Ortaokullarda Disiplin Problemlerinin Farklı Değişkenler Açısından Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 95 - 118, 30.06.2021

Emre Canoğulları , Deniz Ünlü , Harun Şaşmaz

https://doi.org/10.48174/buaad.933446

Öz

Eğitim ortamında oluşan disiplin sorunu, öğretimi ve öğrenmeyi olumsuz etkileyen, başarıya ulaşmayı engelleyen ya da zorlaştıran davranıştır. Eğitim hedeflerinin ulaşılmasına yönelik en önemli engellerden olan bu sorunu ergenler için kritik bir dönem olan ortaokul düzeyinde incelemek alana sağlayacağı katkı açısından önemli görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, ortaokullarda yaşanan disiplin sorunlarını farklı değişkenler açısından karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu kapsamda 2010-2020 yılları arasında ortaokullarda yaşanan disiplin problemleri ile ilgili Türkiye ve yurtdışında yapılan çalışmalar incelenmiş ve öğretmen, yönetici ve öğrenciler ile yapılan görüşmeler ile karşılaştırılmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden bütüncül çoklu durum deseni kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan dokümanlar amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yoluyla belirlenmiş Türkiye (f: 10) ve Türkiye dışındaki (f: 11) ortaokullarda yapılmış çalışmalardır. Araştırmanın çalışma grubunu ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yoluyla belirlenmiş sekiz öğretmen, beş yönetici ve 20 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda, önceki çalışmaların bulguları ve bu çalışma kapsamında yapılan görüşme bulguları karşılaştırıldığında disiplin sorunlarının genel olarak benzer özellikler taşıdığı görülmüştür. Yapılan çalışma genel olarak değerlendirildiğinde, izin almadan konuşma, küfretme, kavga etme, saygısızlık gibi davranışların disiplin sorunu olarak görüldüğü; disiplin sorunlarının aile ve arkadaş çevresinden kaynaklandığı; öğretmenlerin ve yöneticilerin bu sorunlar karşında sıklıkla “sözlü uyarı” kullandığı; öğretmen-yönetici-veli iş birliğinin disiplin sorunları üzerinde etkili olabileceği tespit edilmiştir. Ek olarak yapılan görüşmeler sonucunda, problemler karşısında daha çok “sözlü uyarı” kullanıldığından dolayı kalıcı bir çözüm sağlamadığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Disiplin, disiplin algısı, eğitimde disiplin problemleri, disiplin sorunu ile baş etme

Comparative Study of Discipline Problems in Middle Schools in Terms of Different Variables

Öz

The aim of this study is to comparatively examine the disciplinary problems experienced in middle schools in terms of different variables. In this context, studies conducted in Turkey and abroad on discipline problems in secondary schools between 2010-2020 were examined and compared with interviews with teachers, administrators and students. The holistic multi-case design, one of the qualitative research designs, was used in the study. The working group of the research consists of eight teacher, five administrator and 20 students who were determined by maximum variation sampling, one of the purposeful sampling methods. As a result of the research, compared to the findings of previous studies and the findings of interviews conducted within the scope of this study, disciplinary problems were found to have similar characteristics in general. In addition, when the interviews are generally evaluated, the opinion prevails that teacher-manager-parent cooperation can have an impact on disciplinary problems. However, as a result of the interviews, it is seen that this cooperation is not used effectively and that "verbal warning" is used more in the face of problems, it does not provide a permanent solution.

Anahtar Kelimeler

Dicipline, perception of dicipline, problem of dicipline in education, dealing with dicipline problems

