Türkiye ve BRICS Ülkelerinde Turizm, Finansal Gelişme, Ticari Açıklık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Panel Veri Analizi (1995-2019)

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 179 - 191, 31.12.2022

Dilek Şahin , Fatma Temelli

https://doi.org/10.33905/bseusbed.1085232

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, Türkiye ve BRICS ülkelerinde turizm gelirleri, finansal gelişme, ticari açıklık ve ekonomik büyüme ilişkisi 1995-2019 dönemini kapsayan yıllık veriler ele alınarak ve panel veri analizi kullanılarak incelenmiştir. Çalışmanın sonuçlarında ise, LR istatistiği ile panel veri modelinin tek yönlü birim etkiler modeli olduğu görülmüştür. Hausman testinde ise, birim etkinin rassal olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Modelin varsayımlarının sınanması sonucunda modelde değişen varyans, birimler arası korelasyon ve otokorelasyon sorunu olduğu görülmüştür. Daha sonra Driscoll ve Kraay tahmincisi ile regresyon modeli tekrar tahminlenmiş ve ekonomik büyüme değişkeni üzerinde ele alınan kredi, ticari açıklık ve turizm gelirlerinin pozitif ve istatistiki olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Finansal Gelişme, Ekonomik Büyüme, Ticari Açıklık, Panel Veri Analizi

The Relationship between Tourism, Financial Development, Trade Openness and Economic Growth in Turkey and BRICS Countries: Panel Data Analysis (1995-2019)

Öz

In this study, the relationship between tourism revenues, financial development, trade openness, and economic growth in Turkey and BRICS countries was examined by using panel data analysis by considering the annual data covering the period 1995-2019. In the results of the study, it has been seen that the panel data model with LR statistics is a one-way unit effects model. In the Hausman test, it was concluded that the unit effect was random. As a result of testing the assumptions of the model, it was seen that the model had varying variance, correlation between units and autocorrelation problems. Then the regression model was re-estimated with the Driscoll and Krayyestimator and it has been determined that credit, trade openness, and tourism revenues, which were considered on the economic growth variable, had a positive and statistically significant effect.

Anahtar Kelimeler

Tourism,, Financial Development, Economic Growth, Trade Openness, Panel Data Analysis

