Sense And Self-Regulation Checklist for Autistic Children: Adaptation to Turkish

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 316 - 338, 27.12.2023

Saliha Çetin Sultaoğlu , Neriman Aral

https://doi.org/10.48174/buaad.1270552

Öz

This study aims to adapt Sense and Self-Regulation Checklist (SSC) into Turkish which was developed for children with autism by Silva and Schalock. In this study 371 children aged 24-72 months with autism, typical development and other developmental disorders were included. Firstly, the linguistic equivalence was tested, followingly validity and reliability analyzes were made. Exploratory and Confirmatory Factor Analyzes were conducted within the scope of validity analysis. It was determined that each of the 12 sub-domains in the SSC measures a structure, the two-dimensional structure of the SSC was verified by performing CFA over these sub-domains` totals. Criterion validity examined according to opinions of the teachers. Within the scope of the reliability of the measurement tool; Cronbach's alpha, test-retest, and inter-rater reliability were assessed. Internal consistency coefficients were found to be 0.99, and test-retest reliability coefficients were found to be between 0.99 and 1.00. In addition, the consistency between the raters found to be 98%. Results shows that the scale was valid and reliable for the sample group which was applied.

Anahtar Kelimeler

adaptation, autism, self-regulation, sense, validity-reliability

Otizmli Çocuklar için Duyu ve Öz-düzenleme Kontrol Listesi: Türkçeye Uyarlanması

Öz

Bu araştırmada, Silva ve Schalock tarafından geliştirilen otizmli çocuklar için Duyu ve Öz Düzenleme Kontrol Listesinin Türkçeye uyarlama çalışması yapılması amaçlanmıştır. Yaşları 24-72 ay aralığında otizmli, tipik gelişim gösteren ve diğer gelişimsel sorunları olan toplam 371 çocuk araştırmaya dahil edilmiştir. Öncelikle ölçme aracının dilsel eşdeğerliği sınanmış ve dilsel eşdeğerliğe sahip olduğu kanaatine varıldıktan sonra geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Geçerlik analizi kapsamında Açımlayıcı (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizleri (DFA) yapılmış Duyu ve Öz Düzenleme Kontrol Listesinde 12 alt boyutunun her birinin bir yapı ölçtüğü belirlendikten sonra bu alt boyut toplamları üzerinden DFA yapılarak Duyu ve Öz Değerlendirme Kontrol Listesinin iki boyutlu yapısı doğrulanmıştır. Ölçme aracının ölçüt geçerliğini değerlendirmek için öğretmen görüşleri alınarak çocuklar duyu-öz düzenleme bakımından zayıf ya da iyi olma durumuna göre Duyu ve Öz Değerlendirme Kontrol Listesi puanlarının farklılaşması incelenmiş ve sonuçta ölçüt geçerliğinin yüksek olduğu kanaatine varılmıştır. Ölçme aracının güvenirliği kapsamında; Cronbach alfa, test-tekrar test ve değerlendirmeciler arası tutarlığa bakılmıştır. İç tutarlılık katsayıların 0,99 olduğu, test-tekrar test güvenirlik katsayıları ise 0,99 ile 1,00 olduğu bulunmuştur. Ayrıca değerlendirmeciler arasındaki tutarlılığa bakılmış ve tutarlılık oranının %98 olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlara göre ölçeğin uygulandığı örneklem grubunda geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

