerinde yaşanan olumsuzluklara
paralel olarak ortaya çıkan en önemli gündem maddesi Türkiye’nin AB’den aldığı
katılım öncesi mali yardımların verilmemesi sorunudur. Bu çalışmada,
Türkiye’nin Avrupa Birliği ile Ortaklık ilişkisinin hukuki altyapısını kuran
Ankara Antlaşması’nın bir parçası olarak kabul edilen 1. Mali Protokol
kapsamında aldığı 175 milyon ECU’lük mali yardımdan başlayarak günümüzde IPA
kapsamında 2014-2020 döneminde alınan 4.5 milyar avroluk yardıma kadar, AB’den
aldığı mali yardımların tarihsel gelişimini ortaya konularak, yardımların ülke
kalkınmasına katkıları analiz edilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

AB mali yardımları, Türkiye-AB müzakere süreci, mali protokoller

Kaynakça

• AB Politikaları ve Mali İşbirliği, (2017), https://www.avrupa.info.tr/tr/turkiye-ile-mali-isbirligi-14 , (15.11.2017) AB Bölgesel Politikası, (2017), blog.aku.edu.tr/mmasca/files/2015/05/AB-Bolgesel-Politika.pptx, (18.08.2017) Ankara Anlaşması, (2017), Türkiye İle Avrupa Ekonomik Topluluğu Arasında Ortaklık Yaratan Anlaşma, https://www.ab.gov.tr/files/ardb/ankara_anlasmasi.pdf , (13.11.2017) Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı Çerçeve Antlaşması, http://www.abgs.gov.tr/files/Duyurular/IPA_cerceve-antlasmasi_TR.pdf , 08.05.2014
• Avrupa Birliği Bakanlığı, (2016), “TR-AB Mali İşbirliği”, 22 Nisan 2016, https://www.ab.gov.tr/p.php?e=5 , (15.11.2017) Avrupa Birliği Bakanlığı, (2016), Türkiye-AB Mali İşbirliği, https://www.ab.gov.tr/files/rehber/08_rehber.pdf , (15.11.2017) Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, (2016), İlham Veren Öyküler, Avrupa Birliği ve Türkiye Mali İşbirliği, Avrupa Birliği 2016. BRASCHE, Ulrich, (2001), Avrupa Birliği’nin Bölgesel Politikası ve Türkiye’nin Uyumu, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları, İstanbul. BİLİCİ, Nurettin, (1997), Avrupa Birliği Mali Yardımları ve Türkiye, Akçağ Yayınları, Ankara. Council Regulation No 1268/1999, http://Avrope.eu/legislation_summaries/agriculture/enlargement/l60023_en.htm , 05.11.2017 Council Regulation (EC) No 1267/1999, http://eur-lex.Avrope.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:31999R1267 , 16.01.2014 Council Regulation (EC) No 1085/2006, http://eacea.ec.europa.eu/tempus/documents/tempus_ipa.pdf , EC (1085/2006) 30.01.2014 Demokrasi ve İnsan Hakları için Avrupa Aracı, (2017) Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, https://www.avrupa.info.tr/tr/demokrasi-ve-insan-haklari-icin-avrupa-araci-63 , (15.11.2017) Ergüder, Can, (2004), Avrupa Birliği Bölgesel Politikaları ve Yapısal Fonlar: Uyum Sürecinde Türkiye için Bir Değerlendirme, Asil Yayın Dağıtım, Ankara. Gösterici Hüseyin ve Osmaoğlu, Burhan, (2007), Avrupa Birliği IPA Mali Yardım Sistemi/2007-2013 Dönemi Uygulaması, Bütçe Dünyası, Cilt 2, Sayı.25, Bahar 2007. Güngör, Kamil, (2000), “Avrupa Birliği’nin Üçüncü Ülkelere Yönelik Mali Yardımları ve