1949 Erzincan Earthquake and “Destân-ı Zelzele”

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 759 - 778, 31.12.2019

Abdulhamit Dündar

https://doi.org/10.33905/bseusbed.638451

Cited By: 2

Öz

In this study it is
aimed to examine 1939 Erzincan Earthquake which caused great destruction in Erzincan and Tokat and also a poem written
after this earthquake titled
“Destân-ı Zelzele” (The Saga of the Earthquake) and dated November 13, 1940.
Catastrophe of the earthquake came out in Erzincan, Tokat, Reşadiye, Erbaa,
Niksar and their
villages were handled
in the poem in a didactic
style. The poem, written in Turkish language but with Arabic letters, consists
of two chapters, twelve pages -one missing- and thirty-nine quatrains. The saga
is written in ten units of syllable and some words
are spelled with the vernacular of Tokat. It is seen that the poet’s name is Bilâl, his
pseudonym is Firkatî, and he mostly depicts the situation of Erbaa villages
after the earthquake.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Tokat, Erzincan, Bilâl

1939 Erzincan Depremi ve “Destân-ı Zelzele”

Öz

Bu
çalışmada, Erzincan ve Tokat’ta büyük yıkıma sebep olan “1939 Erzincan Depremi”
ve bu deprem üzerine yazılmış bir şiir incelenmiştir. 13 Kasım 1940 tarihli
“Destân-ı Zelzele” başlığını taşıyan bu şiirde, depremin sonuçları didaktik bir
üslupla ele alınmıştır. Şiirde Erzincan ve Tokat ile Reşadiye, Erbaa, Niksar ve
köylerinde meydana gelen yıkım ele alınmıştır. Arap harfleriyle yazılmış olan
şiir, iki bölümden meydana gelmekte, biri kayıp olmak üzere on iki sayfa ve
otuz dokuz dörtlükten oluşmaktadır. Destan on birlik hece ölçüsünde yazılmış
ve bazı kelimeler Tokat ağzıyla imla edilmiştir. Şairin
adının Bilâl, mahlasının Firkatî olduğu, daha çok Erbaa
köylerinin deprem sonrası durumlarını tasvir ettiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Tokat, Erzincan, Bilâl

Kaynakça

• Referans1: ERKMAN, Kemal (1945), “Sismoloji (Séismologie)”, İstanbul Kandilli Rasathanesi 1939 (Ekim, Kasım, Aralık) Meteoroloji, Sismoloji ve Miknatis Rasatları, 24, 43- 47.Referans2: GÜRSOY, Hüseyin; vd. (2006), “1939 Erzincan depremi yüzey kırığı haritalama çalışmaları (Reşadiye batısı-Koyulhisar arası): İlk gözlemlere ait bulgular”, Aktif Tektonik Araştırma Grubu (ATAG10 2-4 Kasım 2005), 37.Referans3: HAÇİN, İlhan (2014), “1939 Erzincan Büyük Depremi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 30:88, 37-70.Referans4: ÖZMEN, Bülent (1997), NURLU, Murat, GÜLER, Hüseyin, Coğrafi Bilgi Sistemi ile Deprem Bölgelerinin İncelenmesi, Ankara: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı.Referans6: ŞEMSEDDİN SÂMİ (2009), Kâmûs-ı Türkî, (Haz. Ömer Faruk Akün), Kapı Yayınları: İstanbul, s. 588.Referans7: ÜZEN, İsmet (2010), “1939 Erzincan Depreminin Tokat’taki Yansımaları”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 7:27, 89-104.Referans8: YETİŞ, Kemal (1994), “Destan”, DİA, (C. IX, ss. 202-205), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.Referans9: Cumhuriyet Gazetesi, Perşembe 28 Birincikânun 1939.Referans10: Son Dakika Gazetesi, 29 Birincikânun 1939.Referans11: Akşam Gazetesi, 28 Kânunuevvel 1939.