Okul Öncesi Dönem Psikososyal Risk Faktörlerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 31, 30.06.2021

Haktan Demircioğlu , Yunus Günindi

https://doi.org/10.48174/buaad.931550

Öz

Araştırmada, bağımsız anaokullarında ve ilkokula bağlı anasınıflarında çalışan okul öncesi öğretmenleri ile bağımsız anaokullarında görev yapmış psikolojik danışmanların okul öncesi dönem psikososyal risk faktörlerine yönelik görüşleri incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden etnografik araştırma modeli ile tasarlanan bu araştırmada okul öncesi öğretmenleri ve psikolojik danışmanların görüşlerinin incelenmesi amacıyla ‘‘psikososyal risk faktörleri’’, ‘‘gelişimi tehdit eden durumlar’’ ve ‘‘önleyici rehberlik hizmetleri’’ ana temaları üzerinden derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunda Yozgat merkez ilçede çalışan 12 okul öncesi öğretmeni ve 12 psikolojik danışman yer almıştır. Verilerin toplanması için araştırmacılar tarafından “odak grup görüşme formu” hazırlanmıştır. Araştırma sonucunda, okul öncesi dönem psikososyal risk faktörlerinin “farkındalık düzeyi”, “tutum”, “tercih”, “geleneksel yapı”, “çevre hassasiyet düzeyi” ve “kişisel özellikler” temaları altında; okul öncesi dönem gelişimi tehdit eden durumların “ihmal”, “fiziksel istismar”, “duygusal istismar”, cinsel istismar” ve “ekonomik istismar” temaları altında; önleyici rehberlik çerçevesinde gerçekleştirilebilecek çalışmaların ise “çocuk”, “ebeveyn”, “politika”, “okul öncesi eğitim kurumları” ve “diğer kurumlarla işbirliği” temaları altında toplandığı görüşmüştür.

Anahtar Kelimeler

okul öncesi dönem, psikososyal risk faktörleri, önleyici rehberlik

Destekleyen Kurum

Bozok Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

2014EF/A107

Examination of Preschool Psychosocial Risk Factors

Öz

In the study, the opinions of pre-school teachers working in independent kindergartens and kindergartens connected to primary schools and psychological counselors who worked in independent kindergartens about psychosocial risks before school were examined. In-depth interviews were conducted on the main themes of "psychosocial risks", "emerging threats" and "counseling services" of the opinions of preschool teachers and psychological counselors in this study with the ethnographic research model, one of the qualitative research methods. The study group of the study included 12 preschool teachers and 12 psychological counselors working in the central district of Yozgat. A "focus group interview form" was prepared by the researchers to collect the data. Under the themes of "awareness level", "attitude", "preference", "traditional structure", "environmental sensitivity level" and "personal characteristics" of preschool psychosocial risks; Under the themes of "neglect", "physical abuse", "emotional abuse", sexual abuse and "economic abuse" of situations that threaten pre-school development; The studies that can be carried out within the framework of educational guidance were discussed under the themes of "child", "parent", "policy", "preschool education institutions" and "cooperation with other institutions."