Türkiye”, Mevzuat Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 5. Hürriyet, (2017), “AP, Türkiye’ye verilen mali yardımların azaltılmasını önerdi”, 26.10.2017, http://www.hurriyet.com.tr/ap-turkiyeye-verilen-mali-yardimlarin-azaltilm-40623421 , (15.01.2017) İKV, (2011), Sorularla AB Politikaları ve Türkiye Serisi, No. 8, Yayın No. 247, İstanbul. İKV, (2004), Türkiye’ye Yönelik Avrupa Birliği Fonları ve Kullanım Koşulları, No.180, İstanbul. İKV, (2016), Açılan Müzakere Fasıllarında Ne Durumdayız?, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları No: 281, 2. Baskı, İstanbul, Haziran 2016. Indicative Strategy Paper For Turkey 2014-2020, (2014), Adopted: 26.08.2014, Instrument For Pre-Accession Assistance IPAII, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/pdf/key_documents/2014/20140919-csp-turkey.pdf ,(15.11.2017) Karluk, Rıdvan, (2007), Avrupa Birliği ve Türkiye, Beta Yayınları, 9. Baskı, İstanbul. Karluk, Rıdvan, DURAL, Betül Yüce, (2013) Avrupa Birliği ve Türkiye İlişkileri, Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2994, Açık Öğretim Fakültesi Yayını No: 1947, Eskişehir. Koçak, Süleyman Yaman, (2009),Ankara Anlaşması’ndan Müzakerelere Avrupa Birliği Mali Yardımları, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt 16, Sayı 2 NTV, (2017), “AB Türkiye’ye Üyeliğe Yardım Ödemesi Yapacak Mı?”, (08.08.2017), http://www.ntv.com.tr/dunya/ab-turkiyeye-uyelige-yardim-odemesi-yapacak-mi hR3z6T544US5x6qq7gv0kg, (09.08.2017) DW, (2017a) “Asselborn: Müzakerelerin durması olası görünmüyor”, (08.09.2017), http://www.dw.com/tr/asselborn-m%C3%BCzakerelerin-durmas%C4%B1-olas%C4%B1-g%C3%B6r%C3%BCnm%C3%BCyor/a-40424796 , 16.09.2017
• DW, (2017b) “Der Spiegel: Almanya’dan Türkiye’nin AB Üyeliğini Frenleme Girişimi”, 07.10.2017, http://www.dw.com/tr/spiegel-almanyadan-t%C3%BCrkiyenin-ab-%C3%BCyeli%C4%9Fini-frenleme-giri%C5%9Fimi/a-40856040 , (08.10.2017)
• DW, (2017c) “Merkel Türkiye ile gümrük Birliği güncellenmeyecek”, 16.08.2017, http://www.dw.com/tr/merkel-t%C3%BCrkiye-ile-g%C3%BCmr%C3%BCk-birli%C4%9Fi-g%C3%BCncellenmeyecek/a-40125866, (25.08.2017)
• DW, (2017d), “AB’den Türkiye’ye “siyasi” kesinti” http://www.dw.com/tr/abden-t%C3%BCrkiyeye-siyasi-kesinti/a-41434651 , (15.11.2017)
• DW, (2017e), “Beş Soruda AB’nin Türkiye’ye mali yardımları”, (20.10.2017) http://www.dw.com/tr/be%C5%9F-soruda-abnin-t%C3%BCrkiyeye-mali-yard%C4%B1mlar%C4%B1/a-41050062 ,(15.11.2017)
• Phare, http://ec.Avrope.eu/enlargement/how-does-it-work/financialassistance/phare/index_en.htm . (14.01.2014)
• Reeves, Teresa, (2006), AB ve Türkiye’de Bölgesel Kalkınma, http://www.tepav.org.tr/sempozyum/2006/bildiri/bolum1/1_2_reevesTR.pdf , (14.11.2017) Resmi Gazete, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ile Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti’ne Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşma” Resmi Gazete, 24 Aralık 2008 Çarşamba, Sayı: 27090 (Mükerrer)