ÖZEL VE DEVLET OKULU ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI VE SPORA KATILIM DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 19 Sayı: 1, 84 - 96, 27.03.2025

Döndü Uğurlu , Hakan Yapıcı , Büşra Emlek , Mehmet Gülü

https://doi.org/10.61962/bsd.1635018

Öz

Bu çalışma, özel ve devlet okulu öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile spora katılım düzeylerini incelemeyi amaçlamaktadır. Sosyal medya bağımlılığı, dijital platformlarda aşırı zaman harcamak ve bunun kişisel yaşam, sosyal ilişkiler ve fiziksel sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratması durumu olarak tanımlanmaktadır. Araştırmaya 671’i erkek, 679’u kız öğrenci toplam 1350 öğrenci katılmıştır. Katılımcıların yaş, cinsiyet, okul türü, sosyal medya kullanımı ve spora katılım düzeylerine ait kişisel bilgiler toplanmıştır. Sosyal medya kullanım düzeylerini belirlemek için Özgenel ve arkadaşları (2019) tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan “Ergenler için Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (ESMBÖ)” kullanılmıştır. Elde edilen verilere göre özel okul öğrencilerinin devlet okulu öğrencilerine göre sosyal medya bağımlılığı ve spora katılımları düzeyleri daha yüksektir. Kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha fazla sosyal medyayı kullandıkları görülmüştür. Erkek öğrencilerinde haftalık spora katılım düzeyleri kız öğrencilerden daha yüksektir.11-12 yaş grubunda sosyal medya bağımlılığı ve spora katılım yüksek iken 12-13 yaş grubunda bu skorlar düşmeye başlamıştır. Sosyo-ekonomik durumu düşük olanların sosyal medya bağımlılığı ve spora katılım düzeyleri de düşüktür. Sosyo-ekonomik durumu yüksek olan öğrencilerin sosyal medya bağımlılığı ve spora katılım düzeyleri de yüksek bulunmuştur. Sonuç olarak, özel okul öğrencileri ve sosyo-ekonomik düzeyi yüksek olan öğrencilerin sosyal medya bağımlılığı ile spora katılım düzeyleri yüksek, devlet okulu öğrencilerinin ki düşüktür. Burada ekonomik koşulların kişileri konfor alanına çektiği ancak sağlıklı olmak adına fiziksel aktiviteden uzaklaştırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Kız öğrencilerin fiziksel aktiviteye katılımlarının düşük, sosyal medya bağımlılıklarının ise yüksek olması kız öğrencileri sosyal medyada sosyalleşme, günceli takip etme, ya da hoşuna giden şeyleri takip etme konusunda aktif kılarken sağlık ve fiziksel gelişim anlamında olumsuz etkilemektedir. Yaş değişkenine göre ortaokul düzeyindeki öğrencilerde yaş ilerledikçe sosyal medya bağımlılığı ve spora katılım düzeylerinde azalma olduğu tespit edilmiştir. Bu durumun okulların son yıllarının sınavlara hazırlanmakla geçmesinden kaynaklandığı, öğrencilerin liselere geçiş sınavlarına yoğunlaşması ve ailelerin başarı algısı, sınav kaygıları, gelecek kaygıları çocuklarını da spordan, sanattan ve ders dışındaki bütün aktivitelerden uzaklaştırmalarına sebep olmaktadır. Bu sebeple öğrencilere en erken yaşlarda zamanın doğru yönetilmesi gerektiği öğretilerek sağlıklı kalabilmeleri adına spor, fiziksel aktivite, egzersiz gibi beden ve ruh sağlığını olumlu etkileyen aktiviteler yapma davranışları ile sosyal medya kullanımı öğretilmelidir.Anahtar Kelimeler: Sosyal medya bağımlılığı, Spora katılım düzeyleri, Özel okullar, Devlet okulları

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya bağımlılığı, Spora katılım düzeyleri, Özel okullar, Devlet okulları

Etik Beyan

Eklenmiştir.

Destekleyen Kurum

yok

Teşekkür

Teşekkür Ederim.

