Perinatal Dönem Ruh Sağlığı Sorunları ve Hemşirelik Yaklaşımı

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 116 - 123, 01.01.2022

Nezihe Kızılkaya Beji , Merve Murat , Selmin Köse

https://doi.org/10.19127/bshealthscience.897439

Cited By: 2

Öz

Kadının ebeveynliğe uyum sağlamaya çalıştığı gebelik ve gebelik sonrası dönemde hem kendi bakım sürecini hem de doğum sonrası bebeğin bakım süreçlerini üstlenmesi psikiyatrik bozuklukların oluşumunda önemli bir etkendir. Peripartum dönemde sıkça görülen ruhsal bozukluklar, farklı metotlar ile değerlendirilmektedir. Kullanılan araç, araştırmanın yürütüldüğü zaman veya bölge gibi değişkenlere bağlı olmaksızın ruhsal bozuklukların görülme oranı yüksek bulunmaktadır. Ruhsal bozukluklar için değiştirilemez risk faktörlerinin yanı sıra değiştirilebilir risk faktörleri de mevcuttur. Değiştirilebilir risk faktörleri arasında aile içi iletişim, evliliğe uyum ve adaptasyon, sosyal destek gibi faktörler bulunmaktadır. Bu faktörlerin ayrı ayrı değerlendirilmesi ve anne adayının bu konularda desteklenmesi postpartum döneminde ruhsal bozuklukların görülme riskini azaltmaktadır. Değiştirilemeyen faktörler için ise mümkünse gebe kalmadan önce veya gebelik sürecinde kadının psikiyatri muayenesi ile değerlendirilmesi ve varsa mevcut bozukluğun tedavisi önerilmektedir. Sonuç olarak, hekim ve hemşirelerin gebe kadını rutin kontrolleri esnasında depresyon ve diğer psikiyatrik bozukluklar açısından değerlendirilmesi önerilmektedir. Bu derlemenin amacı, perinatal dönemde tuh sağlığı sorunları ve hemşirelik bakımını incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Perinatal dönem, Depresyon, Kadın, Ruh sağlığı

Perinatal Mental Health Disorders and Nursing Approach

Öz

When the woman is trying to adapt to parenthood, both for her care and for baby's postnatal care is an important factor in developing a psychiatric disorder. Psychiatric disorders, which are frequently seen in this period, are evaluated using different methods. The psychiatric disorder rate is high, regardless of variables such as assessment tools, time, or location. There are non-modifiable and modifiable risk factors for psychiatric disorders. Modifiable risk factors include family communication, marital adaptation, social support, and so on. Evaluating these factors individually and supporting the mothers in these issues reduces the risk of psychiatric disorders. For non-modifiable risk factors, it is recommended that women should have a psychiatric examination before and/or during pregnancy and should have a treatment for the existing disorder if any. Briefly, it is recommended that pregnant women should be evaluated for psychiatric disorders during routine checks by physicians and nurses. This review aims to examine the mental health problems and nursing care in the perinatal period frequently seen in perinatal period.

