Teori ve Pratikte Namaz Sonrası Tesbihât

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 9, 149 - 168, 25.06.2017

İhsan Akay

Öz

Tesbihât, en genel anlamıyla Allah’ı zikretmek, noksanlıklardan beri tutmak ve

şükretmek gibi anlamları ihtiva etmektedir. Allah’ı zikretmek ise İslâm hukukuna

göre farzdır. Namazlardan sonra yapılan zikr ve tesbihât da bu farza icabet etmenin

önemli bir vesilesidir. Ancak namaz sonrası yapılan tesbihâtın şer’i hükmü farz değil

sünnettir. İslâm’ın rükünlerinden biri olan namazdan sonra yapılan “tesbihât”,

birçok hikmete matuftur. Tesbihât, Allah’a yaklaşmak ve Hz. Peygamber (s.a.v.)’in

önemli bir sünnetini yerine getirme gayesi ile de asr-ı saadetten günümüze kadar

kesintisiz olarak uygulana gelmiştir. Mezheplerde farklı uygulamalarla kendisini

gösteren bu ibadet, Hz. Peygamber ve sahabe tarafından bireysel olarak uygulanmıştır.

Tesbihâtın, sonraki dönemlerde cehrî ve cemaatle tatbik edilmesi ise talim

amaçlıdır. Tesbihat uygulamalarındaki farklılığın kaynağı Hz. Peygamber’den varid

olan rivâyetlerin çeşitliliğidir. Dolayısıyla tesbihâtta standart bir formattan söz etmek

mümkün değildir.

Anahtar Kelimeler:

Anahtar Kelimeler

Tesbihât, Zikir, Namaz, Cemaat, Sünnet

Kaynakça

• Ali, Ahmed b. Muhammed (v. 770/1369), el-Misbâhu’l-Munîr, (thk.), Eymen Abdurrazâk eş-Şû Dâru’l-Fayhâ, Dimeşk 2016. Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail, Sahîhu’l-Buhâri, (v. 256/870), (thk.), İzzeddîn Zallî, İmâd et-Tayyâr, Yâsir Hasan Muessetu’r- Risâle Nâşirûn, Beyrût 2014. İhsan AKAY 167 Dendeşî, Muhammed Bâsim Mîkâtî, Muhammed Zuhrî Me’sarânî, Abdullah Ahmed, el-Kutûf min Lugati’l-Kur’ân, Mektebetu Lubnân Nâşirûn, Beyrut 2007. Ebû Davûd, Süleyman b. el-Eşas es-Sicistânî (v. 275/889), Sunenu Ebî Dâvûd, (thk.), Halîl Me’mûn Şîhâ, Dâru’l-Ma‘rife, Beyrût 2001. Ezherî, Muhammed b. Ahmed, (v. 370/980) Tehzîbu’l-Luga, (thk.), Muhammed Avez Murgib, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut 2001.