Üstün Yetenekli Çocukları Fark Edebilme ve Destekleme Eğitiminin Öğretmenler Üzerindeki Etkisi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 586 - 602, 13.08.2015

Yavuz Erişen , Fazilet Yavuz Birben , Hatun Sevgi Yalın , Pınar Ocak

https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000137872

Cited By: 2

Öz

Bu araştırma; “Özel Yetenekli Bireylerin Belirlenmesi Yöntem ve Teknikleri Kursu” programının
öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilerin özellikleri konusunda farkındalık kazanmalarına etkisini değerlendirmek
üzere karma desende gerçekleştirilmiştir. Program, İstanbul Bağcılar Rehberlik Araştırma Merkezi (RAM)
uzmanlarınca otuz saat olarak yürütülmüştür. Eğitim çalışmasına ilkokul ve ortaokul düzeyinden 87 öğretmen
katılmıştır. Eğitimin etkililiğini değerlendirmek için öğretmenlere eğitimlerin başında ve sonunda Şahin (2013a)
tarafından hazırlanan “Üstün Yetenekli Çocukları Tanıma Bilgi Testi” uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre,
öğretmenlerin öntest ve sontest puanları arasında .01 düzeyinde anlamlı bir artış olduğu bulunmuştur. Ayrıca,
ölçeğin, “Üstün Yetenek ve Yeteneği Etkileyen Etmenler”, “Üstün Yetenekli Çocukların Özellikleri” ve “Üstün
Yetenekli Çocukların Belirlenmesi” alt ölçeklerinin de öntest ve sontest puanları arasında .01 düzeyinde anlamlı bir
farklılık olduğu, eğitimlerin öğretmenlerin bilgi düzeylerini arttırdığı görülmüştür. Eğitim programı sonunda yapılan
görüşmelerde; öğretmenler programı yararlı bulduklarını ve üstün yetenekli öğrenciler konusunda farkındalık
kazandıklarını dile getirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Üstün yetenekli çocuklar, Üstün yeteneğin belirlenmesi, Öğretmen farkındalığı, Öğretmen eğitimi, Hizmetiçi eğitim

Kaynakça

• Akar, İ., & Uluman, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencileri doğru aday gösterme durumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 199-212.
• Alemdar, M. (2009). Erken çocukluk dönemindeki üstün yetenekli çocukların belirlenmesinde ebeveyn, öğretmen ve uzman görüşlerinin karşılaştırılması.(Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Blumen-Pardo, S. (2002). Effects of a teacher training workshop on creativity, cognition, and school achievement in gifted and non-gifted second-grade students in Lima, Peru. High Ability Studies, 13, 47-58.
• Elhoweris, H.,Mutua, K., Alsheikh, N., & Holloway, P. (2005). Effect of children's ethnicity on teachers' referral and recommendation decisions in gifted and talented programs. Remedialand Special Education, 26(1), 25-31.
• Creswell, J. W., & Plano-Clark, V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. (Çev. Ed. Dede, Y. & Demir, S.B.) Ankara: Anı Yay.
• Çağlar, D. (2004). Üstün zekâlı çocukların özellikleri.Şirin, M.R., Kulaksızoğlu A. & Bilgili, A.E (Ed.), Üstün Yetenekli Çocuklar Seçilmiş Makaleler Kitabı içinde (95-110). İstanbul:Çocuk Vakfı Yayınları.
• Endepohls‐Ulpe, M., & Ruf, H. (2006). Primary school teachers' criteria for the identification of Gifted pupils. High AbilityStudies, 16(02), 219-228.
• Erkuş, A. (2013). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci [Scientific research process for the behavior sciences]. Ankara, Turkey: Seçkin Yayın Evi:(Gözden Geçirilmiş 4. Baskı).
• Hemphill, A. N. (2009). How teacher participation in the identification process impacts the under
• representation of minority students in gifted programs. (Yayımlanmamış doktora tezi), Southern California University, California.
• İnce, M.,& Oktay, E. (2006). Bilginin Bir Stratejik Güç Olarak Önemi ve Örgütlerde Bilgi Yönetimi.Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, (10), 9.
• Gökdere, M., & Ayvacı, H. Ş. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 17-26.
• Guskin, S. L., Peng, C. Y. J., & Simon, M. (1992). Do teachers react to multiple intelligences? Effects of teachers stereotypes on judgments and expectancies for students with diverse patterns of giftedness/talent. Gifted Child Quarterly, 36(1), 32-37.
• Gültekin, M., Çubukçu, Z., & Dal, S. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin eğitim-öğretimle ilgili hizmetiçi eğitim gereksinimleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 131-152.
• Kaya, F. (2015). Öğretmenlerin üstün zeka kavramı ve üstün zekalı öğrencilerin özel gereksinimleri. Eğitim ve Bilim, 40(177), 59-74.
• Kıldan, O. A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerin üstün yetenekli çocuklar hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 805-818.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel arastirma: Desen ve uygulama icin bir rehber (Cev. Editoru: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayincilik.
• MEB, (2015). Öğretmen yetiştirme ve geliştirme genel müdürlüğü. http://oyegm.meb.gov.tr/ adresinden elde edildi.
• MEB, (2013).Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı 2013-2017. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. http://mebk12.meb.gov.tr/meb
• MEB, (2007). Tebliğler Dergisi, Sayı: 2593 Ek ve Değişiklik Mart 2009/2617. http://www.meb.gov.tr
• MEB, (2001). Tebliğler Dergisi, Sayı:2524 Ek ve Değişiklik Nisan 2009/2619.
• http://www.meb.gov.tr
• Smith C. (2012). Gifted and talented students. New Zealand: Published for the Ministry of Education by Learning Media Limited.
• Şahin, F. (2012). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrenciler ve özellikleri hakkında bilgi düzeylerini artırmaya yönelik eğitim programının etkililiği.(Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Şahin, F.(2013). Üstün yetenekli öğrencilerin özellikleri konusunda okul öncesi yardımcı öğretmen adaylara verilen eğitimin etkisi. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3).166-175.
• Şahin, F. (2013a). Sınıf öğretmenlerine yönelik üstün yetenekli öğrencileri belirleme bilgi testinin
• geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Asya Öğretim Dergisi,1(1), 20-29.
• Şahin, F., & Kargın, T. (2013). Sınıf öğretmenlerine üstün yetenekli öğrencilerin belirlenmesi konusunda verilen bir eğitimin öğretmenlerin bilgi düzeyine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14(2) 1-13.
• VanTassel-Baska, J., & Johnsen, S. K. (2007). Teacher education standards for the field of gifted
• education: A vision of coherence for personnel preparation in the 21st century. Gifted Child Quarterly, 51(2), 182-205.
• VanTassel-Baska, J.,& Johnsen, S. K. (2007). Teacher education standards for the field of gifted
• education. Gifted Child Quarterly, 51(2), 182-205.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5.Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.