YÜZME KORKUSUNA YÖNELİK ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 1, 91 - 105, 01.04.2024

Kâmil Bolat , Murat Atasoy

Öz

Bu çalışmanın amacı, bireylerin yüzme korkusunu tespit etmeye yönelik ölçek geliştirmektir. Bu amaçla araştırmacılar tarafından yüzme korkusuna yönelik literatür taraması yapılmış olup bu doğrultuda 5’li likert tipi 35 taslak madde içeren “Yüzme Korkusu Ölçeği (YKÖ)” hazırlanmıştır. Araştırmanın uygulanmasında Kırşehir Gençlik Spor İl Müdürlüğünden izni alınmıştır. Örneklemin belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmış olup; Kırşehir Yarı Olimpik Kapalı Yüzme Havuzunda eğitim gören ya da normal seanslara katılmak isteyen yüzme korkusuna sahip 225 kişilerden oluşmaktadır. Ölçeğin kapsam geçerliliğini sağlamak amacıyla uzman görüşleri ve düzenlemeler yapılarak ölçek maddeleri 20 ye düşürülmüştür. Uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan taslak ölçek 40 kişiye uygulanmış ve sonrasında katılımcıların anlamakta zorluk çektiği madde olmadığı belirlendikten sonra ölçekte değişiklik yapılmadan ölçeğin uygulama aşamasına geçilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliliğini belirlemek için AFA ve DFA yapılmıştır. Yapılan AFA sonucunda ölçek 20 maddeden ve 4 alt boyuttan oluşmuştur. DFA ile ölçeğin model uyum indeks değerlerini karşıladığı ve AFA’yı doğruladığı görülmüştür. Ölçeğin alt boyutları “Sağlık Korkusu”, “Apeirofobi (Sonsuzluk Korkusu)”, “Güvenlik Korkusu” ve “Hidrofobi (Su Korkusu)” olarak adlandırılmıştır. Bu dört alt boyut toplam varyansın %63,33’ünü açıklamaktadır. Ölçeğin Cronbach's Alpha güvenirlik katsayılarının “Sağlık Korkusu” alt boyutunda .903, “Apeirofobi (Sonsuzluk Korkusu)” alt boyutunda .804, “Güvenlik Korkusu” alt boyutunda .814, “Hidrofobi (Su Korkusu)” alt boyutunda .789, ve ölçek genelinde ise .915 olduğu görülmektedir. Sonuç olarak yüzme korkusunun belirlenmesine yönelik alanyazına katkı sağlayacak geçerli ve güvenilir bir ölçek elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Apeirofobi, Güvenlik ve Sağlık Korkusu, Hidrofobi, Yüzme Korkusu

Etik Beyan

Uygulamadan önce, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulu’ndan 11. Ocak 2024 tarihli, Karar No: 024/01/16 ile izin alınmıştır.

