Görsel Konfor Parametrelerinin Bir Eğitim Yapısı Üzerinden İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 479 - 494, 30.06.2022

Neslihan Yıldız

https://doi.org/10.35193/bseufbd.1079488

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, bir eğitim yapısında iç mekân kullanıcılarının memnuniyet düzeylerini; görsel konfor parametreleri (aydınlatma, malzeme ve renk/doku) temelinde incelemek ve ortaya koymaktır. Çalışma alanı olarak seçilen İstanbul Gedik Üniversitesi Kampüsü, Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültesi binası bünyesinde İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümüne ait tasarım stüdyolarının, iç mekân fiziksel çevre kalitesi kullanıcı memnuniyetlerinin belirlenmesi amacıyla; öğrenci ve öğretim elemanı görüşleri göz önüne alınarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın kullanıcıların gönüllülük esasına dayalı olarak gerçekleştirilmesi önem taşımaktadır. Bu çerçevede çalışmada, kullanıcılara aydınlatılmış onam hakkında bilgilendirme yapılmış ve Gönüllü Onam Formu imzalatılmıştır. Gönüllülük ilkesi göz önüne alınarak İstanbul Gedik Üniversitesi, Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültesi, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü’nde eğitim alan 100 öğrenci ve aynı bölümde görev yapan 20 öğretim elemanına anket formları dağıtılmış; ve çalışma bu veriler doğrultusunda incelenmiştir. Anket sonucunda elde edilen bulgularda; öğrencilerin ve öğretim elemanlarının doğal aydınlatmayı yeterli buldukları, doğal aydınlatmadan ve tavan malzemesinden memnun oldukları; tam tersi olarak ise, yapay aydınlatmadan, duvar malzemesinden, oturulan konumdan her koşulda rahatlıkla ekranı / tahtayı görememe durumundan, görsel ve grafik tasarım yeterliliğinden memnun olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma; İç Mimarlık tasarım stüdyoları temelinde görsel konfor koşullarının kısmen sağlandığı sonucunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel Konfor Koşulları, Görsel Konfor, Kullanıcı Memnuniyeti, Eğitim Yapıları, Tasarım Stüdyoları

Examination of Visual Comfort Parameters in an Educational Building

Öz

The aim of this study is to determine the satisfaction levels of indoor users in an educational structure; to examine and reveal on the basis of visual comfort parameters (lighting, material and colour/texture). In order to determine the interior physical environment quality and user satisfaction of the design studios of the Department of Interior Architecture and Environmental Design within the structure of the Faculty of Architecture and Design, Istanbul Gedik University Campus, which was chosen as the study area; it was evaluated by taking into account the opinions of students and instructors. It is important that the research is carried out on the basis of volunteerism of the users. In this context, the users were informed about the informed consent and the Voluntary Consent Form was signed. Questionnaire forms were distributed to 100 students studying at Istanbul Gedik University, Faculty of Architecture and Design, Department of Interior Architecture and Environmental Design, and 20 lecturers working in the same department, taking into account the principle of volunteering; and the study was examined in the direction of these data. In the findings obtained as a result of the survey; students and instructors find natural lighting sufficient, they are satisfied with natural lighting and ceiling material; On the contrary, it was concluded that they were not satisfied with the artificial lighting, wall material, sitting position, not ability to see the screen / board easily in all conditions, and visual and graphic design competence. The result of the research reveals that visual comfort conditions are partially provided in Interior Architecture and Environmental Design studios.

Anahtar Kelimeler

Physical Comfort Conditions, Visual Comfort, User Satisfaction, Educational Buildings, Design Studios

