TÜRKİYE’DE BÜROKRASİNİN DÖNÜŞÜMÜNDE HALK DESTEĞİNİN ROLÜ

Yıl 2017, Sayı: ICOMEP 2017 ÖZEL SAYISI, 182 - 192, 31.12.2017

Tahsin Güler , Sinem Şahnagil

Öz

Halk desteği siyasal iktidarlar açısından
en önemli meşruiyet unsurlarından birisidir. Ancak bir siyasal iktidar için
halk desteğinin varlığı kadar iktidarın konumuna ve kamu politikalarına yaptığı
katkı da önemlidir. Başka bir ifade ile iktidarın bu desteği siyasa üretimine
ve planladığı reformlara yansıtabilme becerisi siyasal iktidarın pragmatik
yönünü belirleyecektir. 

Türkiye’de 2002 yılında iş başına gelen
siyasal iktidarın, üst üste elde ettiği ve uzun yıllar görülmemiş olan seçim
başarıları bu süreçte toplumda önemli bir desteğe sahip olduğunu
göstermektedir. Hedefleri arasında “bürokratik vesayetin kaldırılması” ve
“bürokratik devletten hizmet devletine dönüşüm” ün önemli yer tuttuğu siyasal
iktidar, yeni yönetim anlayışına paralel olarak başta demokratikleşme, temel
hak ve özgürlükler ile kamu yönetimi alanında olmak üzere çok önemli reformlar
gerçekleştirmiştir. Bu reformlar bürokrasinin, siyasetçiler yanında artık halka
karşı da eskisinden çok daha sorumlu, verimli, etkin, toplumun beklentilerini
karşılayan bir anlayışa sahip olmasını zorunlu kılmıştır. Bu süreçte siyasal
iktidarın sahip olduğu halk desteğinin etkilerini yansıtmada katılım, hak
arama, bürokrasinin denetimi ve bireylerin bu denetim yollarını kullanmasını
kolaylaştıran Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu, Kamu Denetçiliği Kurulu,
Etik Kurulu, BİMER gibi mekanizmaları hayata geçirmesi önemli katkılar
yapmıştır.

Mevcut tabloda bürokrasi, bir süredir
önemli bir kamuoyu desteğini arkasına alan, değişim ve dönüşüm sürecinin temel
aktörü olan siyasal iktidarın dönüştürücü baskısını üzerinde hissederken benzer
bir baskıyı hesap verebilirlik, açıklık, şeffaflık, bilgi edinme vb. ilkelerle
kamu hizmeti sunmakla sorumlu olduğu, iktidara büyük oranda desteğini sunmuş
olan kamuoyundan da görmektedir. Bu bağlamda çalışma siyasal iktidarın bu
süreçte sahip olduğu halk desteğini bürokratik zihniyetin değişim ve dönüşümü
noktasında bir baskı ve denetim unsuru olarak nasıl aktive ettiği üzerine
yoğunlaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Siyasal İktidar, Bürokrasi, Halk Desteği

Kaynakça

• Al, H. (2003). Bilgi Toplumu ve Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimi, Ankara: Bilimadamı Yayınları.
• BEDK, (2016). 2016 Yılı Bilgi Edinme Genel Raporu, Erişim Tarihi: 22 Ekim 2017 https://www.tbmm.gov.tr/bilgiedinme/2016_yili_degerlendirme_raporu.pdf
• BİMER, (2017), BİMER Kapsamında Alınan Başvuru Sayıları, Erişim Tarihi: 22 Ekim 2017 https://www.bimer.gov.tr/
• Eken, M. (2005). Yönetimde Şeffaflık, Adapazarı: Sakarya Kitabevi
• Eryılmaz, B. (2008), Bürokrasi ve Siyaset, İstanbul: Alfa Yayınları
• HABERTÜRK, (2017, 18 Ekim) ÖSYM Başkanı Açıkladı, Erişim Tarihi: 22 Ekim 2017, http://www.haberturk.com/osym-baskani-acikladi-15-dakika-kurali-kalkti-sinav-ucretleri dusuruldu-1676697
• Kahraman, H. B. (2002). Avrupa: Türk Modernleşmesinin Xanadusu Türk Modernleşmesi Kurucu İradesine Yeni Bir Bakış Denemesi, Liberalizm, Devlet, Hegemonya içinde, E. F. Keyman (der.), İstanbul: Everest Yayınları.
• Kamu Denetçiliği Kurumu, (2016), 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Erişim Tarihi: 22 Ekim 2017, https://www.ombudsman.gov.tr/
• Keyman. F. (2014, 5 Haziran). AK Parti: Egemen Parti ve Yeni Türkiye, http://www. iletisimvediplomasi.com/ak-parti-egemen-parti-ve-yeni-turkiye/ (21 Haziran 2014).
• Köseoğlu, Ö.,F. Yurttaş ve C. Selek (2005). Yolsuzluğun Önlenmesinde Kullanılan Araçlardan Biri Olarak Yönetimde Açıklık ve Bilgi Edinme Hakkı, II. Yönetimde Etik Sempozyumu, Sakarya, http://www.etikturkiye.com/etik/kyonetim/Koseoglu.pdf (14 Mayıs 2014).
• NTV (2017, 14 Mart) Ösym’den 15 dakika kuralı için açıklama, Erişim Tarihi: 21 Ekim 2017, https://www.ntv.com.tr/egitim/osymden-15-dakika-kurali-icin-aciklama,xNITfU7 HyU2U1W_ZygkE4g
• Öğün, S. S. (2002). Devlet- Toplum Metafiziği ve Türk Modernleşmesi, Keyman, E. F. (der.), Liberalizm, Devlet, Hegemonya içinde, İstanbul: Everest Yayınları
• Öner, Ş. ve U. Yıldırım. (2007). Bilgi Edinme Hakkı Açısından Yerel Yönetim Mevzuatının Analizi, B. Eryılmaz, M. Eken ve M. L. Şen (Edt.), Kamu Yönetimi Yazıları içinde, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 358-383
• Sarıkoca, A. İ. (2012, 24 Mart) İlginç istek: Başbakan bana Kız İstesin, Erişim Tarihi: 20 Ekim 2017, http://www.haber7.com/guncel/haber/860570-ilginc-istek-basbakan-bana-kiz-istesin
• Sobacı, M. Z. ve Ö. Köseoğlu. (2014). Türkiye’de Etkin Bir Ombudsman İçin Medya Desteği: Ampirik Bir Analiz, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt. 19, Sayı. 4, 25-45
• Sobacı, M. Z. ve M. Nargeleçekenler (2011) Avrupa’da Ulusal Düzeydeki Ombudsman Kurumlarının Formel Bağımsızlık Seviyelerinin Değerlendirilmesi: Karşılaştırmalı Perspektif, B. Parlak (Ed.), Kamu Yönetiminde Yeni Vizyonlar içinde, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Şengül, R. (2012). Bilgi Edinme Hakkının Kurumsallaşmasında Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulunun Rolü, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 34, 53-60.
• Yayla, A. (2014, 26 Temmuz). Bürokratik vesayet sistemi bitti mi? Erişim Tarihi: 20 Ekim 2017, http://www.yenisafak.com.tr/yazarlar/atillayayla/burokratik-vesayet-sistemi-bitti -mi/55024
• YSK, (2017, 27 Ekim) Sandık Sonuçları Paylaşım Sistemi, Ankara: Yüksek Seçim Kurulu, Erişim Tarihi: 20 Ekim 2017, https://sonuc.ysk.gov.tr/module/ GirisEkrani.jsf