İnfodemide Dijital Ortamda Sağlık Bilgisi Edinme Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Örneği

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 73 - 78, 01.07.2023

Burak Ali Ozdemir , Yusuf Can Özer , Rukiye Çakmak

https://doi.org/10.52704/bssocialscience.1211609

Öz

Bu araştırma, Yozgat Bozok Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’nda öğrenim gören öğrencilerin Covid-19 sürecinde dijital ortamda hangi platformlar aracılığı ile sağlık bilgisi edindiklerinin ortaya konulması amacıyla yapılmıştır. Yozgat Bozok Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’nda eğitim öğretim gören 780 öğrenciye araştırmacılar tarafından hazırlanan tanıtıcı bilgi formu ve Çömlekçi, M.F. ve Bozkanat, E., tarafından 2021 yılında yapılan “Dijital Ortamda Sağlık Bilgisi Edinme ve Teyit Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırmanın %69,7’si kadınlardan oluşmakta olup katılımcıların %91,2’si ciddi bir sağlık problemi yaşamadığını belirtmiştir. Katılımcıların en çok kullandığı sosyal medya platformunun %40,8 ile Instagram olduğu görülmektedir. Katılımcıların Dijital Ortamda Sağlık Bilgisi Edinme ve Teyit Ölçeği puan ortalamaları 28,4321±7,71852 olarak bulunmuştur. Web 1.0 ve Sağlık Bilgisi Edinme alt boyutunun puan ortalamaları 8.6410±2.71909, Web 2.0 ve Dijital Sağlık Bilgisi Edinme alt boyutunun 8,0551±2,97327 ve Dijital Teyit alt boyutunun 11,7359±3,96188 olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda Covid-19 pandemisi sürecinde katılımcıların dijital ortamda sağlık bilgisi arayışlarının arttığı görülmüştür. Bu durum yanlış bilgilere erişimi beraberinde getirmektedir. Bu ortaya çıkan durum ise bireylerin ulaştığı bilgiyi teyit ederken nelere dikkat etmesi gerektiği ile ilgili bir bilinçlendirme gerektiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, İnfodemi, Sosyal Medya, Sağlık Bilgisi

Destekleyen Kurum

Tubitak

Proje Numarası

1919B012105488

A Study on Obtaining Health Information from the Digital Media Behaviors in Infodemic: Health Services Vocational School Sample

Öz

This study was conducted to reveal the platforms the students studying at Yozgat Bozok University Health Services Vocational School obtained digital health information during the Covid-19 process. 780 students studying at Yozgat Bozok University Health Services Vocational School were applied the introductory information form prepared by the authors and “Health Information Acquisition and Confirmation Scale in Digital Media” prepared by Çömlekçi, M.F. and Bozkanat, E., in 2021. 69.7% of the study consisted of women, and 91.2% of the participants stated that they did not have a serious health problem. It was observed that the most frequently used social media platform by the participants was Instagram with 40.8%. The mean score of the participants on the Obtaining and Confirming Health Information in Digital Media Scale was found to be 28.4321±7.71852. The mean score of Web 1.0 and Obtaining Health Information sub-dimension was 8.6410±2.71909, 8.0551±2.97327 for Web 2.0 and Obtaining Digital Health Information sub-dimension, and 11.7359±3.96188 for Digital Confirmation sub-dimension. As a result of the study, it was observed that the search for health information in the digital media increased during the Covid-19 pandemic process. This leads to access to incorrect information. This emerging situation shows that there is a need for raising awareness of individuals about what they should pay attention to while confirming the information they reached.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Infodemi, Social Media, Health Information