Anahtar Kelimeler

Perinatal, Depression, Women, Mental health

Kaynakça

• Akçalı Aslan, P. 2011. Erzurum il merkezinde gebeliğinin ilk icabında olan kadınlara depresyon bozuklukların yaygınlığı ve ilişkili etmenler. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniveresitesi, Tıp Fakültesi, Erzurum, ss. 112.
• Banti S, Mauri M, Oppo A, Borri C, Rambelli C, Ramacciotti D, Cassano G B. 2011. From the third month of pregnancy to 1 year postpartum. Prevalence, incidence, recurrence, and new onset of depression. Results from the perinatal depression-research & screening unit study. Compr Psychiatry, 52(4): 343–351.
• Barker ED, Kirkham N, Ng J, Jensen SK. 2013. Prenatal maternal depression symptoms and nutrition, and child cognitive function. Br J Psychiatry, 203(6): 417–421.
• Biaggi A, Conroy S, Pawlby S, Pariante CM. 2016. Identifying the women at risk of antenatal anxiety and depression: A systematic review. J Affect Disord, 191: 62–77.
• Çalık K, Aktaş S. 2011. Gebelikte depresyon: Sıklık, risk faktörleri ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(1): 142-162.
• Çavuşog lu İ. 2015. İnfertilite tedavileri sonrası gebe kalan kadınların yaşam kalitesi ve depresyon durumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul ss. 112.
• Chang SR, Chen KH, Ho HN, Lai YH, Lin MI, Lee CN, Lin WA. 2015. Depressive symptoms, pain, and sexual dysfunction. Int J Nurs Stud, 52(9): 1433–1444.
• Deligiannidis KM, Freeman MP. 2014. Complementary and alternative medicine therapies for perinatal depression. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol, 28(1): 85–95.
• Duman N, Koçak D, Yılmazel G. 2015. Postpartum depresyon ve hemşirelik yaklaşımı. Turkiye Klinikleri J Obstet Womens Health Dis Nurs-Special Topics, 1: 35-41.
• Durmazoğlu G, Serttaş M, Kuru Oktay A, Tatarlar A, Go çmen A, Bezirgan S, Toksoy S. 2016. Postpartum depresyonun hemşire ve ebeler tarafından o ngo ru lmesi. J Anat Nurs Health Sci, 19: 33-37.
• Durmuş E. 2015. Gebelerin anksiyete, algılanan stres ve depresif belirti durumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul ss. 102.
• Erdem Ö, Erten Bucaktepe PG, Ozen S, Kara İH. 2010. Evaluation of anxiety and depression levels of mothers during prepartum and postpartum periods. Duzce Med J, 12: 24-31.
• Falah-Hassani K, Shiri R, Dennis CL. 2016. Prevalence and risk factors for comorbid postpartum depressive symptomatology and anxiety. J Affect Disor, 198: 142–147.
• Faruk U. 2017. Gebelik ve postpartum dönemde psikiyatrik bozukluklar; Klinik ve tedavi başvuru kitabı. İstanbul Tıp Kitabevi İstanbul, Türkiye, 1. baskı, ss. 289.
• Figueiredo B, Canário C, Field T. 2014. Breastfeeding is negatively affected by prenatal depression and reduces postpartum depression. Psychol Med, 44(5): 927–936.
• Gentile S. 2017. Untreated depression during pregnancy: Short- and long-term effects in offspring: A systematic review. Neuroscience, 342: 154-166.
• Grote NK, Bridge JA, Gavin AR, Melville JL, Iyengar S, Katon WJ. 2010. A Meta-Analysis of depression during pregnancy and the risk of preterm birth, low birth weight, and ıntrauterine growth restriction. Arch Gen Psychiatry, 67(10): 1012–1024.
• Guille C, Newman R, Fryml LD, Lifton CK, Epperson CN. 2013. Management of postpartum depression. J Midwifery Womens Health, 58(6): 643–653.
• Güleç D, Kavlak O. 2016. Postpartum maternal depresyon ve hemşirelik bakımı. Kadın Hast Anne Çocuk Sağ Derg, 7: 85-97.
• Hayes LJ, Goodman SH, Carlson E. 2013. Maternal antenatal depression and infant disorganized attachment at 12 Months. Attach Hum Dev, 15(2): 133–153.
• ILO. 2019. Maternity protection. URL: ilo.org/global/topics/equality-and-discrimination/maternity-protection/lang--en/index.htm (accessed date: December 12, 2019).