duyu, geçerlik-güvenirlik, otizm, öz-düzenleme, uyarlama

Kaynakça

• Adak Özdemir, A. & Budak, K. S. (2019). Mizaç ve öz-düzenlemenin çocukların oyun davranışını yordamadaki rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45 (45), 78-98. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/41649/434100
• Aktürk Z. & Acemoğlu H. (2012). Tıbbi araştırmalarda geçerlik ve güvenirlik. Dicle Tıp Dergisi, 39(2), 316-319. https://doi.org/10.5798/diclemedj.0921.2012.02.0150
• Anlar, B., Serdaroğlu, A. & Yakut, A. (2008). Gelişimsel Çocuk Nörolojisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi.
• Aydın, A. (2010). Otistik Çocuklar ve Eğitimleri. İçinde: Öğretmenlik Programları için Özel Eğitim, Ed: N.Baykoç. ss. 232-254, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Aydın, F., & Ulutaş, İ. (2017). Okul öncesi çocuklarda öz düzenleme becerilerinin gelişimi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 36-45.
• Ayre, C., & Scally, A. J. (2014). Critical Values for Lawshe’s Content Validity Ratio: Revisiting the Original Methods of Calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47(1), 79–86. https://doi.org/10.1177/0748175613513808
• Bauer, I.M. & Baumeister, R.F. (2011). Self-regulatory strength. K. D. Vohs ve R. F. Baumeister (Ed.), Handbook of Self-Regulation: Research, Theory, and Applications, New York: Guilford Press.
• Bayındır, D. (2016). 48-72 aylık çocuklar için öz düzenleme becerileri ölçeği'nin geliştirilmesi ve çocukların öz düzenleme beceri düzeyleri ile annelerine bağlanma biçimleri, annelerin ebeveyn davranışları ve psikolojik sağlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bayındır, D., & Ural, O. (2016). Development of the self-regulation skills scale. International Online Journal of Educational Sciences, 8(4), 119-132. http://dx.doi.org/10.15345/iojes.2016.04.011
• Blair, C., & Raver, C.C. (2015). School readiness and self-regulation: A developmental psychobiological approach. Annual Review of Psychology, 66, 711-731. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-010814-015221
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10365/126871.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, E., & Demirel, F. (2012). Bilimsel Araş-tırma Yöntemleri. 13. Baskı. Ankara: Pagem Akademi Yayıncılık.
• Capal, J. K., Horn, P. S., Murray, D. S., Byars, A. W., Bing, N. M., Kent, B., Bucher, L. A., Williams, M. E., O'Kelley, S., Pearson, D. A., Sahin, M., Krueger, D. A., & TACERN Study Group (2017). Utility of the Autism Observation Scale for Infants in Early Identification of Autism in Tuberous Sclerosis Complex. Pediatric neurology, 75, 80–86. https://doi.org/10.1016/j.pediatrneurol.2017.06.010
• Crocker, L.A., & Algina, S.J. (1986). Introduction to classicial and modern test theory. New York: Holt, Rinehart, and Winston.
• Edwards, T. L., Watkins, E. E., Lotfizadeh, A. D., & Poling, A. (2012). Intervention research to benefit people with autism: How old are the participants? Research in Autism Spectrum Disorders, 6(3), 996–999. https://doi.org/10.1016/j.rasd.2011.11.002
• Eisenberg, N., Spinrad, T. L., & Eggum, N. D. (2010). Emotion-related self-regulation and its relation to children's maladjustment. Annual review of clinical psychology, 6, 495–525. https://doi.org/10.1146/annurev.clinpsy.121208.131208
• Ercan, İ. & Kan, İ. (2004). Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (3), 211-216. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/uutfd/issue/35255/391149
• Erdoğan, F., & Şengül, S. (2014). İlköğretim öğrencilerinin matematik dersine yönelik öz düzenleyici öğrenme stratejileri üzerine bir inceleme. Journal of Research in Education and Teaching. 3(3), 108-118.