INVESTIGATION OF SOCIAL MEDIA ADDICTION AND SPORTS PARTICIPATION LEVELS OF PRIVATE AND PUBLIC SCHOOL STUDENTS

Öz

This study aims to examine social media addiction and sports participation levels of private and public school students. Social media addiction is defined as spending excessive time on digital platforms and its negative effects on personal life, social relationships, and physical health. A total of 1350 students, 671 male and 679 female students, participated in the study. Personal information about the participants' age, gender, school type, social media use, and sports participation levels was collected. In order to determine the level of social media use, the “Social Media Addiction Scale for Adolescents (SAMAS),” which was conducted by Özgenel et al. (2019) for validity and reliability, was used. According to the data obtained, private school students have higher levels of social media addiction and sports participation than public school students. It was observed that female students used social media more than male students. While social media addiction and sports participation were high in the 11-12 age group, these scores started to decrease in the 12-13 age group. Those with low socio-economic status also had low levels of social media addiction and sports participation. Students with higher socio-economic status were also found to have higher levels of social media addiction and sports participation. As a result, private school students and students with high socio-economic status had high levels of social media addiction and sports participation, while public school students had low levels. Here, it was concluded that economic conditions attract people to the comfort zone but distract them from physical activity in order to be healthy. The fact that female students' participation in physical activity is low and their social media addiction is high makes female students active in socializing on social media, keeping up to date, or following what they like, while negatively affecting them in terms of health and physical development. According to the age variable, it was determined that there was a decrease in social media addiction and sports participation levels in middle school students as they get older. This is due to the fact that the last years of school are spent preparing for exams; students' focus on high school transition exams and families' perception of success; and exam concerns and future concerns cause them to take their children away from sports, art, and all activities outside of class. For this reason, students should be taught at the earliest ages that time should be managed correctly, and they should be taught to use social media with the behaviors of doing activities that positively affect physical and mental health, such as sports, physical activity, and exercise, in order to stay healthy.
Keywords: Social media addiction, sports participation levels, private schools, public schools

Anahtar Kelimeler

Social media addiction, sports participation levels, private schools, public schools

