Natural Environment Characteristics İn Seyfe Lake Basin (Kirşehir)

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 42 - 53, 01.07.2021

Esen Ciftci , Halil Günek , Lütfi Nazik

https://doi.org/10.52704/bssocialscience.818839

Cited By: 1

Öz

Seyfe Lake, which is the only wetland within the borders of Kırşehir Province; Turkey's "A" Class is among the Wetlands. Seyfe closed basin, located in an unbroken plateau area between the branches of Kızılırmak, covers an area of 152.200 hectares. The area of 10.700 hectares in the basin were included in the Nature Protection Area on 26.08.1990, the 23.585 hectares of the 1st Degree Natural Site Area in 1989, and the 10.700 hectares of the RAMSAR Convention list in 1994. In this study, Seyfe Lake area, one of the twelve wetland and environmental characteristics of the natural environment has been investigated. The geology, geomorphology, climate, soil and vegetation and hydrographic features of the basin have been studied. The basin is composed of bolson, playa and accumulation glacis or foothill plains, which are the most characteristic shapes of arid and semi-arid climatic regions. The most characteristic shape of the playa is Seyfe Lake. The lake is surrounded clearly by playa. These tilted piedmont plain or glacis are suddenly attached to the lower slopes of the bolsons. The basin is nourished by limited rains and springs. Although there are occasional changes in the amount of precipitation, the long-term average rainfall in the basin is around 379.6 mm. It loses water via evaporation and precipitation. For this reason, while the lake shrinks significantly in dry periods, the lake area expands even more in rainy periods, namely in winter and spring seasons. A drainage circling the entire perimeter of the lake was established in the 1970s. This drainage was later canceled due to the unfavourableness it has created. An irrigation project aiming to open the steppe area to agriculture has been planned, but these studies were cancelled after the region was declared as a "Nature Conservation Area". The "Seyfe Basin Ecology Protection Project" has been prepared by the State Hydraulic Works (DSI) in 1987 and later revised in 2003.

Anahtar Kelimeler

Kırşehir, Seyfe Lake, Wetland, Steppe, Ecosystem, Geomorphology

Seyfe Gölü Havzası'nda (Kirşehir) Doğal Ortam Özellikleri

Öz

Kırşehir İli sınırları içerisindeki tek sulak alan olan Seyfe Gölü; Türkiye´nin “A” Sınıfı Sulak Alanları arasında yer almaktadır. Kızılırmak’ın kolları arasında parçalanmamış platoluk bir alanda bulunan Seyfe Kapalı Havzası, 152.200 ha alan kaplar. Havzada 10.700 ha’lık saha 26.08.1990 tarihinde Tabiatı Koruma Alanı, 23.585 ha´lık alan 1989 yılında 1. Derece Doğal Sit Alanı, 10.700 ha’lık alan ise 1994 yılında RAMSAR Sözleşmesi listesi’ne dahil edilmiştir. Bu çalışmada; Türkiye´nin on iki sulak alanından biri olan Seyfe Gölü ve çevresinin doğal ortam özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Havzanın jeolojisi, jeomorfolojisi, iklimi, toprak ve bitki örtüsü ve hidrografik özellikler incelenmiştir. Havza kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinin en karakteristik şekilleri olan bolson, playa ve birikim glasiler veya etek düzlüklerinden meydana gelmiştir. Playanın en karakteristik şeklini Seyfe Gölü oluşturur. Göl alanını belirgin bir kuşak şeklinde, etek düzlükleri kuşatır. Bu eğimli etek düzlükleri veya glasiler, birdenbire bolsonların alt yamaçlarına bağlanır. Havza, yağışlarla ve sınırlı sayıdaki kaynaklarla beslenmektedir. Yağış miktarında dönem dönem değişiklikler olsa da havzada uzun yıllar yağış ortalaması 379.6 mm civarındadır. Buharlaşma ve terleme ile su kaybeder. Bu yüzden kurak olan dönemlerde göl bariz bir şekilde daralırken, yağışlı dönemlerde yani kış ve ilkbahar mevsimlerinde göl aynası geniş alana yayılmaktadır. 1970’li yıllarda gölün tüm çevresini dolaşan bir drenaj tamamlanmıştır. Bu drenaj daha sonra, yarattığı olumsuzluklar nedeni ile iptal edilmiştir. Bozkır alanın tarıma açılmasını amaçlayan bir sulama projesi planlanmış ancak bölge 'Tabiatı Koruma Alanı" ilan edildikten sonra bu çalışmalar durdurulmuştur. Devlet Su İşleri tarafından (DSİ), 1987 yılında hazırlanan daha sonra 2003 yılında revize edilen "Seyfe Havzası Ekoloji Koruma Projesi" hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kırşehir, Seyfe Gölü, Sulak Alan, Bozkır, Ekosistem, Jeomorfoloji

Kaynakça

• AHİKA. 2016. Ahiler Kalkınma Ajansı, TR 71 Bölgesi Seyfe Gölü Sürdürülebilir Turizm Gelişme Çalışması.
• Anonim. 2020. http:www.floradergisi.org/getFileContent.aspx?op=html&ref (erişim tarihi: 30 Ekim 2020).
• Bozkır Çevre Derneği. 2010. Seyfe kurak alanı göl oluyor projesi. Ankara.
• Çağırankaya S, Köylüoğlu F. 2013. Sulak alanlar. Orman ve Su İşleri Bakanlığı-Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Çelenk S, Kaplan A. 1989. Kırşehir- Malya D.Ü.Ç. ve Yeni Doğanlı çevresi karst hidrojeolojik etüt raporu. DSİ 12. Bölge Müdürlüğü. Kayseri.
• Çevre Bakanlığı. 1998. Türkiye’nin çevre konusunda taraf olduğu uluslararası sözleşmeler. Ankara.
• Evirgen M, Gürpınar T. 1987. IWRE Raporu.
• Güzel S. 2004. Seyfe Ovası hidrojeolojik revize etüt raporu. DSİ. Kayseri.
• Kavakoğlu U. 2007. Işıklı (Denizli) koruma amaçlı imar planı araştırma raporu. İller Bankası 3. Bölge Müdürlüğü İmar Planlama Şubesi. Denizli.
• Kılıç D.T, Eken G. 2004. Türkiye’nin önemli kuş alanları. Doğa Derneği. Ankara.
• Kırşehir Çevre Orman Müdürlüğü. 2008. İl çevre durum raporu. Kırşehir.
• Kıymaz S. 2010. Seyfe Gölü sulak alanı ve su kaynakları yönetimine ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri. NWSA, 5(2):174-185
• Koçyiğit A. 2003. Orta Anadolu’nun genel neotektonik özellikleri ve depremselliği. TTPJD, 5:1-25.
• Özbek H. 2007. Sulak alan yönetim planı rehberi. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Kuş Araştırmaları Derneği Ankara.
• Poyraz M, Ünsal V. 2017. Kırşehir ve çevresi demir çağ yerleşmeleri. JISR, 10(52): 600-606.
• Resmî Gazete. 1994. 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı, Ramsar Sözleşmesi (Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi). Ankara.
• Sayhan H. 2000. Seyfe Havzasının jeomorfolojisi. Gazi Üniv Kırşehir Eğitim Fak Der, 1(1): 1-12.
• Sülük K, Nural S, Tosun İ. 2013. Sulak alanlarda halkın çevre bilincinin değerlendirilmesi: Işıklı gölü örneği. EJOSAT, 1(1): 7-11.
• Tapan D. 2008. Ramsar alanları değerlendirme raporu. Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF).
• Türkeş M. 2007. Türkiye’nin yağış toplaması ve yoğunluğu dizilerindeki değişikliklerin ve eğilimlerin zamansal ve alansal çözümlemesi. CBD. 5 (1): 57-73.
• Yiğitbaşıoğlu H. 1993. Seyfe Gölü ve çevresinin jeomorfolojisi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara, pp 168.