• Ertürk Kara, H.G., Güler Yıldız, T., & Fındık, E. (2018). Erken çocukluk döneminde öz düzenleme izleme, değerlendirme ve destekleme yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ertürk, H.G. (2013). Öğretmen çocuk etkileşiminin niteliği ile çocukların öz düzenleme becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ezmeci, F. (2019). Okul öncesi öz düzenleme programı'nın çocukların öz düzenleme, problem davranış ve sosyal becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Fellowes, S. (2017). Putting the present in the history of autism. Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences, 61, 54-58. 10.1016/j.shpsc.2016.11.002
• Fındık Tanrıbuyurdu, E., & Güler Yıldız, T. (2014). Okul Öncesi Öz Düzenleme Ölçeği (OÖDÖ): Türkiye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176). doi:http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3647
• Fırat, B. (2020). Annelerin Duygu Düzenleme Güçlükleri ve Erişkin Bağlanma Stillerine Göre 48-72 Aylık Çocukların Duygu Düzenleme Becerilerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul.
• Folstain, S.E. (2006). The clinical spectrum of autism. Clinical Neuroscience Research, 6, 113-117.
• Goldson E. (2016). Advances in Autism-2016. Advances in pediatrics, 63(1), 333–355. https://doi.org/10.1016/j.yapd.2016.04.014
• Goodwin, M. S., Groden, J., Velicer, W. F., Lipsitt, L. P., Baron, M. G., Hofmann, S. G., & Groden, G. (2006). Cardiovascular Arousal in Individuals with Autism. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 21(2), 100–123. https://doi.org/10.1177/10883576060210020101
• Güler, N., & Taşdelen, Teker, G. (2015). Açık uçlu maddelerde farklı yaklaşımlarla elde edilen puanlayıcılar arası güvenirliğin değerlendirilmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 6(1), 12-24.
• Gürsakal, N. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı.
• Heatherton T. F. (2011). Neuroscience of self and self-regulation. Annual review of psychology, 62, 363–390. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.121208.131616
• Kane, A.E. (2013). Sensory modulation disorder: ımpact on coping and occupational performance, PhD Dissertation. Virginia Commonwealth University, School of Allied Health Professions, Virginia.
• Karagöz, Y., & Kösterilioğlu, İ. (2008). İletişim becerileri değerlendirme ölçeğinin faktör analizi me-todu ile geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81- 97. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/4763/65440
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kellerman, G. R., Fan, J., & Gorman, J. M. (2005). Auditory abnormalities in autism: toward functional distinctions among findings. CNS spectrums, 10(9), 748–756. https://doi.org/10.1017/s1092852900019738
• Korkmaz B (2015). Otizm. İçinde: Farklı Gelişen Çocuklar. A. Kulaksızoğlu (Eds.) 83-104, Ankara: Nobel.
• Kronowitz, C.S. (2006). The Out of Sync Child Has Fun. New York: Penguin Group, Second Edtion.
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563–575. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x
• Lord, R. G., Diefendorff, J. M., Schmidt, A. M., & Hall, R. J. (2010). Self-regulation at work. Annual review of psychology, 61, 543–568. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.093008.100314
• Martini, F.H. (2006). Fundamentals of Anatomy & Physiology, San Fransisco: Pearson.
• Mccarthy, J., & Kartzinel, J. (2012). A’dan Z’ye Otizm Rehberi. Çev. Ölçeroğlu, H. İstanbul: Pegasus.
• Miller, L.J., & Lane, S.J. (2000). Toward a consensus in terminology in sensory integration the¬ory and practice: Part 1: Taxonomy of neuro physiological processes, American Occupatio¬nal Therapy Association, 23, 1-4.
• Moller, A.R. (2003). Sensory System, Anatomy and Physiology, California: Academic Press.
• Neal, A., Ballard, T., & Vancouver, J.B. (2017). Dynamic self-regulation and multiple-goal pursuit. Annual rev. Organ. Psychol. Organ. Behav. 4, 401-423.
• Nunnally, J.C., & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric Theory. New York: McGraw-Hill.
• Nurjannah, I., & Siwi, S.M. (2017). Guidelines for analysis on measuring interrater reliability of nursing outcome classification. International Journal of Research in Medical Sciences, 5, 1169-1175.