Anahtar Kelimeler

Preschool period, psychosocial risk factors, preventive guidance

Proje Numarası

2014EF/A107

Kaynakça

• Akduman, G. G., Ruban, C., Akduman, B. & Korkmaz, İ. (2005). Çocuk ve cinsel istismar. Adli Psikiyatri Dergisi, 3 (1), 9-14.
• Armağan, E. (2007). Çocuk ihmali ve istismarı: Psikoz tablosu sergileyen bir istismar olgusu. New/Yeni Symposium Journal, 45, 170-173.
• Bahar, G., Savaş, H. A. & Bahar, A. (2009). Çocuk istismarı ve ihmali: Bir gözden geçirme. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4 (12), 51-65.
• Baykara, A. & Miral, S. (1998). Çocuğun ve ergenin ruhsal incelenmesi, Güleç, C. & Köroğlu, E. (Eds.) Psikiyatri el kitabı. Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
• Cassell, C., Buehring, A., Symon, G., Johnson, P. & Bishop, V. (2005). Qualitative management research: A thematic analysis of interviews with stakeholders in the field, Report to ESRC.
• Corey, G. (2000). Theory and practice of counseling and psychoterapy, Wadsworth Publishing; Sixth edition.
• Creswell, J. W. & Plano-Clark, V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. (Çev. Delice, A.) (Çev. Ed. Dede, Y. & Demir, S. B.) Anı Yayıncılık: Ankara.
• Erol, D. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları (Eskişehir il örneği). Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Erol, N., Kılıç, C., Ulusoy, M., Keçeci, M. & Şimşek, Z. (1998). Türkiye ruh sağlığı profili raporu. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, Ankara.
• Gardiner, H. W. & Gander, M. J. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi. (Çev. Ali Dönmez, Bekir Onur, Nermin Çelen) Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Gilbert, P., Cheung, M., Grandfield, T., Campey, F., & Irons, C. (2003). Assessment recall of threat and submissiveness in childhood: Development of a new scale and its relationship with depression, social comparison and shame. Clinical Psychology and Psychotherapy, 10 (2), 108–115.
• Gluckman, P. D., Hanson, M. A. & Beedle, A. S. (2007). Early life events and their consequences for later disease: A life history and evolutionary perspective, American Journal Of Human Biology, 19 (1), 1–19.
• Hall, C. S. & Lindzey, G. (1978). Theories of personality, 3rd Ed. New York: John Wiley & Sons.
• Johnson, C.F. (2000). Abuse and neglect of children. Behrman, R. E., Kliegman, R. M. & Arvin, A.M. (eds.), Nelson textbook of pediatrics, 16th ed., WB Saunders, Philadelphia.
• Kara, B., Biçer, Ü. & Gökalp, A. S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47 (2), 140-151.
• Kargı, E. & Erkan, S. (2004). Okul öncesi dönem çocuklarının sorun davranışlarının incelenmesi (Ankara ili örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 135-144.
• Meşeci, B., Karamustafaoğlu, S. & Bacanak, A. (2012). Yaratıcı drama yöntemiyle maddenin değişimi konusunun öğretimi: NVIVO değerlendirme (Tam metni yayınlanmış sözlü bildiri). X. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, (27-30 Haziran 2012). Niğde: Niğde Üniversitesi
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2014). Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/ilkveokuloncyon_0/ilkveokuloncyon_0.html Linke erişim tarihi 09.10.2014.
• Ocak, Ş. & Arda, T. B. (2014). Okul öncesi dönemde önleyici müdahale edici programların karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (4), 171-188.
• Odom, S. L. (2000). Preschool inclusion: What we know and where we go from here. Topics in Early Childhood Special Education, 20 (1), 20-27.
• Oral, R., Can, D., Kaplan, S., Polat, S., Ateş, N., Çetin, G., Miral, S., Hancı, H., Erşahin, Y., Tepeli, N., Bulguç, A. G. & Tıraş, B. (2001). Child abuse in Turkey: An experience in overcome denial and a description of 50 cases. Child Abuse Neglect, 25 (2), 279-290.
• Önder, A. & Gülay, H. (2007). Annelerin kabul red düzeyi ile çocuklarının empati becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (2), 23-30.
• Schore, A. (2001). The effects of early relational trauma on right brain development, affect regulation and infant mental health. Infant Mental Health Journal, 22 (1-2), 201–269.
• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, (2010). Türkiye’de çocuk istismarı ve aile içi şiddet araştırması. Türkiye: Ankara.
• Taner, Y. & Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35 (1), 82-86. Trawick-Smith, J. (2013). Erken çocukluk döneminde gelişim, Çok kültürlü bakış açısı. (Çev. Ed. Akman, B.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Turhan, E., Sangün, Ö. & İnandı, T. (2006). Birinci basamakta çocuk istismarı ve önlenmesi, STED, 15 (9), 153- 157. Yılmaz, G., İşiten, N., Ertan, Ü. & Öner, A. (2003). Bir çocuk istismarı vakası. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 46 (4), 295-298.