Kaynakça

• Ada, S., Çetin, M.Ö. (2006). Eğitim ve Öğretim Ortamında Disiplin Nedir? (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Ali, A. A., Dada, I. T., Isiaka, G. A., & Salmon, S. A. (2014). “Types, Causes And Management of İndiscipline Acts Among Secondary School Students in Shomolu Local Government Area of Lagos State”. Journal of Studies in Social Sciences, 8(2), 254-287.
• Al-Amarat, M. S. (2011). “The Classroom Problems Faced Teachers at The Public Schools in Tafila Province, and Proposed Solutions”. International Journal of Educational Sciences, 3(1), 37-48.
• Ametepee, L. K., Chitiyo, M., & Abu, S. (2009). “Research Section: Examining the Nature and Perceived Causes of İndiscipline in Zimbabwean Secondary Schools”. British journal of special education, 36(3), 155-161.
• Atıcı, M. (2007). “A Small-Scale Study on Student Teachers’ Perceptions of Classroom Management and Methods for Dealing with Misbehaviour”. Emotional Behavioural Difficulties, 12(1), 15-27.
• Aydın, B. (2004). “Disiplin Sorunları ve Çözüm Yöntemleri Konusunda Öğretmenlerin Görüşleri”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 39, 326-327.
• Çağlar, Ç. (2008). “Sınıf Yönetimini Etkileyen Etmenler”. M. Çelikten (Ed.) Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Sınıf Yönetimi içinde. Ankara: Anı Yayıncılık
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi (4. Baskı; Çev.). İstanbul: EDAM Yayınları. (Orijinal çalışma 2012 yılında yayımlanmıştır).
• Dağlı, A. & Baysal, N. (2011). “İlköğretim II. Kademede Görevli Öğretmenlerin Sınıfta Karşılaştıkları Disiplin Sorunlarına ve Bunların Çözüm Yollarına İlişkin Görüşleri.” Elektronik ve Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 61-78.
• Demir F. (2013). “Ortaokullarda Öğrencilerin Disiplinsiz Davranışları ve Bu Davranışların Sebepleri (Batman İli Merkez İlçesi Örneği)”. Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Erdoğan, M., Kurşun, E., Şişman, G. T., Saltan, F., Gök, A., Yıldız, İ. (2010). “Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin Problemleri, Nedenleri ve Çözüm Önerileri Üzerine Nitel Bir Araştırma: Bilişim Teknolojileri Dersi Örneği.” Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (2), 853-891.
• Gökçen, E. (2018). Sınıf İçi Disiplini Bozan Davranışlara Yönelik Öğretmen Görüşleri (Şanlıurfa İli Örneği).” Yüksek Lisans Tezi. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Jacoby, R. L. (2008). “The Effectiveness of a Proactive School-Wide Approach to Discipline at the Middle School Level.” Dissertation Abstracts International, 69, 1619.
• Jenkins, A., & Ueno, A. (2017). “Classroom Disciplinary Climate in Secondary Schools in England: What is the Real Picture?”. British Educational Research Journal, 43(1), 124-150. DOI: 10.1002/berj.3255
• Humpreys, T. (2002). Disiplin Nedir? Ne Değildir? (3. Baskı). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Kiprop, C. J. (2012). “Approaches to Management of Discipline in Secondary Schools in Kenya”. International Journal of Research in Management, 2(2), 120-139.
• Koutrouba, K. (2013). “Student Misbehaviour in Secondary Education: Greek Teachers' Views and Attitudes”. Educational Review, 65(1), 1-19.
• Nakpodia, E. D. (2010). “Teachers Disciplinary Approaches to Students Discipline Problems in Nigerian Secondary Schools”. International NGO Journal, 5(6), 144-151.
• Nimsi, E. (2006). “İlköğretim İkinci Sınıf Öğrencilerinin Ana-Baba Tutumları ile Okul Başarıları ve Sınıf İçi Etkinlik Düzeylerinin Karşılaştırılması”. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
• Masekoameng, M. C. (2010). “The Impact Of Disciplinary Problems on Educator Morale in Secondary Schools and Implications for Management”. Doctoral Dissertation. Africa: University of South Africa.
• İnce, B. (2011). “Sınıfta İstenmeyen Davranışlara Karşı Öğretmenlerin Disiplin Uygulamalarıyla İlgili İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Görüşlerinin İncelenmesi (İstanbul İli Örneği)”. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Öğe, D. (2015). “Teachers’ Perceptıons of Secondary School Students’ Discipline Problems and Technıques to Deal With These Problems”. Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Çağ Üniversitesi.
• Öz, E. Z. (2012). “Öğretmen, Öğrenci ve Ailelerin İlköğretim 2. Kademede Gözlenen Disiplin Problemleri ve Baş Etmede Kullanılan Stratejiler ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Öztürk A. (2016). “Okul Yöneticilerinin Bakış Açısından İlköğretim Kurumlarında Karşılaşılan Disiplin Sorunlarının İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
• Pala, A. (2005). “Sınıfta İstenmeyen Öğrenci Davranışlarını Önlemeye Dönük Disiplin Modelleri”. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (13), 171-179.
• Patton M. Q. (2018). Nitel Mülakat Yapma (M. Çakır & S. İrez, Çev.). M. Bütün & S. B. Demir (Ed.), “Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri” (2. Baskı, s. 339-427) içinde, Ankara: Pegem Akademi.
• Pehlivan, F. (2017). “Ortaokul ve Liselerde Yaşanan Disiplin Problemlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Sarpkaya, P. (2005). “Resmi Liselerde Disiplin Sorunları ve İlgili Grupların Yaklaşımları”. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Sarpkaya, P. (2007). “Yönetici, Öğretmen, Öğrenci ve Velilere Göre Resmi Liselerdeki Öğrenci Disiplin Sorunlarının Nedenleri”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(22), 110-121.
• Temitayo, O., Nayaya, M. A., & Lukman, A. A. (2013). “Management of Disciplinary Problems in Secondary Schools: Jalingo Metropolis in Focus”. Global Journal of Human Social Science, Linguistics and Education, 13(14), 7-19.
• Toytok, E. H. & Yıldırım M. B. (2018). “Meslek Liselerinde Karşılaşılan Disiplin Sorunlarının Sınıf Düzeylerine Göre Dağılımlarının ve Nedenlerinin İncelenmesi”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (3), 1759-1778.
• Türnüklü, A. (2000). “Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 543-559.
• Yahaya, A., Ramli, J., Hashim, S., Ibrahim, M. A., Rahman, R. R. R. A., & Yahaya, N. (2009). “Discipline Problems Among Secondary School Students in Johor Bahru, Malaysia”. European Journal of Social Sciences, 11(4), 659-675.
• Yıldırım, İ. (2010). “Sınıf İçi Disiplin Sorunları ile Ana Baba Tutumları Arasındaki İlişki”. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık