EBU HATIM VE EBU ZURʻA’NIN HADİSİN İLLETLERİ KONUSUNDAKİ İHTİLAFİ /اختلاف أبي حاتم وأبي زرعة في علل الحديث

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 8, 71 - 89, 27.12.2016

Ali Mustafa

Öz

İbnu Ebi
Hatim er-Ruzi’nin ʻİlelu’l-Hadis adlı kitabı, Ebu
Hatim ve Ebu Zurʻa’nın ilelu’l hadis konusundaki düşüncelerini toplayan kaynaklardandır. Ebu Hatim’in oğlu hem babasına hem de Ebu Zurʻa’ya
beraberce veya ikisinden birine sorularını yönelterek cevaplarını
kaydetmiştir. Biz yaptığımız incelemelerde Ebu Hatim ve Ebu Zurʻa’nın cevaplarının çoğunlukla aynı olduğunu fark ettik ve ilelu’l hadis konusundaki ihtilaflarının sebeplerini araştırmak
istedik. Nitekim Ebu Hatim ve Ebu Zurʻa’nın cevapları oldukça kısa olduğundan bu cevaplar, ancak
rivayetleri ve bu rivayetler hakkındaki ihtilafları hatırına getirebilen,
hadisin ravilerinin durumunu cerh ve taʻdil itibariyle kapsamlıca bilenlerin anlayabileceği bir formdadır. Bu itibarla hadiste illete
medar olmuş kısımlar ile Ebu Hatim ve Ebu Zurʻa’nın sözlerinin anlaşılması ve düşüncelerinin muvazenesinin mümkün kılınması için,
kendisi hakkında soru sorulan hadislerin
tahricini yaptık, ravileri cerh ve taʻdil açısından inceledik ve başvurulması gereken diğer kaynaklara müracaat ettik. 

Anahtar Kelimeler

Ebu Hatim er-Râzî; Ebu Zur’a er-Râzî; İbn Ebi Hatim er-Râzî; hadisin illetleri

Kaynakça

• • الإحسان في ترتيب صحيح ابن حبان، ابن بلبان الفارسي، تحقيق شعيب الأرنؤوط، مؤسسة الرسالة، بيروت، 1414هـ