Kaynakça

• Rudhardt J. (2006). Su. Millî Folklor. 18(70), 25-137.
• Türkmen F. (2013). Yer yer değilken; su, su idi (her şey suydu), Geleneksel Türk Sanatında ve Edebiyatımızda Su. Ankara.
• Sainte A. (2024). Apeirophobia veya sonsuzluk korkusu. https://tr.sainte-anastasie.org/articles/psicologia/la-apeirofobia-o-miedo-al-infinito.html. [Erişim tarihi: 17.11.2023]
• İstanbul NP., 2024. Yüzme korkusu nedir? https://npistanbul.com/hidrofobi-su-korkusu-nedir. [Erişim tarihi: 20.01.2024]
• Amerikan PB. (2000). Ruhsal bozuklukların tanısal ve istatistiksel el kitabı (DSM–5). https://www.psychiatry.org/psychiatrists/practice/dsm. [Erişim tarihi: 27.010.2023]
• Menzies RG., Harris LM. (1997). Mode of onset in evolutionary‐relevant and evolutionary‐neutral phobias: Evidence from a clinical sample. Depression and Anxiety. 5(3), 134-136.
• Becker ES., Rinck M., Türke V., Kause P., Goodwin R., Neumer S., Margraf J. (2007). Epidemiology of specific phobia subtypes: findings from the Dresden Mental Health Study. European Psychiatry. 22(2), 69-74.
• Whiting HTA., Stembridge DE. (1965). Personality and the persistant non-swimmer. Research Quarterly. American Association for Health, Physical Education and Recreation. 36(3), 348-356.
• Shank CB. (1987). A child's fear of the water environment. Children's Environments Quarterly. 33-37.
• Menzies RG., Clarke JC. (1993). The etiology of childhood water phobia. Behaviour Research and Therapy. 31(5), 499-501.
• Graham J., Gaffan EA. (1997). Fear of water in children and adults: Etiology and familial effects. Behaviour Research and Therapy. 35(2), 91-108.
• Poulton R., Davies S., Menzies RG., Langley JD., Silva PA. (1998). Evidence for a non-associative model of the acquisition of a fear of heights. Behaviour Research and Therapy. 36(5), 537-544.
• Milosevic I., McCabe ER. (2015). The psychology of irrational fear. Bloomsbury Publishing USA.
• Irwin C., Irwin R., Martin N., Ross S. (2010). Constraints Impacting Minority Swimming Participation PHASE II. Memphis: The University of Memphis.
• Barss P., Djerrari H., Leduc BE., Lepage Y., Dionne CE. (2008). Risk factors and prevention for spinal cord injury from diving in swimming pools and natural sites in Quebec, Canada: a 44-year study. Accident Analysis & Prevention. 40(2), 787-797.
• Giustini M., Ade P., Taggi F., Funari E. (2003). Incidenti nelle aree di balneazione. Annali Dell'ıstituto Superiore Di Sanità. 39(1), 69-76.
• Roseo G. (2006). La formazione alla salute e sicurezza: la strategia dell'ISPESL Training in health and safety: the strategy of the ISPESL. Giornale Italiano di Medicina del Lavoro ed Ergonomia. 28(1), 43-45.
• Barna Z., Kádár M. (2012). The risk of contracting infectious diseases in public swimming pools: a review. Annali Dell'ıstituto Superiore Di Sanita. 48, 374-386.
• Bonadonna L., Donati G., Brancesco R. (2004). Rischi e caratteristiche di qualità igienico sanitaria degli impianti natatori. Natiziario dell’istituto Superiore Di Sanita. 17(10), 3-7
• Leoni E., Legnani P., Guberti E., Masotti A. (1999). Risk of infection associated with microbiological quality of public swimming pools in Bologna, Italy. Public Health. 113(5), 227-232.
• Güler Ç., Çobanoğlu Z. (1994). Spor ve rekreasyon (mesire) çevresi, çevre sağlığı temel kaynak dizisi no:34,tc sağlık bakanlığı sağlık projesi genel koordinatörlüğü. TC Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Birinci Baskı. Ankara.
• Simav Ö., Şeker D., Tanik A., Gazioğlu C. (2015). Kıyı etkilenebilirlik göstergesi ile Türkiye kıyıları risk alanlarının tespiti. Harita Dergisi. 81(153), 1-8.
• Durgun A. (2006). Bölgesel kalkınmada turizmin rolü; Isparta ili örneği, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
• Lawshe CH. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology. 28(4), 563-575.
• Wilson FR., Pan W., Schumsky DA. (2012). Recalculation of the critical values for lawshe’s content validity ratio. Measurement and Evaluation in Counseling and Development. 45(3), 197-210.
• Yurdagül H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Denizli. Türkiye
• Erkuş A. (2005). Bilimsel araştırma sarmalı. Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Büyüköztürk Ş., Çakmak EK., Akgün ÖE., Karadeniz Ş., Demirel F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. On Beşinci Baskı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Shrestha N. (2020). Detecting multicollinearity in regression analysis. American Journal of Applied Mathematics and Statistics. 8(2), 39-42.
• Büyüköztürk Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Yirmi Birinci Baskı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tavşancıl E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Beşinci Baskı. Nobel Yayıncılık.
• Kline RB. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. 3. Baskı. The Guilford Press.
• Çakır A. (2014). Faktör analizi. Doktora Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sümer N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları. 49-74.
• Seçer İ. (2017). SPSS VE LISREL ile pratik veri analizi. Skinner, EE A Guide to Constructs of Control. Journal of Personality and Social Psyhology. 3(71), 1996.
• Kline RB. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. 3. Baskı. The Guilford Press.
• Aksu G., Eser MT., Güzeller CO. (2017). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları. Detay Yayıncılık. Ankara, 86-93
• Weng N., Li K., Lan H., Zhang T., Zhang X., Gui Y., Fu X., Lui Q. (2021). Evaluation of the reliability and validity of functional assessment of chronic ıllness therapy‐spiritual well-being-expanded in elderly patients with chronic orthopaedic diseases. The Official Journal of the Japanese Psychogeriatric Society. 21(1), 32-41.
• Karagöz Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Nobel Akademik Yayıncılık. Ankara.
• Şimşek, ÖF. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş. Temel ilkeler ve Lisrel Uygulamaları. Ekinoks Yayınları. Ankara.
• Özdamar K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Nisan Kitabevi. Eskişehir.
• Marsh HW., Hau KT., Artelt C., Baumert J., Peschar JL. (2006). OECD’s brief self report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing. 6(4), 311- 60.
• Harrington D. (2009). Confirmatory factor analysis. Oxford university press.
• Gatignon H. (2011). Statistical analysis of management data. London: Springer, 267-268.
• Marsh HW., Parker PD., Guo J., Basarkod G., Niepel C., Van Zanden B. (2021). Illusory genderequality paradox, math self-concept, and frame-of-reference effects: New integrative explanations for multiple paradoxes. Journal of Personality and Social Psychology. 121(1), 168-183.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger H., Müller H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research. 8(2), 23–74.
• Hooper D., Coughlan J. Mullen M. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit, Dublin Institute of Technology. 6(1), 53-60.
• DeVellis RF. (2014). Ölçek geliştirme kuram ve uygulamalar. Nobel Akademik Yayıncılık. Ankara.
• Özdamar K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1: SPSS-MINITAB. Kaan Kitabevi. 558-614.
• Stillwell BE. (2011). The subjective experiences of those afraid in water. International Journal of Aquatic Research and Education. 5(1), 1-7.
• Misimi F., Kajtna T., Misimi S., Kapus J. (2020). Development and validity of the fear of water assessment questionnaire. Frontiers in Psychology. 11, 544772.