• Jacka FN, Ystrom E, Brantsaeter AL, Karevold E, Roth C, Haugen M, Berk M. 2013. Maternal and early postnatal nutrition and mental health of offspring by age 5 years: a prospective cohort study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 52(10): 1038–1047.
• Karakaş NM, Güneş G, Sarıbıyık M. 2014. Battalgazi’de postpartum depresyon riski ve etkili faktörler. İnönü Üniv Sağlık Hiz MYO Derg, 2(1): 1-12.
• Kim DR, Epperson CN, Weiss AR, Wisner KL. 2014. Pharmacotherapy of postpartum depression: An update. Expert Opin Pharmacother, 15(9): 1223–1234.
• Kirkan TS, Aydin N, Yazici E, Akcali Aslan P, Acemoglu H, Daloglu AG. 2015. The Depression in women in pregnancy and postpartum period: A follow-up study. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 61(4): 343–349.
• Larsen ER, Damkier P, Pedersen LH, Fenger-Gron J, Mikkelsen RL, Nielsen RE, … Danish Society of Clinical Pharmacology. 2015. Use of psychotropic drugs during pregnancy and breast-feeding. Acta Psychiatr Scand, (445): 1–28.
• Lassen D, Ennis ZN, Damkier P. 2016. First-trimester pregnancy exposure to venlafaxine or duloxetine and risk of major congenital malformations: A systematic review. Basic Clin Pharmacol Toxicol, 118(1): 32–36.
• Le Strat Y, Dubertret C, Le Foll B. 2011. Prevalence and correlates of major depressive episode in pregnant and postpartum women in the United States. J Affect Disord, 135(1-3): 128–138.
• Madlala SS, Kassier SM. 2017. Antenatal and postpartum depression: Effects on infant and young child health and feeding practices. South Afr J Clin Nutr, 1(1): 1-7.
• Mishina H, Yamamoto Y, Ito M. 2012. Regional variations in prevalence of postpartum depressive symptoms: Population-based survey. Pediatr Int, 54(4): 563–565.
• Şahin P. 2015. Gebelikte depresyon ve anksiyete belirti düzeyi ve ilişkili faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Istanbul, ss. 124.
• Schmied V, Johnson M, Naidoo N, Austin MP, Matthey S, Kemp L, Yeo A. 2013. Maternal mental health in Australia and New Zealand: a review of longitudinal studies. Women Birth, 26(3): 167–178.
• Shivakumar G, Brandon AR, Snell PG, Santiago-Muñoz P, Johnson NL, Trivedi MH, Freeman MP. 2011. Antenatal depression: a rationale for studying exercise. Depress Anxiety, 28(3): 234–242.
• Spinelli MG, Endicott J, Leon AC, Goetz RR, Kalish RB, Brustman LE, Schulick JL. 2013. A controlled clinical treatment trial of interpersonal psychotherapy for depressed pregnant women at 3 New York City sites. J Clin Psychiatry, 74(4): 393–399.
• Stock A, Chin L, Babl FE, Bevan CA, Donath S, Jordan B. 2013. Postnatal depression in mothers bringing infants to the emergency department. Arch Dis Child, 98(1): 36–40.
• Tahaoğlu AE, Toğrul C, Külahçıoğlu Mİ, Aydın Öztürk B, Balsak D, Bademkıran H, Güngör T. 2015. Diyarbakır’da postpartum depresyonu etkileyen faktörler. Perinatoloji Dergisi, 23(1): 26–29.
• WHO. 2019. World health organization; Depression updated. URL: www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression (accessed date: January 5, 2020).
• Woolhouse H, Gartland D, Perlen S, Donath S, Brown SJ. 2014. Physical health after childbirth and maternal depression in the first 12 months post partum: Results of an australian nulliparous pregnancy cohort study. Midwifery, 30(3): 378–384.
• Yazici E, Kirkan TS, Aslan PA, Aydin N, Yazici AB. 2015. Untreated depression in the first trimester of pregnancy leads to postpartum depression: High rates from a natural follow-up study. Neuropsychiatr Dis Treat, 11: 405–411.
• Yim IS, Tanner Stapleton LR, Guardino CM, Hahn-Holbrook J, Dunkel Schetter C. 2015. Biological and psychosocial predictors of postpartum depression: Systematic review and call for ıntegration. Annu Rev Clin Psychol, 11: 99–137.