ARAŞTIRMA ÖDEVLERİ İÇİN YÖNERGE FORMU GELİŞTİRİLMESİ VE ÖĞRENCİLERİNİN ARAŞTIRMA EĞİLİMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 71 - 96, 30.06.2023

Mehmet Fidan

https://doi.org/10.48174/buaad.1269712

Öz

Öğrencilerin araştırma, inceleme, bilgiye ulaşma ve bilgiyi kullanabilme, planlama yapabilme, iş birliği yapma gibi becerilerinin gelişmesinde araştırma ödevleri önemli konumda bulunur. Nitekim öğrencinin aktif katılımı ile yürütülen araştırma süreçleri eğitsel uygulamaların niteliğinin artırılmasına katkı sağlayabilmektir. Bu süreçte önemli bir konu ise bu araştırma sürecinin öğrenci tarafından nasıl yürütüldüğünün gözlemlenebilir olmasıdır. Bu doğrultuda araştırma sürecinde öncelikli olarak ortaokul öğrencilerinin araştırma ödevi hazırlama süreçlerine yönelik bir araştırma yönerge formu geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırma yönerge formunun etkililiğini belirlemek için bazı okullarda uygulamalar yapılmıştır. Bu kapsamda uygulama yapılan okullardaki 12 öğretmen ve 101 ortaokul öğrencisinin katılımıyla araştırma süreci yürütülmüştür. Araştırmada uygulamalar ortaokullarda Türkçe, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilgiler derslerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenler, araştırmacı tarafından geliştirilen yönerge formu aracılığıyla öğrencilerinden araştırma ödevlerini tamamlamalarını istemiştir. Araştırma süreci sonunda, öğrencilerin kullandıkları bu formların niteliğine ilişkin katılımcı öğretmenlerin ve öğrencilerin görüşleri de alınmıştır. Çalışmanın diğer bölümünde ise araştırma yönerge formunun etkililiğinin belirlenmesinden sonra aynı form üzerinden öğrenciler yeniden ödevlerini yapmıştır. Bu vasıtayla öğrencilerin araştırmaları sırasındaki eğilimlerinin belirlenmesi de amaçlanmıştır. Araştırmada kullanılan kaynaklara, elde edilen bilgilerin nasıl sunulduğuna ve araştırma sürecinin öz değerlendirmesine ilişkin veriler derslere göre yorumlanmıştır. Öğrencilerin ödev hazırlama süreçlerinde araştırma yönerge formunun kullanılmasının hem öğretmenler hem de öğrenciler üzerinde olumlu etkilerinin olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ev ödevi, araştırma eğilimleri, araştırma yönerge formu

Developing Directive Form for Research Homework and Evaluation of Students' Research Tendencies

Öz

The main purpose of this research is to develop a research directive form that can help students with their research homeworks. One of the main purposes of this research is to contribute to teachers' objective evaluation of homeworks through the directive form. In addition, it is aimed to determine the research tendencies of the students through the information obtained with the research directive form. This research was designed in two stages. In the first stage, a directive form development study was conducted for the students' research homeworks. An activity study was carried out in order to determine the qualitative and quantitative characteristics of the prepared directive form. As a result of these application studies, the opinions of teachers and students regarding the process were taken. In the second stage of the research, statistical interpretation of the data obtained through the research directive form was made. This process was carried out after the completion of the first part of the research. The same participant students were given research homeworks by the teachers again. These research homeworks were also carried out through the research directive form. Based on the answers given by the students through the forms, it was aimed to determine the research tendencies. In this process, the methods (tendencies) used by the students who used the research directive form in the research process were analyzed.