Kaynakça

• Akat, Ö. (2008). Pazarlama Ağırlıklı Turizm İşletmeciliği. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Arabacı, H. (2018). Turizm Sektörünün Ekonomik Büyümeye Etkisi Üzerine Teorik Bir İnceleme. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(3), 104-109.
• Aslam, A. L. M. (2020). Dynamic Relationship Between Tourism and Financial Development in Sri Lanka. Journal of Tourism Economics and Applied Research, 4(1), 38-46.
• Ayaydın, H., Baltacı, N., Pala, F. & Barut, A. (2019). Türkiye’de Turizm, Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Global Journal of Economicsand Business Studies (Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi), 8(15), 69-84.
• Bahar, O. (2006). Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi, 13(2), 137-150.
• Bahar, O. & Kozak, M. (2013). Turizm Ekonomisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Başarır, Ç. & Çakır, Y. N. (2015). Causal Interactions Between CO2 Emissions, Financial Development, Energy and Tourism. Asian Economic and Financial Review, 5(11), 1227-1238.
• Cannonier, C. & Burke, M. G. (2017). Tourism and financial development in small states. Tourism Economics, 23(6), 1369-1377.
• Cernat, L. & Gourdon, J. (2012). Paths to success: Benchmarking cross-country sustainable tourism. Tourism Management, 33(5), 1044-1056.
• Çınar, M. & Ülker, B. (2018). TheLong-Run Relationship between Economic Growth and Tourism Revenue:The Case of Turkey and TRNC. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(2), 592-602.
• Dineri, E. (2019). Türkiye’de Turizm Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(2), 106-114. Dinler, Z. (2017). İktisat. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Durak, İ. (2018). Ekonomik Büyüme, Ticari Açıklık ve Bankacılık Sektör Derinliği İlişkisi: Bir Panel Veri Analizi Uygulaması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dücan, E., Şit, M. & Şentürk, M. (2016). Ekonomik Büyümeye Bir Katkı Bağlamında Turizm Gelirleri: Bir Panel Veri Uygulaması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-14.
• Dünya Gazetesi, [Erişim: 14.01.2022, https://www.dunya.com/foto-galeri/ekonomi/dunyanin-en-fakir-50-ulkesi-galeri-337312].
• Ergün, S. & Telek, C. (2018). Turizm Gelirleri ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. International Journal Of Disciplines Economics & Adminıstrative Sciences Studies, 4(9), 485- 493.
• Erim, N. & Türk, A. (2005). Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 21-45.
• Eroz, S. S., Ahmed, N. & Khan, K. (2020). Financial Development, Tourism and Economic Growth Nexus: An Empirical Evidence from Pakistan. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 9(1), 232-238.
• Fahimi, A., Akadiri, S. S., Seraj, M. & Akadiri, A. C. (2018). Testing the role of tourism and human capital development in economic growth. A panel causality study of micro states. Tourism Management Perspectives, 28, 62-70.
• Fauzel, S. & Seetanah, B. (2021). Does financial development spur tourism growth? A dynamic time series analysis for the case of an SIDS. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 1-17. https://doi.org/10.1080/19407963.2021.1919128.
• Güney, G. (2017). Ekonomik Büyüme ve Finansal Gelişme İlişkisi: Bir Panel Veri Analizi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 355-372.
• Kar, M. & Taş, S. (2004). İktisadi Kalkınmada Para ve Sermayenin Yeri. Kalkınma Ekonomisi: Seçme Konular. (Ed.) Sami Taban ve Muhsin Kar (159-188), Bursa: Ekin Kitabevi.
• Katırcıoglu, S., Katırcıoglu, S. & Altınay, M. (2017). Interactions between tourism and financial sector development: Evidence from Turkey. The Service Industries Journal, 38(9-10), 519-542.
• Khan, A., Bibi, S., Lorenzo, A., Lyu, J. & Babar, Z. U. (2020). “Tourism and Development in Developing Economies: A Policy Implication Perspective”, Sustainability, 12(4), 1-19.
• Kızılgöl, Ö. & Erbaykal, E. (2008). Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,13(2), 351-360.
• Kızılkaya, O., Sofuoğlu, E. & Karaçor, Z. (2016). Türkiye’de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi, 23(1), 203-215.
• Kumar, R. R. (2014). Exploringthe role of technology, tourism and financial development: An empirical study of Vietnam. Quality and Quantity, 48(5), 2881-2898.
• Kyrylov, Y., Hranovska, V., Boiko, V., Kwilinski, A., & Boiko, L. (2020). International tourism development in the context of increasing globalization risks: on the example of Ukraine's integration into the global tourism industry. Journal of Risk Financial Management, 13(12), 1-18.
• Lee, C. C. & Chang, C. P. (2008). Tourism development and economic growth: a closer look at panels. Tourism Management, 29(1), 180-192.
• Lemmetyinen, A. & Go, F. M. (2009). The key capabilities required for managing tourism business networks. Tourism Management, 30(1), 31-40.
• Liao, K. C., Yue, M. Y., Sun, S. W., Xue, H. B., Liu, W., Tsai, S. B. & Wang, J. T. (2018). An evaluation of coupling coordination between tourism and finance. Sustainability, 10(7), 2320.
• Manga, M. & Ballı, E. (2019). Turizm, Ekonomik Büyüme, Ticari Açıklık ve Finansal Gelişme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 56(647), 9-22.
• Martin, J. L. E., Morales, N. M. & Scarpa, R. (2004). Tourism and Economic Growth In Latin American Countries: A Panel Data Approach. FEEM Working Paper No. 26.2004, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=504482 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.504482.
• McKinnon, R. I. (1964). Foreign Exchange Constraints In Economic Development and Efficient Aid Allocation. The Economic Journal, 74(294), 388-409.
• Mustafa, A. M. M. & Santhirasegaram, S. (2014). Empirical Investigation of the Relationship between Tourism Receipts and Sustainable Economic Growth in Sri Lanka. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences (JETEMS), 5(7), 131–137.
• Oh, C. O. (2005). The contribution of tourism development to economic growth in the Korean economy. Tourism Management, 26(1), 39-44.
• Ohlan, R. (2017). The relationship between tourism, financial development and economic growth in India. Future Business Journal, 3(1), 9-22.
• Omoush, M. M. (2018). Time Series Analysis among Tourism, Financial Development, FDI and Economic Growth in Jordan. International Journal of Economics and Finance, 10(12), 150-162.
• Özcan, C. C. (2015). Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisinin Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 46, 177-199.
• Pata, U. K. (2020). Turizm, Finansal Gelişme, Ticari Açıklık ve Sermaye Stokunun Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği. Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(4), 151-167.
• Rasool, H., Maqbool, S. & Tarique, Md. (2021). The relationship between tourism and economic growth among BRICS countries: a panel cointegration analysis. Future Business Journal, 7(1), 1-11.
• Sarıdoğan, H. Ö. (2019). Turizmin Ekonomik Etkileri: Akdeniz Ülkeleri Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4), 1308-1315.
• Seetanah, B. (2011). Assessing the dynamic economic impact of tourism for island economies. Annals of Tourism Research, 38(1), 291-308.
• Sezgin, A. Ş. (2020). Koronavirüs Salgını Sonrasında Turizm ve Bağlantılı Sektörlerde Beklenen Gelişmeler. [Erişim:10.02.2022, https://ekonomi.isbank.com.tr/contentmanagement/Documents/tr10_aa_rapor/2020/BN_Turizm_202005.pdf].
• Shahbaz, M., Benkraiem, R., Miloudi, A. & Tiwari, A. K. (2019). Tourism-induced financial development in Malaysia: New evidence from the tourism development index. Tourism Economics, 25(5), 757-778.
• Shakouri, B., Yazdi, S. K., Nategian, N. & Shikhrezaei, N. (2017). International Tourism and Economic Growth and Trade: Variance Decomposition Analysis. Journal of Tourism & Hospitality, 6(3), 1-11.
• Şahin, S. (2021). Uluslararası Ticaret ve Uluslararası Turizm Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği (1970-2019). Business & Management Studies: An International Journal (BMIJ), 9(3), 1060-1075.
• Şimşek, D. & Hepaktan, C. E. (2019). Ticari Açıklık, İstihdam ve Enflasyon İlişkisi: Türkiye Örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 316-336.
• Tsaurai, K. (2018). The Role of Financial Sector Development in the Tourism-Growth Nexus: A Case of Southern African Countries. Journal of Economics and Behavioral Studies, 10(3), 100-110.
• UNWTO (2020). [Erişim: 23.06.2021, https://www.unwto.org/news/2020-worst-year-in-tourismhistory-with-1-billion-fewer-international-arrivals].
• Ünlüönen, K., Tayfun, A. & Kılıçlar, A. (2018). Turizm Ekonomisi, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• World Bank (2021). [Erişim: 20.04.2021, World Development Indicators | DataBank (worldbank.org].
• World Travel & TourismCouncil’s (WTTC). [Erişim: 20.06.2021, https://www.wttc.org/economic-impact/country-analysis/domestic-tourism/].
• Yalçınkaya, Ö. & Karabulut, K. (2017). Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye Üzerine Dönemsel ve Yapısal Kırılmalı Bir Zaman Serisi Analizi (1965-2016). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 1231-1248.
• Yenişehirlioğlu, E. & Bayat, T. (2019). The Relationship Between Tourism Income and Financial Development in The Mena Countries. Journal of Business Research-Turk, 11(2), 1183-1190.
• Yurtkuran, S. (2020). Türkiye’de Turizmin ve Finansal Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Katkısı: Turizme Dayalı Büyüme Hipotezi Analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(5), 1531-1542.