Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği Öğretmen Formunun Geçerlilik Ve Güvenirlik Analizi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 3, 955 - 966, 30.10.2017

Elif Esmer Alper Yorulmaz

https://doi.org/10.14686/buefad.306102

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı Sperling vd. (2002) tarafından
geliştirilmiş Karakelle ve
Saraç (2007) tarafından Türkçe’ye uyarlaması yapılan Çocuklar İçin Üst Bilişsel
Farkındalık Ölçeğinin (A Formu) Öğretmen Formunu uyarlamak, ölçeğin geçerlik ve
güvenirlik analizlerini yapmaktır. Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği A formu 12
madden oluşmakta olup 3.,4. ve 5. sınıf öğrencilerine yönelik hazırlanmış
toplam puan üzerinden analiz yapılan bir ölçektir. Araştırmanın verileri
İstanbul il merkezinde yer alan dört farklı okulda altı öğretmen tarafından 121
ilkokul öğrencisinin değerlendirilmesi ile toplanmıştır. Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği’nin geçerlik ve
güvenirlik çalışmaları kapsam geçerliği için uzman görüşü alınmış, kriter
geçerliliğini için Pearson korelasyon analizi, yapı geçerliği için açımlayıcı
faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliğinin test edilmesi amacıyla madde
toplam analizi, madde ayırt ediciliği ve test-tekrar test analizleri
yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen tüm bulgular değerlendirildiğinde
geliştirilen Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği Öğretmen Formu ilkokul 3., 4. ve
5. sınıf öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık düzeylerini belirlenmesi
amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit
edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Üstbiliş, Farkındalık, İlkokul, Öğretmen, Öğrenci

Reliability and Validity Analysis of the Metacognitive Awareness Scale Teacher Form

Öz

The purpose of the current study is to adapt and
conduct reliability and validity analyses of the Metacognitive Awareness for
Children Scale (A Form) Teacher Form developed by Sperling et al. (2002) and
adapted to Turkish by Karakelle and Saraç (2007). The Metacognitive Awareness
Scale A Form comprised of 12 items was prepared for 3th, 4th and 5th grade
elementary school students and analyses of the data collected from the scale
are made on the total score. The data of the study were collected through the
evaluation of 121 elementary school students by six teachers from four
different schools located in the city of İstanbul. In order to establish the
content validity of the Metacognitive Awareness Scale, expert opinions were
sought; Pearson correlation analysis was run for criterion validity and for
construct validity, exploratory factor analysis was conducted. In order to test
the reliability of the scale, total item correlation analysis, item
discrimination analysis and test-retest analysis were performed. When all the
findings of the study are evaluated, it can be argued that the Metacognitive
Awareness Scale developed in the current study can be used as a reliable and
valid tool to determine the metacognitive awareness level of the 3rd, 4th and
5th grade elementary school students.

