DÖVÜŞ SPORCULARININ KENDİ KENDİLERİNE KONUŞMALARI İLE SALDIRGANLIK VE ÖFKE DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 2, 168 - 176, 03.08.2020

Burcu Güvendi , Muhammet Yunus Pehlivan

Öz

Bu çalışmanın amacı dövüş sporcularının kendi kendilerine konuşmaları ile saldırganlık ve öfke davranışlarının incelenmesidir. Araştırmaya yaş ortalaması 18,51±4,99 ve ortalama 6,43±5,48 spor yılına sahip Judo, teakwondo, kicboks, muaythai, boks ve karete branşlarından toplamda 418 sporcu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama amacıyla sporda saldırganlık ve öfke ölçeği ile kendi kendine konuşma ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde gibi betimleyici istatistikler ile nonparametric testlerden; Mann Whitney U testi ve Kruskall Wallis testlerinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre dövüş sporcularının kendi kendine konuşma ölçeğinin motivasyonel ve bilişsel işlev boyutuna katıldıkları, sporda saldırganlık ve öfke ölçeğinde ise öfke boyutuna katılmadıkları ancak saldırganlık boyutunda kararsızlık yaşadıkları belirlenmiştir. Cinsiyete göre kendi kendine konuşma ölçeğinin alt boyutlarında ve sporda saldırganlık ve öfke ölçeğinin öfke boyutunda anlamlı farklılık görülmüştür. Yaşa göre yalnızca saldırganlık alt boyutunda anlamlı farklılık saptanmıştır. Millilik ve spor deneyimine göre ölçeklerde anlamlı farklılık belirlenmemiştir. Sonuç olarak, yüksek düzeyde temas gerektiren dövüş sporlarıyla uğraşan sporcuların olumlu yönde kendiyle konuştukları görülmüştür. Özellikle kadın dövüş sporcuların sorunlarını çözmek ve üst düzey performanslara ulaşmak için daha fazla olumlu içsel konuşma gerçekleştirdikleri ve bu durumunda öfke ve saldırganlık puanlarının erkeklere göre daha düşük olmasına yardımcı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Dövüş sporları, kendi kendine konuşma, saldırganlık, öfke

Kaynakça

• 1. Akman D. (2019). Yetişkin sporcuların imgeleme, içsel konuşma ve stresle başa çıkma biçimlerinin zihinsel dayanıklılık ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• 2. Bayköse N. (2014). Sporcularda kendinle konuşma ve imgeleme düzeyinin optimal performans duygu durumunu belirlemedeki rolü. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Konya.
• 3. Biçer T. (2018). Yaşamda ve Sporda Doruk Performans: Başarının Zihinsel Dinamikleri. Beyaz yayıncılık. İstanbul.
• 4. Certel Z., Bahadır Z. (2012). Takım sporu yapan sporcularda benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarz ilişkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi. 14(2), 157-164.
• 5. Demir H., Sezan T., Demirel H., Yalçın YG., Altın M. (2017). Sporcuların öfke ifade tarzları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(19), 408-414.
• 6. Engür M. (2011). Performans başarısızlığı değerlendirme envanteri ve kendinle konuşma anketi'nin Türk sporcu popülasyonu'na uyarlanması ve uygulanması. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• 7. Erdoğan N., Kocaekşi S. (2015). Elit sporcuların sahip olması gereken psikolojik özellikler. Türkiye Klinikleri J Sports Sci. 7(2), 57-64.
• 8. Erdoğdu M., Koçyiğit M., Kayışoğlu NB., Yılmaz B. (2018). Futbol ve futsal branşlarında spor yapan genç kadınların saldırganlık yaklaşımları. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD). 4(I), 1-14.
• 9. Erhan SE., Bedir D., Güler MŞ., Ağduman F. (2015). Sporcuların psikolojik becerilerini değerlendirme ölçeğinin Türkçe geçerlilik güvenirlik çalışması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 17(1), 59-71.
• 10. Gülşen DBA., Yıldız AB., Bayköse N., Eryücel ME. (2018). Bireysel ve takım sporu yapan spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin kendinle konuşma düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 1(2), 58-66.
• 11. Gürbüz B., Kural S., Özbek O. (2019). Sporda saldırganlık ve öfke ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(2), 206-217.
• 12. Güvendi B., Işım Türksoy A. (2019). Moral disengagement and aggression in fight sport athletes. Journal of Education and Training Studies. 7(7), 118-123.
• 13. Hatzigeorgiadis A., Biddle SJ. (2008). Negative self-talk during sport performance: relationships with pre-competition anxiety and goal-performance discrepancies. Journal of Sport Behavior. 31(3).
• 14. İkizler HC., Karagözoğlu C. (1997). Sporda Başarının Psikolojisi. Alfa Basımevi. İstanbul.
• 15. Kafalı S., Hünkar İ., Keçeci O., Demiray E. (2017). Bireysel spor ve takım sporu yapan sporcuların saldırganlık düzeylerinin araştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10(50), 36-390.
• 16. Kaplanoğlu E. (2014). Mesleki stresin temel nedenleri ve muhtemel sonuçları: Manisa ilindeki SMMM’ler üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 64, 131-150.
• 17. Maxwell JP., Moores E. (2007). The development of a short scale measuring aggressiveness and anger in competitive athletes. Psychology of Sport and Exercise. 8(2), 179-193.
• 18. Morrin A. (1993). Self-talk and self-awareness: On the Nature of the Relation. Journal of Mind and Behaviour. 14(3), 223.
• 19. Nas K., Birol SŞ., Temel V. (2016). Futsalcıların öfke tarzlarının bazı değişkenler açısından belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 3(1), 10-22.
• 20. Sezer Hocaoğlu G. (2019). Sporcuların algılanan sportif yeterlik ve hedef yönelimlerinin içsel konuşma ve imgeleme biçimlerini belirlemedeki rolü. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• 21. Tekin G., Aykora E., Bozacı S., Eliöz M. (2010). Dövüş ve takım sporlarının yalnızlık düzeyleri açısından karşılaştırılması: Türkiye Kick Boks Federasyonu. Spor Bilimleri Dergisi. 2(3), 1309-1336.
• 22. Tutkun E., Güner BÇ., Ağaoğlu SA., Soslu, R. (2010). Takım sporları ve bireysel sporlar yapan sporcuların saldırganlık düzeylerinin değerlendirilmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi. 1(1), 23-29.
• 23. Weinberg RS., Gould D. (2015). Spor ve Egzersiz Psikolojisinin Temelleri. İçinde: Şahin M. ve Koruç Z. (editör). Sporda saldırganlık. Nobel. Ankara, 553-567.
• 24. Zervas Y., Stavrou NA., Psychountaki M. (2007). Development and validation of the self-talk questionnaire (S-TQ) for sports. Journal of Applied Sport Psychology. 19(2), 142-159.