İslam Hukukunda Evlilikte Velayetin Ortadan Kalkmasıyla Velinin Velayetinin Kime Geçeceği Konusunun Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 7, 26 - 47, 17.08.2016

Bedri Aslan

Öz

İslam hukukunda velayet önemli bir yer tutmaktadır. Velayetin mahal ile ilgili
olarak mali velâyet ve nefsi velâyet, özel ve genel sıfatla ilgili olarak velâyet-i
âmme ve velâyet-i hâssa, yetki tasarrufu bağlamında velâyet-i icbâr ve velâyeti
ihtiyari olmak üzere birçok açıdan taksimi yapılmıştır. Velayet meselesindeki
sıralama cumhura göre miras sıralamasıyla aynıdır. Bütün mezheplere göre ve-
linin velâyet yetkisini kullanması için bazı şartlara haiz olması gerekir. Bütün
mezheplerin üzerinde ittifak ettiği şartlar; akıl, bulûğ, hürriyet ve din birliği
şartlarıdır. İttifak edilen şartlar dışında üzerinde ittifak edilmemiş bazı şartlar da
vardır. Veli için zikredilen şartlardan biri bulunmadığı takdirde velinin velayet
yetkisi ya sınırlandırılır ya da ortadan kalkar. Bu durumda velâyet hakkı ya şer’î
hâkime veya daha uzak bir veliye verilir.