Anahtar Kelimeler

metacognition, awareness, elementary school, teacher, student

Kaynakça

• Abacı, R., Çetin, B. ve Akın, A. (2006). Biliş ötesi farkındalık envanteri: geçerlik ve güvenirlik çalışması. 14. Ulusal Psikoloji Kongresi Özet Kitapçığı, H.U., Ankara. Alexander, J. M., Johnson, K. E., Albano, J., Freygang, T. ve Scott, B.(2006) Relations Between intelligence and the development of metaconceptual knowledge. Metacognition and Learning, 1, 51-67. Annevirta, T., Laakkonen, E., Kinnunen, R. ve Vauras, M. (2007). Developmental dynamics of metacognitive knowledge and text comprehension skill in the first primary school years. Metacognition and Learning, 2, 21-39. Baltacı, M. ve Akpınar, B. (2011). Web tabanlı öğretimin öğrenenlerin üstbiliş farkındalık düzeyine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (16), 319-333. Brown, A. (1987) Metacognition, executive control, self-regulation and other more mysterious mechanisms. In: Weinert, F.E., Kluwe, R.H. (Eds.) Metacognition, Motivation, and Understanding(pp. 65–116). Lawrence Erlbaum, Hillsdale. Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 20. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Coutinho, S. A. ve Neuman, G. (2008). A model of metacognition, achievement goal orientation, learning style and self efficacy, Learning Environments Research, 11(2), 131-151. DOI: 10.1007/s10984-008-9042-7. Çetinkaya, P. ve Erktin, E. (2002) Assessment of metacognition and its relationship with reading romprehension, achievement, and aptitude. Boğaziçi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1), 1-11. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları.3. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Dede, Y. ve Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-37. Doğan, A. (2013). Üstbiliş ve üstbilişe dayalı öğretim. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 3, 6–20. Erkuş, A. (2014). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-I Temel Kavramlar ve İşlemler. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Flavell, J.H. (1979). Metacognitive and cognitive monitoring: a new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologist, 34, 906-911. Flavell, J. H. (1987) Speculation about the nature and development of metacognition. In: Winert, F., Kluwe, R. (Ed.) Metacognition, Motivation, and Understanding (pp. 21–29). Lawrence Erlbaum, Hillsdale. Jacobs, J. ve Paris, S. (1987). Children’s metacognition about reading: Issues in defi nition, measurement and instruction. Educational Psychologist, 22 (3-4), 255-278. Kane,S., Lear, M. ve Dube, C.M. (2014). Reflections on the role of metacognition in student reading and learning at higher education level, Africa Education Review, 11(4), 512-525. DOI: 10.1080/18146627.2014.935001 Karakelle, S. (2012). Üst bilişsel farkındalık, zekâ, problem çözme algısı ve düşünme ihtiyacı arasındaki bağlantılar. Eğitim ve Bilim, 37(164), 237-250. Karakelle, S. ve Saraç, S. (2007). Çocuklar için Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B formları: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 87- 103. Karakelle, S. ve Saraç, S. (2010). Üst Biliş Hakkında Bir Gözden Geçirme: Üst Biliş Çalışmaları mı Yoksa Üst Bilişsel Yaklaşım mı? Türk Psikoloji Yazıları, 13(26), 45-63. Kramarski, B. ve Mizrachi, N. (2004). Enhancing Mathematical Literacy With The Use Of Metacognitive Guidance in Forum Discussion, Proceedings of the 28th Conference of The International Group for The Psychology of Mathematics Education, 3, 169 – 176. Kuhn, D. (2000). Metacognitive development. Current Directions in Psychological Science, 9(5), 178-181. Lecce, S., Zocchi, S., Pagnin, A., Palladino, P. ve Taumoepeau, M. (2010). Reading minds: The relation between children’s mental state knowledge and their metaknowledge about reading. Child Development, 81, 1876-1893. Mokhtari, K. ve Reichard, C. A. (2002). Assessing students’ metacognitive awareness of reading strategies. Journal of Educational Psychology, 94, 249-259. Pintrich, P. R. (2002) The role of metacognitive knowledge in learning, teaching, and assessing, Theory into Practice, 41(4), 219-225. Özsoy, G. (2008). Üstbiliş. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 713-740. Öztürk, E. (2012). Okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık envanterinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 11(2), 292-305. Pereira-Laird, J. A. ve Deane, F. P. (1997). Development and validation of a self-report measure of reading strategy use. Reading Psychology: An International Quarterly, 18, 185-235. Sarı, S. (2015). İlkokul 4.sınıfta fen bilimleri dersinde üst biliş stratejilerine dayalı öğretim uygulamasının öğrenci erişilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya. Schraw, G. ve Dennison, R. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19, 460-475. Shimamura, A. P. (2008). Handbook of memory and metacognition.In J.Dunlosky & R. Bjork (Eds), A Neurocognitive Approach to Metacognitive Monitoring and Control(pp. 373-390).Erlbaum Publishers: Mahnaw, NJ. Siswati, B. H. ve Corebima, A. D. (2017). The Effect of Education Level and Gender on Students’ Metacognitive Skills in Malang, Indonesia. Advances in Social Sciences Research Journal, 4(4) 163-168. Sperling, R. A., Howard, B. C. Miller, L. A., ve Murphy, C. (2002). Measures of children’s knowledge and regulation of cognition. Contemporary Educational Psychology, 27, 51-79. Sungur, S. ve Şenler, B. (2009). An analysis of Turkish high school students' metacognition and motivation, Educational Research and Evaluation: An International Journal on Theory and Practice, 15(1), 45-62. DOI: 10.1080/13803610802591667. Şeker, H. ve Gençdoğan, B. (2014). Psikolojide ve Eğitimde Ölçme Aracı Geliştirme. 2. Baskı. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. Tobias, S. ve Everson, H. T. (2002). Knowing What You Know and What You Don’t: Further Research on Metacognitive Knowledge Monitoring (Research Report No.2002-3). New York: The College Board. Yore, L.D. ve Treagust, D.F. (2006). Current Realities and Future Possibilities: Language and science literacy—empowering research and informing instruction. International Journal of Science Education, 28:2-3, 291-314. DOI: 10.1080/09500690500336973. Veenmann, M. V. J., Van Hout-Wolters, B. ve Afflerbach, P. (2006). Metacognition and learning: Conceptual and methodolgical considerations. Metacognition and Learning, 1, 3-14. Vrieling, E., Bastiaens, T. ve Stijnen, S. (2012). Effects of increased self-regulated learning opportunities on student teachers’ motivation and use of metacognitive skills, Australian Journal of Teacher Education, 37(8), 101-117. Woolfolk, E.A. (1998). Educational psychology. USA: Allyn Bacon. Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli. Yürük, N. (2014). Özdüzenlemede üstbiliş. Gönül Sakız (Ed.), Özdüzenleme içinde (s. 28–53). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Young, A. ve Fry, J. D. (2008). Metacognitive awareness and academic achievement in college students. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning,8(2), 1-10.