Dış Politikada Kamuoyu Oluşumu: Türkiye-Hollanda Diplomatik Gerginliğinin Hürriyet, Sabah ve Sözcü Gazetelerindeki Sunumunun İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 134 - 151, 30.06.2022

Murad Karaduman , Muhammet Erdem Duru

https://doi.org/10.33905/bseusbed.1094255

Öz

Tartışmalı bir konu üzerinde halkın kanaati olarak tanımlanabilecek olan kamuoyu kavramı üzerine akademik ilginin yoğunlaştığı dönem, köyden şehre göçün hızlandığı ve kitle toplumlarının ortaya çıkmaya başladığı dönemle paralellik göstermektedir. Aynı dönemde kavram, siyasal yaşamda da önem kazanmıştır. Bugün gelinen noktada yönetim biçimi ne olursa olsun tüm iktidarlar hem iç politikada hem de dış politikada karar alırken kamuoyu unsurunu da dikkate almak durumundadır. Kamuoyunun, kararları etkileme noktasında iç politika üzerinde daha fazla etkili olduğu düşünülse de dış politikadaki herhangi bir kararın iç politikayı da etkileyecek olması sebebiyle kamuoyunun bilgi alma ihtiyacı karşılanmalıdır. Kitle iletişim araçları yönetenler ile yönetilenler arasında bir aracı olması noktasında kamuoyunun oluşmasında, bilgilenmesinde ve yayılmasında önemli bir rol üstlenmektedir.
Bu çalışmanın amacı, 2017 Mart’ının ilk günlerinden itibaren varlığını hissettiren ve 10-11 Mart tarihlerinde kriz halini alan Türkiye ile Hollanda arasındaki diplomatik gerginliği basın, kamuoyu ve dış politika ekseninde, gazetelerin giriş sayfaları üzerinden söylem analizi yöntemiyle incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, Teun A. Van Dijk’ın söylem analizi modelini kullanılmış ve olayın basılı gazetelere yansıdığı 12 Mart 2017 tarihinden, 16 Nisan Anayasa Değişikliği Referandumu’nun resmi olmayan ilk sonuçlarının açıklandığı 17 Nisan 2017 tarihleri arasında Hürriyet, Sabah ve Sözcü gazetelerinin giriş sayfaları incelenmiştir. Araştırma kapsamında gazetelerin dış politika konusunda kamuoyunu bilgilendirmekten ziyade ideolojik bir yanlılık sergiledikleri bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamuoyu, Dış Politika, Basın, Söylem Analizi

The Formation of Public Opinion In Foreign Policy: An Investigation of Turkey–Netherlands Diplomatic Tensions Portrayed By Hurriyet, Sabah, And Sozcu Daily National Newspapers

Öz

The period in which academic interests intensify on the concept of public opinion on a controversial issue is observed to be in parallel with the period in which migration from villages to cities accelerate and mass societies begin to emerge. During the same period, the concept also gained importance in political life. At the moment, all powers have to take into account the element of public opinion when making decisions both in domestic policy and in foreign policy. Public opinion has an importance on domestic policy as well as on foreign policy in terms of influencing decisions. Mass media play an important role in establishing, informing, and spreading the public opinion.
The purpose of this study is to analyze the diplomatic tension between the Netherlands and Turkey, which arose beginning on the first days of March 2017 and became a full-blown crisis on March 10th and 11th, through discourse analysis of newspapers’ headlines on the axis of mass media, public opinion, and foreign policy. For this purpose, the discourse analysis model of Teun A. Van Dijk was used and the front pages of Hürriyet, Sabah, and Sözcü newspapers were analyzed starting from March 12th, 2017 on which the incident appeared on press to April 17th, 2017, on which first unofficial results of Constitutional Amendment Referendum of April 16th were announced to the public. The findings of this study suggest that newspapers display an ideological bias rather than informing the public about foreign policy.