Anahtar Kelimeler

homework, research tendencies, research directive form

Kaynakça

• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/318527
• Baştürk, R. (2010). Bilimsel araştırma ödevlerinin çok yüzeyli Rasch ölçme modeli ile değerlendirilmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(1), 51-57. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/65999
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (27. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cooper, H. & Valentine, J. C. (2001). Using research to answer practical questions about homework. Educational Psychologist, 36(3), 143-153. https://doi.org/10.1207/S15326985EP3603_1
• Cooper, H., Lindsay, J. J. & Nye, B. (2000). Homework in the home: how student, family, and parenting-style differences relate to the homework process. Contemporary Educational Psychology, 25(4), 464–487. https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1036
• Corno, L. (1996). Homework is a complicated thing. Educational Researcher, 25(8), 27-30. https://doi.org/10.3102%2F0013189X025008027
• Coutts, P. M. (2004.) Meanings of homework and implications for practice. Theory into Practice, 43(3), 182-188. https://doi.org/10.1207/s15430421tip4303_3
• Çakır, E. ve Ünal, A. (2019). An investigation into middle school students' conceptions of homework. Language Teaching and Educational Research (LATER), 2(1), 41-56. https://doi.org/10.35207/later.535622
• Demiralay, R. ve Karataş, S. (2014). Evde ders okulda ödev modeli. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 333-340. http://jret.org/FileUpload/ks281142/File/31.demiralay.pdf
• Duban, N. (2016). Sınıf öğretmenlerinin ev ödevleri hakkındaki görüşleri. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 1, 55-67. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/298261
• Ekici, G. ve Akdeniz, H. (2018). Lise öğrencilerinin “ödev” kavramına ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 135-162. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/498688
• Ekici, G., Turgut, B. ve Akdeniz, H. (2019). Lise öğrencilerinin çizimlerinden “ödev” kavramına ilişkin düşüncelerinin analizi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 3(6), 58-69. https://doi.org/10.31458/iejes.441521
• Epstein, J. L. & Van Voorhis, F. L. (2001). More than minutes: teachers' roles in designing homework. Educational Psychologist, 36(3), 181-193. https://doi.org/10.1207/S15326985EP3603_4
• Fidan, M. (2020). Türkçe ders kitaplarındaki araştırma yönergelerinin niteliksel yönlerinin karşılaştırmalı analizi. Turkish Studies, 15(7), 2923-2941. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44822
• Güneş, F. (2014). Eğitimde ödev tartışmaları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 1-25. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/43659
• Hoover-Dempsey, K. V., Battiato A. C., Walker J. M. T., Reed, R. P., DeJong, J. M. & Jones, K. P. (2001). Parental involvement in homework. Educational Psychologist, 36(3), 195-209. https://psycnet.apa.org/doi/10.1207/S15326985EP3603_5
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler (36. basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıç, B. S. (2019). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen Suriyeli öğrencilerin ev ödevleri hakkındaki görüşleri. Çocuk, Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi - ÇEDED, 2(1), 1-24. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/641907
• Koçak, D. ve Göçer, Ö. (2020). Ortaokul öğrencilerinin ev ödevlerine ilişkin görüşlerinin ve ev ödevlerinin İngilizce dersi başarısına etkisinin belirlenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 300-315. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-566735
• Kurbanoğlu, S. ve Akkoyunlu, B. (2001). Öğrencilere bilgi okuryazarlığı becerilerinin kazandırılması üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 81-88. http://efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1035-published.pdf
• Kütükte, Z. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin performans ve proje ödevlerine ilişkin algı görüş ve uygulama durumları. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara.
• Mendicino, M., Razzaq, L. & Heffernan, N. T. (2009). A comparison of traditional homework to computer-supported homework. Journal of Research on Technology in Education, 41(3), 331-359. https://doi.org/10.1080/15391523.2009.10782534
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd ed.). SAGE Publications.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. & Saldana, J. (2014). Qualitative data analysis: a methods sourcebook (3nd ed.). SAGE Publications.
• Ok, M. ve Çalışkan, M. (2019). Ev ödevleri: öğretmen, öğrenci ve veli görüşleri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 594-621. https://doi.org/10.26466/opus.544599
• Özer, B. ve Öcal, S. (2013). Sınıf öğretmenlerinin ev ödevlerine yönelik uygulamalarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1), 133-149. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/136807
• Ramdass, D. & Zimmerman, B. (2011). Developing self-regulation skills: the important role of homework. Journal of Advanced Academics, 22(2), 194-218. https://doi.org/10.1177%2F1932202X1102200202
• Sönmez Ektem, I. ve Yıldız, S. B. (2017). İngilizce ev ödevlerine yönelik öğretmen görüşleri. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(3), 78-91. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/388748
• Trautwein, U. & Köller, O. (2003). The relationship between homework and achievement—still much of a mystery. Educational Psychology Review, 15(2), 115-145. https://doi.org/10.1023/A:1023460414243
• Trautwein, U. (2007). The homework–achievement relation reconsidered: Differentiating homework time, homework frequency, and homework effort. Learning and Instruction, 17(3), 372-388. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2007.02.009
• Yar Yıldırım, V. (2020). Üniversite öğrencilerinin ödev konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 233–246. https://doi:10.2399/yod.19.590878
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.