Proje Numarası

1919B012105488

Kaynakça

• Altay OB. 2022. Pandemi döneminde sosyal medyada infodemi ve kullanıcılar üzerinde etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Medipol Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, pp: 146.
• Bass SB, Ruzek SB, Gordon TF, Fleisher L, McKeown-Conn N, Moore D. 2006. Relatioship of ınternet health ınformation use with patient behavior and self-efficacy: Experiences of newly diagnosed cancer patients who contact the national cancer ınstitute’s cancer information service. J Health Commun, 11(2): 219-236.
• Baydili İ. 2021. Covid-19 sürecinin sosyal medyaya yansıması (Bir meta-sentez çalışması). Erciyes İlet Derg, 8(2): 551-573.
• Chen Y, Li C, Liang J, Tsai C. 2018. Health information obtained from the internet and changes in medical decision making: Questionnaire development and cross-sectional survey. J Medic Internet Res, 20(2): 1-10.
• Chong YY, Cheng HY, Chan HYL, Chien WT, Wong SYS. 2020. COVID-19 pandemic, infodemic and the role of eHealth literacy. Int J Nurs Stud, 108: 103644. DOI: 10.1016/j.ijnurstu.2020.103644.
• Cinelli M, Quattrociocchi W, Galeazzi A, Valensise CM, Brugnoli E, Schmidt AL, Zola P, Zollo F, Scala A. 2020. The COVID-19 social media infodemic. Scient Rep, 10(1): 16598. DOI: 10.1038/s41598-020-73510-5.
• Çimke S, Gürkan DY. 2021. Determination of interest in vitamin use during COVID-19 pandemic using Google trends data: Infodemiol Stud Nutri, 85: 1-6.
• Çimke S, Yıldırım Gürkan D. 2022. Determining the global corona agenda via Google trends. BSJ Pub Soc Sci, 5(1): 17-21.
• Çömlekçi MF, Başol O. 2019. Gençlerin sosyal medya kullanım amaçları ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin incelenmesi. Celal Bayar Üniv Sos Bil Derg, 17(4): 173-188.
• Çömlekçi MF, Bozkanat E. 2021. İnfodemide dijital ortamda sağlık bilgisi edinme ve teyit davranışları. İstanbul Üniv Sosyol Derg, 41(1): 103-125.
• Eysenbach G. 2020. How to fight an infodemic: The four pillars of infodemic management. J Medic Internet Res, 22(6): e21820. DOI: 10.2196/21820.
• García-Saisó S, Marti M, Brooks I, Curioso W, González D, Malek V, Medina FM, Radix C, Otzoy D, Zacarías S, Dos Santos EP, D'Agostino M. 2021. The COVID-19 infodemic. Revista Panamericana de Salud Publica, 6(45): e56. DOI: 10.26633/RPSP.2021.56.
• Geçer E. 2020. TRT Akademi İnfodemi Araştırması, URL: https://trtakademi.net/wp-content/uploads/2020/08/TRT-Akademi-Infodemi-Arastirmasi-Raporu.pdf (erişim tarihi: 25 Ekim 2022).
• Gökkaya D, İzgüden D, Caz Ç. 2022. COVID-19 and Infodemia: A qualitative research. Hacettepe Sağlık İdaresi Derg, 25(1): 193-208.
• Günler OE. 2015. Bilgi toplumunda internetin önemi ve sağlık üzerindeki etkileri. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniv Sos Ekon Araş Derg, 17(29): 33-40.
• KHademian F, Arshadi Montazer MR, Aslani A. 2020. Web-based health ınformation seeking and eHealth literacy among college students: A self-report study. Invest Educ Entermeria Nurs Res Educ, 38(1): e08. DOI: 10.17533/udea.iee.v38n1e08.
• Montgomery K. 2000. Youth and digital media: a policy research agenda. J Adolescent Health, 275: 61-68. DOI: 10.1016/s1054-139x(00)00130-0.
• Naeem S., Kamel Boulos MN. 2021. COVID-19 Misinformation Online and Health Literacy: A Brief Overview. Int J Environ Res Pub Health, 18(15): 8091. DOI: 10.3390/ijerph18158091.
• Rice RE. 2006. Influence, usage and outcomes of internet health information searching: multivariate results from the pew surveys. Int J Medic Informat, 75: 8-28.
• Shaikh IA, Shaikh MA, Kamal A, Masood S. 2008. Internet access and utilization for health information among university students in Islamabad. J Ayub Medic Coll Abbottabad, 20(4): 153-156.
• Solomon DH, Bucala R, Kaplan MJ, Nigrovic PA. 2020. The "Infodemic" of COVID-19. Arthritis Rheumatol, 72(11): 1806-1808. DOI: 10.1002/art.41468.
• Tentolouris A, Ntanasis-Stathopoulos I, Vlachakis PK, Tsilimigras DI, Gavriatopoulou M, Dimopoulos MA. COVID-19: Time to flatten the infodemic curve. 2021. Clin Exper Medic, 21(2): 161-165. DOI: 10.1007/s10238-020-00680-x.
• The Lancet Infectious Diseases. 2020. The COVID-19 infodemic. The Lancet Infectious Diseases. 20(8): 875. DOI: 10.1016/S1473-3099(20)30565-X.
• Wang Y, McKee M, Torbica A, Stuckler D. 2019. Systematic literature review on the spread of health-related misinformation on social media. Social Sci Med, 240: 112552.
• Yıldırım B, Kelebek E. 2021. Covid-19 pandemisinde karantina sürecine girmiş kişilerin internet haber siteleri ve sosyal medyadaki infodemiye ilişkin görüşleri, Atatürk İlet Derg, 22: 33-64.
• Yıldırım O, İpek İ. 2020. Yeni koronovirüs salgını dolayısıyla gündeme gelen sosyal izolasyon ve gönüllü karantina döneminde internet ve sosyal medya kullanımı. İlet Kuram Araş Derg, 52: 69-94. DOI: 10.47998/ikad.788255.
• Zarocostas J. 2020. How to fight an infodemic. Lancet, 395(10225): 676. DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30461-X.