‘ABBÂS MAHMÛD EL - ‘AKKÂD’IN GÜZELLİK ANLAYIŞI

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 33 - 44, 25.12.2019

Zeynep Özkanlı

Öz

Mısırlı ‘Abbâs Mahmûd el-‘Akkâd gazeteci, şair ve edebiyat eleştirmeni kimliği ile 20.yy’ın önde gelen edebiyatçılarındandır. Onu çağdaşlarından farklı kılan özelliği ise yabancı dile hâkim oluşu sebebiyle başta felsefe olmak üzere psikoloji, sosyoloji, tarih ve edebiyat gibi pek çok alanda çok sayıda Batılı eseri okuyarak bu kaynaklardan edindiği bilgiler ışığında Arap şiiri ve şiir eleştirisine dair yeni bir bakış açısı ortaya koymuş olmasıdır. Bu yeni yaklaşım eskinin geleneksel kalıpları üzerine inşa edilmiş klasik tarzdaki şiir anlayışına kıyasla daha özgür ve daha soyut ancak buna rağmen gerçek dünya ile de yakından ilişkilidir. ‘Akkâd’ın ortaya koyduğu bu yeni yaklaşım şiire yalnızca yapısal olarak değil içeriksel açıdan da birtakım değişiklikler getirmiştir. Bu değişikliklerden biri de sanatın bütün dallarına konu olan ʻgüzel’ olgusunun yeniden inşasıdır. ‘Abbâs Mahmûd el-‘Akkâd kendi ʻgüzellik’ anlayışını ortaya koymaya çalışırken antik dönemden modern döneme çok sayıda felsefecinin sanata, estetiğe ve güzelliğe dair görüşlerinden beslenmiştir. Bu çalışmada onun ʻgüzellik’e dair görüşleri ve şiirlerindeki ʻgüzel’ olgusu incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arap Edebiyatı, Sanat, Felsefe, Estetik, el-‘Akkâd

‘ABBĀS MAHMŪD AL-‘AQQĀD’S SENSE OF BEAUTY

Öz

Egyptian ‘Abbās Maḥmūd al-‘Aqqād is one of the leading litteratuer in the 20th century with his identity as a journalist, poet and literary critic. What makes him different from his contemporaries is that with reading a large number of western works in many areas such as psychology, sociology, history and literature, especially philosophy mainly because of his foreign language dominance and in the light of the information obtained from these sources, he has revealed a new point of view about Arab poetry and poetry criticism. This new approach compared to the classical style of poetry built on traditional patterns of the old more free and intangible but still closely related to the real world. This new approach introduced by ‘Aqqād brought some changes to the poem not only structurally but also contextually. One of these changes is the reconstruction of the beauty which is the subject of all branches of art. ‘Abbās Maḥmūd al-‘Aqqād While trying to put forward his own ʻ beauty ’understanding, he has been nourished by the views of art, aesthetics and beauty of many philosophers from antiquity to modern. In this study, his views on ‘beauty’ and the ‘beauty’ phenomenon in his poems are tried to be examined.

Anahtar Kelimeler

Arabic Literature, Art, Philosophy, Aesthetics, al-Akkād

Kaynakça

• ‘Akkâd, Abbâs. Dîvân min Devâvîn. Mısır: Daru’n-Nahda, 1996. ________. Hayâtu Kalemu. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Lübnânî, 1982. ________. Muracaâ’t fi’l Edebi ve’l Fünun. Kahire: E.A.Elias, 1967. Bâcelânî, Muhammed Kerim. Kıyemu’l Cemaliyye fi’ş- şi’ril Endelüsi Asri’l Hilaf ve’t-Tavaif. Mısır: Mektebetü’l-Merkeziyye, 2013. Demirayak, Kenan. Abbasî Edebiyatı Tarihi. Erzurum: Şafak Yayın Dağıtım, 1998. Demirayak, Kenan. Arap Edebiyatı Tarihi II. Erzurum: Fenomen Yayınları,2017. Dîdî, Abdulfettah.‘Ilmu’l Cemâl. Mısır: Mektebetu Ancelo Masriyya, 1985. Gökberk, Macit. Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitapevi, 2018. Hafâcî, Muhammed Abdülmün’im. eş-Şi’ru’l-Cahilî. Beyrut: Dâru’l Kitabu’l-Benanî, 1980. Halâsa, ‘Ammâr. Nazariyyetu’ş-Şi’ri. Ürdün: Dâru’l- Bîrûnî, 2013. Hegel, Georg Wılhelm Friedrich. Estetik: Güzel Sanatlar Üzerine Dersler I.Cilt. Çev. Taylan Altuğ, Hakkı Hünler, İstanbul: Payel Yayınevi, 2012. İbn Manzûr, Ebu’l Fazl Cemaleddin Muhammed. Lisânu’l ‘Arab. Beyrut: Dâru’s-Sadır, 1993. Jubouri, İmaduddîn. Dirâsât fi’l Edeb. e-kutub.com, 2011. Kömürcü, Ahmet. Abbas Mahmut el- Akkad: Hayatı, Edebi Kişiliği, Sara Romanı. İstanbul: Seda Ozalit, 2015. ‘Owaidah, Kamil Muhammed Muhammed. ‘Abbas Mahmud el-Akkad: Katerâtun min Bahri Edebihi. Beyrut: Daru’l Kutubu’l İlmiyye, 1994. Özel, Ayşe. Estetik ve Temel Kuramları. Ankara: Ütopya Yayınevi, 2014. Platon. Şölen – Dostluk. Çev. Sabahattin Eyüboğlu, Azra Erhat, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2019. Rıdâ, Ahmed. Mu’cemu’l Metni’l Luğa. Beyrut: Daru’l Mektebetu’l Hayat, 1959. Semah, David. Four Egyptian Literary Critics. Leıden: E.J.Brıll,1976. Tabbâ’, Ömer Faruk. Kasa’idu’l ‘Aşk ve’l Cemâl fiş’şi’ri’l ‘Arabi. Beyrut, 1993. Tehânevî, Muhammed Ali. Keşşâfu Istılahâti’l Fünun ve’l ‘Ulum. Beyrut: Mektebetu Lübnân, 1996. Tunalı, İsmail. Estetik. İstanbul: Remzi Kitapevi, 2002. Zemahşerî, Kasım bin Ömer. Esâsu’l Belâğa. Beyrut: Daru’l Kutubu’l ‘İlmiyyah, 1998. Wagner, Ewald. eş-Şi’ru’l Arabiyyu’l-Kadîm. Çev. Said Hasan Bahiri, Kahire: el-Muhtar, 2008.