Matematik Öğretmeni Adaylarının Öğrenme Stratejileri Üzerine Nitel Bir Çalışma

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 110 - 131, 29.10.2014

Burcu Duman

Öz

Araştırmanın amacı, matematik öğretmeni adaylarının kullandıkları öğrenme stratejilerini
belirlemektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada, durum çalışması deseni esas alınmıştır.
Araştırmanın örneklemi, amaçlı örnekleme yöntemlerinden tipik durum örneklemesi türündedir.
Araştırmanın çalışma grubunu, 2012-2013 Eğitim Öğretim yılında bir devlet üniversitesinin Eğitim
Fakültesi Matematik öğretmenliği bölümü 3. sınıfında okuyan 79 öğretmen adayı oluşturmuştur.
Araştırmada, veri toplama aracı olarak açık uçlu sorulardan oluşan anket formu kullanılmıştır. Verilerin
çözümlenme sürecinde betimsel analiz yapılmıştır. Sonuçta, öğretmen adaylarının farklı öğrenme
stratejilerini bir arada kullandıkları ancak en çok anlamlandırma ve tekrar stratejilerini tercih ettikleri
belirlenmiştir. Özellikle bağlantı kurulamayan, anlamlandırılamayan konularda ve soyut alanlarda
ezberleme yolunun seçildiği ve sıklıkla kullanıldığı ifade edilmiştir. Bununla beraber ezberlemenin
anlamlı öğrenmeye göre daha zor olduğu da vurgulanmıştır. Strateji seçiminde en belirleyici etkenin
çalışma konusunun sayısal ya da sözel içeriğe sahip olmasından kaynaklandığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Matematik, öğretmen adayı, strateji, öğrenme stratejisi, nitel araştırma.

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2007). Etkili Öğrenme ve Öğretme (7. Basım). İzmir: Biliş Yayınları.
• Arık, G., Sarpkaya, G. ve Kaplan, A. (2009). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Üstbiliş Stratejilerini Kullanma Farkındalıkları ile Matematiğe Karşı Tutumları Arasındaki İlişki. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Arrends, R. (1997). Classroom Instruction and Management. The McGraw-Hill Companies, Inc.
• Arsal, Z. ve Özen, R. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğrenme Stratejileri ve Öğrenme Biçimi Tercihlerinin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 151-165.
• Baker, W. Ve Boonkit, K. (2004). Learning Strategies in Reading and Writing: EAP Contexts. RELC Journal December, 35, 299-328.
• Buluş, M., Duru, E., Belkıs, M. ve Duru, S. (2011). Öğretmen Adaylarında Öğrenme Stratejilerinin ve Bireysel Özelliklerin Akademik Başarıyı Yordamadaki Rolü. Eğitim ve Bilim, 36(161), 186-198.
• Büyüköztürk, Ş. , Kılıç Çakmak, E. , Akgün, Ö. E. , Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (17. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Çelenk, S. ve Karakış, Ö. (2007). Farklı Öğrenme Stillerine Sahip Öğrencilerin Genel Öğrenme Stratejilerini Kullanma Düzeyleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (2), 34-52.
• Çelikkaya, T. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Kullandıkları Öğrenme Stratejileri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (3), 65-84.
• Demirel, Ö. (2004). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme (6. Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Durukan, E. (2013). Türkçe Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stilleri ve Öğrenme Stratejileri Arasındaki İlişki. Turkish Studies, 8 (1), 1307-1319.
• Eggen, P. and Kauchak, D. (1992). Educational Psychology: Classroom Connection. New York: Macmillan.
• Erdem, A. R. (2005). Öğrenmede Etkili Yollar: Öğrenme Stratejileri ve Öğretimi. İlköğretim Online, 4 (1), 1-6.
• Gagne, R. M. and Driscoll, M. P. (1988). Essentials of Learning for Instruction. Englewood Cliffs NJ: Prentice – Hall.
• Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş (2. Basım) (Çev. Ed. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Hamurcu, H. (2002). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Kullandıkları Öğrenme Stratejileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 127-134.
• Kaçar, N. (1999). Gaziantep Üniversitesi’nde Öğrenme Stratejileri Kullanımının Öğrenci Başarısına Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Gaziantep.
• Karasakaloğlu, N. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuduğunu Anlama Stratejileri İle Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejileri Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), 12 (3), 1921-1950.
• Livingston, J. A. (2003). Metacognition: An Overview. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 474 273).
• Mayer, R. E. (1988). “Learning Strategies: An Overview” Learning and Study Strategies. San Diego-California: Academic Press.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma – Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayınları.
• Özer, B. (1998). Öğrenmeyi Öğretme (Ed. A. Akan) Eğitim Bilimlerinde Yenilikler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi No: 559.
• Öztürk, B. (1995). “Genel Öğrenme Stratejilerinin Öğrenciler Tarafından Kullanılma Durumları”. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Saban İflazoğlu, A. ve Tümkaya, S. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stratejileri ile Sosyo-Demografik Özellikler ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ege Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 1-22.
• Saban İflazoğlu, A. ve Bal, A. P. (2010). Matematik ve Sınıf Öğretmenliği Bölümlerinde Okuyan Öğrencilerin Bazı Sosyo-Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 11 (2), 1-19.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim (5. Basım). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sübaşı, G. (2000). Etkili Öğrenme: Öğrenme Stratejileri. Milli Eğitim, 146.
• Taşçı, G., Altun, A. ve Soran, H. (2008). Biyoloji Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stratejilerinin Belirlenmesi Üzerine Nitel Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 284-296.
• Vural, L. (2011). Öğretmen Adaylarının Çalışmalarında Yaşadıkları Öğrenme Sorunları ve Öğrenme Stratejileri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 46-65.
• Weinstern, C. E. and Mayer, R. (1986). “The Teaching of Learning Strategies” Handbook of Research on Teaching (3. Rd). New York: Macmillan Company.
• Wellman, H.M. (1985). The Origins of Metacognition. D. L. Forrest-Pressley, G.E. MacKinnon and T. Garry Waller (Ed) Matacognition, Cognition, and Human Performance Volume 1 Theorical Perspectives. Orlando, Florida: Academic Press, INC.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldızlar, M. (2012). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stratejileri Üzerine Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 430-440.
• Yüksel, S. ve Koşar, E. (2002). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Ders Çalışırken Kullandıkları Öğrenme Stratejileri. Çağdaş Eğitim, 278, 29-36.
• Yüksel, S. (2011). Öğrenme Stratejileri ve Sınıflamalar. S. Fer (Ed.) Öğrenme ve Öğretme Kuram ve Yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.