Kaynakça

• Zhao L. (2021). The impact of social media use types and social media addiction on subjective well-being of college students: A comparative analysis of addicted and non-addicted students. Computers in Human Behavior Reports. 4, 100122.
• Bozzola E., Spina G., Agostiniani R., Barni S., Russo R., Scarpato E., ... Staiano A. (2022). The use of social media in children and adolescents: Scoping review on the potential risks. International Journal of Environmental Research and Public Health. 19(16),9960.
• Kwok C., Leung PY., Poon KY., Fung XC. (2021). The effects of internet gaming and social media use on physical activity, sleep, quality of life, and academic performance among university students in Hong Kong: A preliminary study. Asian Journal of Social Health and Behavior. 4(1), 36-44.
• Uğurlu D., Yapıcı H., Emlek B., Gök O., Ünver R., Gülü M. (2024). Comparison of some parametric characteristics of adolescents and their attitudes towards physical activity. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 9(2), 238-256.
• Zaccagni L., Toselli S., Barbieri D. (2021). Physical activity during COVID-19 lockdown in Italy: a systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health. 18(12), 6416.
• Kunkel T., Baker BJ., Baker III TA., Doyle,JP. (2021). There is no nil in NIL: Examining the social media value of student-athletes’ names, images, and likeness. Sport Management Review. 24(5), 839-861.
• Pawlikowska-Piechotka A. (2021). Sports and recreation facilities in schools-history and present state. Sport and Tourism. Central European Scientific Journal. 4(1), 89-113.
• Pérez-Jorge D., González-Luis MA., Rodríguez-Jiménez MDC., & Ariño-Mateo, E. (2021). Educational programs for the promotion of health at school: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health. 18(20), 10818.
• Throuvala MA., Griffiths MD., Rennoldson M., Kuss DJ. (2021). Policy recommendations for preventing problematic internet use in schools: a qualitative study of parental perspectives. International Journal of Environmental Research and Public Health. 18(9), 4522.
• Karasievych S., Maksymchuk B., Kuzmenko V., Slyusarenko N., Romanyshyna O., Syvokhop E., ... Maksymchuk I. (2021). Training future physical education teachers for physical and sports activities: Neuropedagogical approach. BRAIN. Broad Research in Artificial Intelligence and Neuroscience. 12(4), 543-564.
• Uğurlu D., Yapıcı H., Emlek B., Gülü M., Doğan AA. (2024). Obesity among adolescent students in private and public schools investigation of awareness: a cross-sectional study. Journal of Medicine and Palliative Care. 5(1), 72-79.
• Mahoney JL., Weissberg RP., Greenberg MT., Dusenbury L., Jagers RJ., Niemi K., ... Yoder N. (2021). Systemic social and emotional learning: Promoting educational success for all preschool to high school students. American Psychologist. 76(7), 1128.
• Pozas M., Letzel V., Schneider C. (2021). ‘Homeschooling in times of corona’: exploring Mexican and German primary school students’ and parents’ chances and challenges during homeschooling. European Journal of Special Needs Education. 36(1), 35-50.
• Slavinski T., Bjelica D., Pavlović D., Vukmirović V. (2021). Academic performance and physical activities as positive factors for life satisfaction among university students. Sustainability. 13(2), 497.
• Brailovskaia J., Ozimek P., Bierhoff HW. (2021). How to prevent side effects of social media use (SMU)? Relationship between daily stress, online social support, physical activity and addictive tendencies–A longitudinal approach before and during the first Covid-19 lockdown in Germany. Journal of Affective Disorders Reports. 5, 100144.
• Aubert S., Barnes JD., Demchenko I., Hawthorne M., Abdeta C., Abi Nader P., ... Tremblay MS. (2022). Global matrix 4.0 physical activity report card grades for children and adolescents: results and analyses from 57 countries. Journal of Physical Activity and Health. 19(11), 700-728.
• Kolhar M., Kazi RNA., Alameen A. (2021). Effect of social media use on learning, social interactions, and sleep duration among university students. Saudi Journal of Biological Sciences. 28(4), 2216-2222.
• Karasar N. (2019).Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Akademik Yayıncılık. İkinci Yazım, 34.Basım. Ankara.
• Özgenel M., Canpolat Ö., Ekşi H. (2019). Ergenler için sosyal medya bağımlılığı ölçeği (esmbö): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 6, 631–664.
• Karagün E., Tapşın FO. (2024). Spor yapan bireylerin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin cinsiyet açısından incelenmesi. Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi. 6(1), 36-45.
• Uğurlu D. (2023) Ortaöğretim öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeyleri ile beden eğitimi ve spora yönelik eğilimlerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı. Ankara.
• Kaya Z., Vangölü MS. (2023). Lise öğrencilerinin dijital bağımlılık ve iyi oluş düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. E-International Journal of Educational Research. 14(1).
• Üzgü MA., Bozgüney R., Can B., Ozlu M., Akat A., Güneş F., Çalık F. (2023). Üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 3(1), 75-82
• Li H.,Wang S. (2013). The role of cognitive distortion in online game addiction among chinese adolescents. Children and Youth Services Review. 35(9), 1468-1475.
• Arslan A., Bardakçı S. (2020). Üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin iletişim becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi. 8(20), 36-70.
• Arıkan G., Öztürk A. (2020). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi (Güneydoğu Anadolu Örneği). Spor Eğitim Dergisi. 4(3), 157-168
• Altınok M. (2021). Lise Öğrencilerinin dijital bağımlılık ve yaşam doyumunun incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 19(1), 262-291.
• Durmaz A., Taşçı SA. (2021). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medya kullanımı ve dijital okuryazarlıklarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Kapadokya Eğitim Dergisi. 2(2), 26-31.
• Gülü M., Yapıcı H. (2022). Adölesanlarin fiziksel aktivite motive edicilerine ilişkin bakış açıları: kesitsel bir çalışma. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 24(2), 388-396.
• Çifçi F., Ballıkaya E. (2023). Ortaokul öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ile fiziksel aktiviteye yönelik motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 6(1), 186-200.
• Yıldırım M., Bayrak C. (2019). Üniversite öğrencilerinin spora dayalı fiziksel aktivitelere katılımları ve yaşam kalitelerinin akademik başarı ve sosyalleşme üzerine etkisi (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 34(1), 123-144.
• Erkek A., Pekel AÖ., Taşğın Ö., Uzun A. (2022). Orta ergenlik dönemindeki bireylerin fiziksel aktivite düzeyleri ile yaşam kalitesi arasındaki farkların belirlenmesi. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi. 6(2), 83-92.
• Konar N., Örsek ŞE., Kurtoğlu A. (2023). Fen lisesi öğrencilerinin farklı değişkenlere göre fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi. Aksaray University Journal of Sport and Health Researches. 4(1), 1-10.
• Arslan A. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Sivas ili örneği. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(2), 63-80.
• Arslan A., Kırık AM., Karaman M., Çetinkaya A. (2015). Lise ve üniversite öğrencilerinde dijital bağımlılık. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 8, 34-58.
• Eryılmaz S., Çukurluöz Ö. (2018). Lise öğrencilerinin dijital bağımlılıklarının incelenmesi: Ankara ili, Çankaya ilçesi örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 17(67), 889-912.
• Gündüzalp C., Yıldız EP. (2020). Spor yapan bireylerin teknoloji bağımlılık düzeylerinin demografik özelliklerine göre incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi. (82), 23-43.
• Eski T., Yılmaz BH. (2024). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin teknoloji bağımlılıkları ile spora bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports. 13(3), 269-276.
• Gülbetekin E., Güven E., Tuncel E. (2021). Adolesanların dijital oyun bağımlılığı ile fiziksel aktivite tutum ve davranışlarını etkileyen faktörler. Bağımlılık Dergisi. 22(2), 148-160.
• Hazar Z., Demir G, Namlı S, Türkeli A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ve fiziksel aktivite düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 11(3), 320332.
• Karayağız-Muslu G, Bolışık B. (2009). Çocuk ve gençlerde internet kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 8(5), 445-450.
• Bülbül H., Tunç T., Aydil F. (2018). Üniversite öğrencilerinde oyun bağımlılığı: Kişisel özellikler ve başarı ile ilişkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 11(3), 97-111.
• Kayri M., Günüç S. (2016). Yüksek ve düşük sosyoekonomik koşullara sahip öğrencilerin internet bağımlılığı açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. The Turkish Journal on Addictions. 3(2), 165-183.