• Özçelik, D.A. (1981). Okullarda Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: ÜSYM- Eğitim Yayınları.
• Özer, E. (2016). Mesleki ve Teknik Lise Öğrencilerinde Temel Benlik Değerlendirmesi ve Öz Düzenleme Arasındaki İlişki. Asya Öğretim Dergisi, 4(2), 11-22. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/aji/issue/31254/340366
• Özgüven, İ.E. (2011). Psikolojik Testler. Ankara: Pdrem Yayınları.
• Özkan, S. (2019). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Duygu Düzenleme Becerileri ile Ebeveynlerinin Sosyal Sorun Çözme ve Çocuklarının Olumsuz Duygularıyla Başetme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, K. (2019). Okul öncesi dönem çocukların duygu düzenleme becerileri ile davranış sorunları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Salvucci, S., Walter, E., Conley, V., Fink, S., & Saba, M. (1997). Measurement error studies at the National Center for Education Statistics (NCES). Washington DC: US Department of Education.
• Şener, E.F., & Özkul, Y. (2013). Otizmin genetik temelleri. Sağlık Bilimleri Dergisi, 22, 86-92.
• Sezgin, E. (2016). Çocukların davranışsal öz düzenleme becerilerinde oyun temelli eğitimin etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Silva, L. M., Schalock, M., Ayres, R., Bunse, C., & Budden, S. (2009). Qigong massage treatment for sensory and self-regulation problems in young children with autism: a randomized controlled trial. The American journal of occupational therapy: official publication of the American Occupational Therapy Association, 63(4), 423–432. https://doi.org/10.5014/ajot.63.4.423
• Silva, M.T., & Schalock, M. (2012). Sense and self-regulation checklist, a measure of comorbid autism symptoms: Initial psychometric evidence. The American Journal of Occupational Therapy, 66(2), 177-186. https://doi.org/10.5014/ajot.2012.001578
• Tager-Flusberg, H., & Joseph, R. M. (2003). Identifying neurocognitive phenotypes in autism. Philosophical transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological sciences, 358(1430), 303–314. https://doi.org/10.1098/rstb.2002.1198
• Trachtman J. N. (2008). Background and history of autism in relation to vision care. Optometry (St. Louis, Mo.), 79(7), 391–396. https://doi.org/10.1016/j.optm.2007.10.015
• Verdick, E., & Reeve, E. (2012). Survival Guide for Kids with Autism Spektrum Disorders. Minneapolis: Free spirit Publishing.
• Verhoeff B. (2014). Stabilizing autism: A Fleckian account of the rise of a neurodevelopmental spectrum disorder. Studies in history and philosophy of biological and biomedical sciences, 46, 65–78. https://doi.org/10.1016/j.shpsc.2014.04.002
• Vivanti, G., & Nuske, H. J. (2017). Autism, attachment, and social learning: Three challenges and a way forward. Behavioural brain research, 325(PtB), 251–259. https://doi.org/10.1016/j.bbr.2016.10.025
• Weitlauf, A. S., Sathe, N., McPheeters, M. L., & Warren, Z. E. (2017). Interventions Targeting Sensory Challenges in Autism Spectrum Disorder: A Systematic Review. Pediatrics, 139(6), e20170347. https://doi.org/10.1542/peds.2017-0347
• Wing, L. (2015). Otizm El Rehberi. Çev. Kunt, S. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Yılmaz, G. (2019). Okul Öncesi Eğitim Alan Çocukların Duygu Düzenleme ve Sosyal Problem Çözme Becerilerine Yaratıcı Drama Eğitiminin Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırklareli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırklareli.
• Yurdagül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik in-dekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Pamukkale Üniversitesi Eği-tim Fakültesi. 28- 30 Eylül. Erişim Tarihi: 21.05.2020. Erişim Adresi:http://yunus.hacettepe. edu.tr/~yurdugul/3/indir/PamukkaleBildiri.pdf.
• Zimmerman, B. J. (2008). Investigating Self-Regulation and Motivation: Historical Background, Methodological Developments, and Future Prospects. American Educational Research Journal, 45(1), 166–183. https://doi.org/10.3102/0002831207312909