Kaynakça

• Akyıldız, R., & Yıldız, N. (2020). Eğitim Yapılarında Fiziksel Konfor Koşullarının Öğrenci Memnuniyeti Üzerinden Değerlendirilmesi. 3. Uluslararası Mimarlık ve Tasarım Kongresi.18-19 Nisan, İstanbul, 11-19.
• İsmailoğlu, S., & Zorlu, T. (2018). İlk Kademe Eğitim Yapıları Dersliklerinde Fiziksel Konfor: Rize İli. Dicle Üniversitesi I. Uluslararası Mimarlık Sempozyumu.4-6 Ekim, Diyarbakır, 321-346.
• Saka, Z. A. (2019). Mimarlık Ofislerinde Konfor ve Kullanıcı Memnuniyetinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Manav, B. (2005). Ofislerde aydınlık düzeyi, parıltı farkı ve renk sıcaklığının görsel konfor koşullarına etkisi: Bir model çalışması. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Barış, P. (2014). Sürdürülebilirlik Açısından Doğal ve Yapay Aydınlatmanın Konutlarda İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demirci, H. (2008). Bina Tasarımında Aydınlatma ve Renk Olgusunun Biyoharmoloji ve Biyosüreç Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Sirel, H. (1992). İç ve Dış Aydınlatma Konularının Karşılaştırılması. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası, Şehir Aydınlatması Kolokyumu. 23 Mart, Kocaeli, 7-17.
• Karaoğlu Can, M., & Altuncu, D. (2021). Sergileme Mekânlarında Yapay Aydınlatma Uygulamaları. Mimarlık ve Yaşam, 6(2), 673-694.
• Erlalelitepe, İ., Aral, D., & Kazanasmaz, T. (2011). Eğitim Yapılarının Doğal Aydınlatma Performansı Açısından İncelenmesi. Megaron, 6(1). 39-51.
• Castilla, N., & vd. (2021). Emotional evaluation of lighting in university classrooms: A preliminary study. Frontiers of Architectural Research, 10 (1), 60-609.
• Yener, A. K., Kutlu Güvenkaya, R., & Şener, F. (2009). İlkokul Sınıflarında Görsel Konfor ve Enerji Verimi-Bir Durum Çalışması Üzerine Araştırma. TTMD Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Klima, Yangın ve Sıhhi Tesisat Dergisi, 62, 30-33.
• Koçlar Oral, G., & Yılmaz, Y.(2010). Bir İlköğretim Tip Projesi Örneğinde Enerji Etkin Yaklaşım. Yapı Fiziği ve Sürdürülebilir Tasarım Kongresi. 4-5 Mart, İstanbul, 57-71.
• Gürel Ulusan, N., & Fitöz, İ. (2017). Eğitim yapılarında enerji etkin eydınlatma: İstanbul Kağıthane Anadolu Lisesi örneği. Tasarım + Kuram Dergisi, 13(24), 138-147.
• Ünal, B. (2013). Mobil Konutların İç Mekân Tasarımlarının Görsel Algı Açısından İrdelenmesi: Geçici Afet Konutları Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aslan F., Aslan E., & Atik A. (2015). İç Mekanda Algı. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11), 139-151.
• Göler, S. (2009). Biçim, Renk, Malzeme, Doku Ve Işığın Mekan Algısına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özsavaş, N. (2016). İç Mekân Tasarımında Renk Algısı. SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 9(18), 449-460.
• Hardy, A. C. (1967). Introduction, Colour in Architecture ed. Alexander C. Hardy & Leonard Hill, London, 1.
• Uçar, T. F. (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
• Tregenza, P. & Loe, D. (1998). The Design of Lighting. London: Routledge.
• Kavasoğulları, A. (2021). Konut İç Mekân Tasarımında Renk ve Aydınlatma Sisteminin Kullanıcı Konforuna Etkileri. Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 6(2), 583-593.
• Brebner, J. (1985). Individual Differences in Movement. Personality Theory and Movement. ed. In B. Kirkcaldy, Medical and Technical Press, Lancaster, 27-43.
• Yazıcıoğlu, D. A., & Meral, P. S. (2011). İç Mekân Tasarımının Kurum Kimliğine Uygunluğunun Ölçülmesine Yönelik Yöntem Önerisi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 111-131.
• Ökmen, K., & Satıcı, B. (2021). Renk ve Işığın Kullanıcı Üzerindeki Psikolojik Etkileri Üzerine Örnek Mekan İncelemesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 4 (1), 33-46.
• URL-1, Google Earth, İstanbul Gedik Üniversitesi Kartal Yerleşkesi, https://www.google.com/maps/place/%C4%B0stanbul+Gedik+University/@40.9019264,29.2181473, [Erişim tarihi: 05.02.2022].
• Anday Türkmen’s Photo Archive. (2022).
• Ertuğrul, Ü. (2018). Renk: Bir Değerlendirme Ölçütü Olarak İç Mekân Tasarımındaki Önemi ve Bir Ders İçeriği Önerisi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir.
• Soygeniş, M. (2000).Yapı 2. İstanbul: Birsen Yayınevi.
• Öztürk, Y., & Kazanasmaz, Z. T. (2017). Oturma Düzeni Alternatiflerine Göre Doğal Aydınlatma Performansının Değişiminin İncelenmesi. 9. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu. 18-19 Ekim, İzmir, 1-10.
• Güler, M. B., & Kasapoğlu, E. (2021). İç Mekânlarda Asma Tavan Uygulamaları. Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 6(1), 95-121.
• Al Şensoy, S. & Sağsöz, A. (2015). Öğrenci Başarısının Sınıfların Fiziksel Koşulları ile İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(3), 87-104.
• Jayaratne, I. L. K., & Fernando, D. N. (2009). Ergonomics Related to Seating Arrangements in the Classroom: Worst in South East Asia? The Situation in Sri Lankan School Children. Work, 34, 409-420.
• Yavuz Öden, H. (2021). İç Mekan Tasarımında Çocuk Odası Yüzeyleri. Euroasia Journal of Social Sciences & Humanities, 8(3), 60-73.
• Karaoğlu Can, M., & Yavuz, F. (2020). İç Mimarlık Eğitiminde Grafik Tasarımın Önemi ve Seçmeli Ders Önerisi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 55, 1665-1677.