Aile Sağlığı Merkezi'ne Kayıtlı Evli Kadınların Aile Planlaması ve Üreme Sağlığı Tutumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 57 - 63, 01.01.2023

Seda Bulut , Ayça Şolt

https://doi.org/10.19127/bshealthscience.1172022

Cited By: 2

Öz

Üreme sağlığı, kadınların hayatlarında ayrı bir öneme sahiptir. Doğurganlık işlevi kadını hem bedensel hem de ruhsal anlam da yıpratıp, kadınların genel sağlık düzeyini olumsuz olarak etkileyebilir. Bu çalışma Ocak 2021-Şubat 2022 tarihleri arasında Aile Sağlığı Merkezine başvuran 318 kadının üreme sağlığı ve aile planlaması tutumlarını değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı kesitsel tipte yapılmıştır. Çalışmadaki veri toplama araçları olarak; araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan, sosyo-demografik özellikler ile üreme sağlığı alışkanlarını içeren sorulardan oluşan Tanıtıcı Bilgi Formu, Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya katılan kadınların yaş ortalamaları 39,09±9,40 olduğu saptanmıştır. Kadınların %58,5'nin ilk gebelik yaş aralığı 20-28 olarak bulunmuştur. Kadınların %86,8'i iç çamaşırını her gün değiştirdiğini, %47,5'i genital bölge temizliğini su ve tuvalet kâğıdı ile yaptığını, %58'i herhangi bir aile planlaması yöntemi kullanmadığını, %41,5'i aile planlaması yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmadığını, %72'si kürtajı aile planlaması yöntemi olarak görmediğini, %32,1'i aile planlaması hakkındaki bilgiyi ebe ve hemşireden aldığını ifade etmiştir. Kadınların ölçekten aldıkları toplam puan ortalaması 3,86± 0,38'dir. Ölçeğin alt boyutları olan planlanmamış ve istenmeyen gebelikler ile gebeliğin sonlandırılması alt boyutunda alınan puan ortalaması 3,83± 0,35, cinsel yolla bulasan enfeksiyonlar alt boyutundan alınan puan ortalaması 3,96±0,52, kısırlık ve üremeye yardımcı tedavi yöntemleri alt boyutundan alınan puan ortalaması ise 3.77± 0,48 şeklindedir. Araştırma sonuçları doğrultusunda bölgede yaşayan evli kadınların üreme sağlığı ve aile planlaması hakkında eğitim ve desteğe ihtiyaçları olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aile planlaması, Üreme Sağlığı, Halk Sağlığı, Ebe, Hemşire, Family planning, Reproductive health, Public health, Midwifery, Nursing

Attitudes of Married Women Registered with the Family Health Center about Reproductive Health and Family Planning

Öz

Reproductive health has a special importance in women's lives. Fertility function wears out women both physically and spiritually and can negatively affect the general health level of women. This study was conducted in a descriptive cross-sectional type to evaluate the reproductive health and family planning attitudes of 318 women who applied to the Family Health Center between January 2021-February 2022. Data collection tools in the study; An introductory information form consisting of questions including sociodemographic characteristics and reproductive health habits prepared by the researchers in line with the literature, and the Reproductive Health and Family Planning attitude scale was used. In the study, the Cronbach alpha coefficient of the scale was found to be 0.893. The mean age of the women participating in the study was found to be 39.09±9.40. The first gestational age range of 58.5% of the women was 20-28, 86.8% of the women change their underwear every day, 47.5% of them clean the genital area with water and toilet paper, 58% do not use any family planning method, 41.5% talk about family planning methods stated that they did not have knowledge, 72% did not see abortion as a family planning method, 32.1% received information about family planning from midwives and nurses. The mean total score of the women from the scale was 3.86± 0.38. In the sub-dimensions of the scale, unplanned and unwanted pregnancies and termination of pregnancy, the mean score was 3.83± 0.35, the mean score obtained from the sexually transmitted infections sub-dimension was 3.96±0.52, the sub-dimension of infertility and assisted reproductive treatment methods its size is 3.77± 0.48. When the data obtained as a result of the research were evaluated, it was determined that married women living in the region needed training and support about reproductive health and family planning.

Anahtar Kelimeler

Family planning, Reproductive health, Public health, Midwifery, Nursing

Kaynakça

• Avcı S, Mutlu S, Yiğit F. 2021. Evli kadınların aile planlaması yöntem tercihlerine etki eden faktörler. Ebelik Sağlık Bilim Derg, 4(2): 128-138.
• Bulto GA. 2021. Knowledge on menstruation and practice of menstrual hygiene management among school adolescent girls in central ethiopia: a cross-sectional study. Risk Manag Healthc Policy, 14: 911–923. https://doi.org/10.2147/RMHP.S296670.
• Chen D, Cui S, Liu C, Qi H, Zhong N. 2016. Stillbirth in China. Lancet, 14:387(10032): 1995-1996. doi: 10.1016/S0140-6736(16)30461-5.
• Çubukçu M. 2018. Samsun İli 15-49 yaş grubu kadınların aile planlaması yöntemlerini kullanım dağılımı. Ankara Med J, (2): 207-214. DOI: 1017098/amj.435262.
• Cangöl E, Tokuç B. 2013. Jinekoloji polikliniğine başvuran kadınlarda genital enfeksiyon sıklığı ve genital hijyen davranışları. F.N. Hem. Derg, 21(2): 85-91.
• Dixit A, Johns NE, Ghule M, Battala M, Begum S, Yore J, Saggurti N, Silverman JG, Reed E, Benmarhnia T, Averbach S, Raj A. 2021. Male-female concordance in reported involvement of women in contraceptive decision-making and its association with India. Reprod Health, 18(1): 1-9.
• Dündar T, Özsoy S. 2018. Menstrual hijyen ve görme engelliler. Hemşirelikte Eğit Araş Derg,15(3): 192-194.
• Erkin G. 2019. Evli kadınların üreme sağlığının koruyucu tutumlarının cinsel yaşama etkisi. Yüksek lisans tezi, Ordu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ordu, Türkiye, ss. 9-49.
• Gopalakrishnan S, Anantha Eashwar VM, Mohan Kumar P, Umadevi R. 2019. Reproductive health status of rural married women in Tamil Nadu: A descriptive cross-sectional study. J Family Med Primary Care, 8(11): 3607–3613. https://doi.org/10.4103/jfmpc.jfmpc_523_19.
• Göçer Ş, Mazıcıoğlu MM, Ulutabanca RÖ, Ünalan D, Karaduman M, Tarhan KŞ. 2018. Mevsimlik tarım işçisi kadınlarda doğurganlık ve aile planlaması yöntemi kullanım durumlarının belirlenmesi. J Health Serv Educat, 2(1): 40-46.
• Gökseven Y, Öztürk GZ, Toprak D. 2020. Üreme çağındaki kadınlarda kontrasepsiyon bilgi düzeyinin, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Türk Aile Hek Derg, 24(4): 203-212.
• Goodman SR, El Ayadi AM, Rocca CH, Kohn JE, Benedict CE, Dieseldorff JR, Harper CC. 2018. The intrauterine device as emergency contraception: how much do young women know? Contraception, S0010-7824(18): 30145-30148. doi: 10.1016/j.contraception.2018.04.009.
• Gökalp S. 2019. Evli kadınların üreme sağlığı sorunlarında sağlık arama davranışları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, ss. 39-75.
• Hammoud R, Saleh S, Halawani D, Mezher H, Abou El Naga A, Azakir B. 2020. Knowledge and attitudes of Lebanese women of childbearing age towards emergency contraception. Eur J Contracept Reprod Health Care, 25(1): 28-32. https://doi: 10.1080/13625187.2019.16951. Epub 2019 Dec 6. PMID: 31809200.
• Karabulutlu Ö, Ersöz B. 2017. Kars ili, Susuz ilçe merkezine bağlı aile planlaması yöntemi kullanan 15-49 yaş grubu evli kadınlarda kullanılan yöntem ve yöntem seçimini etkileyen faktörler. Caucasian J Sci, 4(1): 26-44.
• Khaleghinezhad K, Kariman N, Nahidi F, Ebadi A, Nasiri M. 2018. Evaluation of reproductive health status among women referring to rural healthcare centers in Neyshabur (Iran) in 2017. Electronic Phys, 10(4): 6640–6646. https://doi.org/10.19082/6640.
• Koçak D. 2016. Üreme çağındaki kadınların acil kontrasepsiyon ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Jinekol Obstet Neonatol Tıp Derg, 13(3): 112-116.
• Kökcü AT. 2010. TSK’nin bir eğitim birliğinde verilmekte olan üreme sağlığı ve aile planlaması eğitimlerinin bu alandaki etik sorunlar üzerine etkisi. Doktora Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye, ss. 20-22.
• Mulatu T, Sintayehu Y, Dessie Y, Deressa M. 2020.Modern family planning utilization and ıts associated factors among currently married women in rural eastern ethiopia: a community-based study. BioMed Res Inter, 6096280: 1-9.
• Nazik F, Mumcu Ş, Sönmez M, Yılmaz AN, Yüksekol ÖD. 2021. 15-49 Yaş evli kadınların aile planlamasına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Ordu Üniv Hemşirelik Çalışmaları Derg, 4(3): 326-336.
• Shao AT. 2002. Marketing research: an aid to decision making. Cengage Learning, Cincinnati, Ohio, USA, 2nd ed., pp.‎ 624.
• Sidibe AM, Kadetz PI, Hesketh T. 2020. Factors impacting family planning use in Mali and Senegal. Inter J Environ Res Pub Health, 17(12): 4399. https://doi.org/10.3390/ijerph17124399.
• Schrumpf LA, Stephens MJ, Nsarko NE, Akosah E, Baumgartner JN, Ohemeng-Dapaah S, Watt MH. 2020. Side effect concerns and their impact on women's uptake of modern family planning methods in rural Ghana: a mixed methods study. BMC Women's Health; 20(1): 1-8. https://doi.org/10.1186/s12905-020-0885-0.
• Şahlar TE. 2021. Bir ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezine yöntem değişikliği talebi ile başvuran kadınların aile planlaması yöntem değiştirme nedenleri. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Konya, Türkiye, ss. 10-60.
• Yurttaş A, Gültekin Ü, Ejder Epey S. 2018. İdrar yolu enfeksiyonu geçiren 15-49 yaş arası kadınların perine bakımı uygulamalarının incelenmesi. ACU Sağlık Bil Derg, 9 (3): 297-301.
• Wang L, Wei YF, Shen CG, Zhao YM, Sun R, Ma C, Zuo X. 2020. Investigation and analysis of reproductive health status of female street cleaners in a district. J Indust Hygiene Occupat Dis, 38(5): 369-371.
• Xu S, Yu C, Zhou Y, Wu J, Bai T, Zhang J, Li Y. 2019. The Prevalence of reproductive tract ınfections in a chinese ınternal migrant population, and ıts correlation with knowledge, attitude, and practices: a cross-sectional study. Inter J Environ Res Pub Health, 16(4): 655. https://doi.org/10.3390/ijerph16040655.