Anahtar Kelimeler

Public Opinion, Foreign Policy, Media, Discourse Analysis

Kaynakça

• Anık, C. (1999). Siyasal Rejimler ve Kamuoyu. Selçuk İletişim Dergisi, 1 (1), 78- 83.
• Arslan, H. (2007). Basının Türk Dış Politikası Üzerindeki Yönlendirici Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Atabek, N. &Dağtaş, E. (1998). Kamuoyu ve İletişim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları.
• Atabek, N. (2002). Kamuoyu, Medya ve Demokrasi. Kurgu Dergisi, (19), 223- 238.
• Baum, A. M. & Potter, B. K. P. (2008). The Relationships Between Mass Media, PublicOpinion, AndForeignPolicy: Toward A Theoretical Synthesis, Annual Review of Political Science, 11, 39- 65.
• Bektaş, A. (1996). Kamuoyu, İletişim ve Demokrasi. Bağlam Yayıncılık.
• Chandler, D. &Munday, R. (2018). Medya ve İletişim Sözlüğü. (Çev. Babacan Taşdemir). İletişim Yayınları.
• Curran, J. (2014). Medya ve Demokrasi Yeniden Değer Biçme. Medya Kültür Siyaset (Der. İrvan, S.)Pharmakon Yayınevi.
• Çankaya, E. (2015). Siyasal İletişim Dünyada ve Türkiye’de. İmge Kitabevi.
• Demir, İ. (2019). Bilardo Topunun Yapısının Sökümü: Dış Politika Analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 177-201.
• Demir, Ö. & Acar, M. (1997). Sosyal Bilimler Sözlüğü. Vadi Yayınları.
• Dijk, T. A. (1988). News As Discourse. London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Dijk, T. V. (2015). Söylem ve İdeoloji Çok Alanlı Bir Yaklaşım. (Çev. Nurcan Ateş.).Söylem ve İdeoloji. (Haz.Çoban, B. &Özarslan, Z.). Su Yayınevi.
• Doğanay, Ü., Şanlı, H. K. & Taştan, İ. Ö. (2017). Seçimlik Demokrasi Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu, Devlet Bahçeli ve Selahattin Demirtaş’ın Demokrasi Söylemi. İmge Kitabevi.
• Durna, T. & Kubilay, Ç. (2010). Söylem Kuramları ve Eleştirel Söylem Çözümlemeleri. Medyadan Söylemler (Der. Durna, T.). Libra Kitap.
• Ekinci, N. (2008). Siyasal İletişime Giriş. Gece Kitaplığı.
• Ersanlı, B. (2006). İçli- Dışlı Siyasal Faaliyet: Aracı Kurumlar- Toplumsal Hareketler. Sivil Toplum ve Dış Politika Yeni Sorunlar, Yeni Aktörler. (Haz. Mazlum, S. C. & Doğan, E.). Bağlam Yayıncılık.
• Feridunoğlu, İ. C. (2019). 2016 Hollanda-Türkiye Siyasi Krizine Hürriyet ve Hollanda Gazetesi AlgemeenDagblad’ın Bakışının Karşılaştırılması. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi (43), 131- 144.
• Glynn, C.J. &Huge, E. M. (2008). Public Opinion. The International Encyclopedia of Communication (Ed. Donsbach, W.). Blacwell Publishing.
• Golhamer, H. (1950). Public Opinion And Personality. American Journal of Sociology, 55(4), 346-354.
• Güngör, N. (2016). İletişim, Kuram ve Yaklaşımlar. Siyasal Kitabevi.
• Gürpınar, B. (2017). Dış Politika ve Kamuoyu: Mavi Marmara Krizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (53), 241- 253.
• İnceoğlu, G. Y. & Çomak, A. N. (2016). Teun A. Van Dijk. Metin Çözümlemleri(Ed. Giritli İnceoğlu, Y & Akgün Çomak, N.). Ayrıntı Yayınları.
• Kapani, M. (2017). Politika Bilimine Giriş. BB101 Yayınları.
• Karaduman, S. (2017). Eleştirel Söylem Çözümlemesinin Eleştirel Haber Araştırmalarına Katkısı ve Sunduğu Perspektif, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4(2) Güz, 31-46.
• Kaya, R. & Çakmur, B. (2018). Siyaset Bilimi ve Medya Çalışmaları. Siyaset Bilimi Kavramlar İdeolojiler Disiplinler Arası İlişkiler. (Haz. Atılgan, G. ve Aytekin, A.).Yordam Kitap.
• Knecht, T. &Weatherford, S. (2006). Public Opinion And Foreign Policy: The Stages Of Presidential Decision Making. International Studies Quarterly, 50, 705–727.
• Maigret, E. (2016). Medya ve İletişim Sosyolojisi. (Çev. Halime Yücel). İletişim Yayınları.
• Mutlu, M. (2003). Vietnam’dan Körfez’e Savaşlarda Kamuoyu Oluşumu. Okumuş Adam Yayınları.
• Neumann, E. N. (1998). Kamuoyu Suskunluk Sarmalının Keşfi. Dost Kitabevi.
• Nwogbaga, D. M. (2016). Public Opinion and Propaganda in Governance. Nkwede, J. A. (Ed.). Fundamentals On Political Science. Abakaliki: Peace Concepts. [Erişim Tarihi: 14.07.2021, https://www.academia.edu/32048614/PUBLIC_OPINION_AND_PROPAGANDA_IN_GOVERNANCE]
• Oktay, M. (2002). Politikada Halkla İlişkiler. Derin Yayınları.
• Özçetin, B. (2018). Kitle İletişim Kuramları Kavramlar, Okullar, Modeller. İletişim Yayınları.
• Özel, M., Karakaş, O. & Durmuş, A. (2018). Geleneksel Medya ve Sosyal Medyada Yer Bulan Türkı̇ye- Hollanda Krı̇zı̇nı̇n Propaganda Çerçevesı̇nde İncelenmesı̇. Kurgu 26 (1), 82- 103.
• Özer, Ö. (2011). Haber Söylem İdeoloji Eleştirel Haber Çözümlemeleri. Literatürk.
• Özkan, A. (2004). Siyasal İletişim Partiler, Seçimler, Stratejiler. Nesil Yayınları.
• Saygılı, S. Y. (2018). 2017 Türkiye - Hollanda Krizine İlişkin Haberlerin Van Dijk Modeline Göre Eleştirel Söylem Analizi, ICPESS 2018 - Venice/ITALY AcceptedPapers - SocialStudies/Sosyal Araştırmalar (Oral Presentation/Sözlü Sunum).
• Sezer, D. (1972). Kamu Oyu ve Dış Politika. Sevinç Matbaası.
• Soroka, S. N. (2003). Media, Public Opinion, And Foreign Policy. Harvard International Journal of Press/Politics, 8(1), 27-48.
• Sözen, E. (2017). Söylem Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/ Güç ve Refleksivite. Profil Kitap.
• Uztuğ, F. (2004). Siyasal İletişim Yönetimi Siyasette Marka Yaratmak. Media Cat Kitapları.
• Vural, A. M. (1997). Bir İletişim Kurumu Olarak Yerel Basının Kamuoyu Oluşumu Sürecindeki İşlevi ve Yerel Basın-Kamuoyu İlişkileri (Eskişehir Basını Örneğinde Bir Uygulama). (Yayımlanmış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.